Олағас
| Олағас | |
| Дәүләт |
 Рәсәй[1] |
|---|---|
| Административ-территориаль берәмек | Силәбе өлкәһе |
 | |
Олағас (рус. Улага́ч - Рәсәй Федерацияһы Силәбе өлкәһенең Арғаяш районынындағы күл.
Географияһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Олағас Озёрский ҡала округының көньяғында, Арғаяш районы сигендә , Мешәлек йылғаһы башланған ерҙә урынлашҡан. Көнбайыш ярында Новогорный ҡасабаһы, көньяҡтан — Бүжәлек ҡасабаһы һәм Һеләүһен ауылы урынлашҡан. Күлдең көнбайыш яры буйында Аҡакүл һәм Тәтеш күлдәре ята[2].
Күл буйында бер нисә тораҡ пункт: Новогорный (иң ҙуры), Горный, Һеләүһен, Бүжәлек урынлашҡан. Новогорныйҙа ТЭЦ эшләй, күл һыуын ҡорамалдарҙы һыуытыу өсөн ҡуллана [3].
Координаттары: 55°37′38.05″N (55.627235), 60°44′58.23″E (60.749509)
Тасуирламаһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Уртаса тәрәнлеге: 3-4м.
Максималь тәрәнлеге: 6м
Максималь киңлеге һәм оҙонлоғо (км): 6км -3,2 км
Һыуының үтә күренеүсәнлеге, сафлығы: һыуы саф, үтә күренмәле.
Һыу сығанағы: атмосфера яуым-төшөм иҫәбенә туҡлана.
Унан ағып сыҡҡан йылға: Мешәлек.
Диңгеҙ кимәленән бейеклеге: 245м
Майҙаны: 10,75км2 [3]
Күл сөсө һыулы. Төбө — тигеҙһеҙ, ташлы урындары бар.
Флораһы һәм фаунаһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Олағас ятыуҙарында һәм яр буйҙарында екән, ҡыяҡлы ҡамыш, бөртөклө ҡамыштар күп булып үҫә.
Күлдә табан, сабаҡ, алабуға, суртан,карп, ҡорман, ҡарабалыҡ тереклек итә[4].
Этимологияһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Олағас (рус. Улагач) гидронимы Силәбе өлкәһендәге күпселек топонимдар кеүек башҡорт һүҙҙәре: «оло» («оҙон», «ҙур») һәм «ағас» («урман») тигәндән барлыҡҡа килгән. Олағас - Улагач тигәнгә аңлатма тура килә — «оҙон урманлы күл» - үҙ исемен тулыһынса аҡлай: төньяҡ-көнбайыштан көньяҡ-көнбайыштан ул тар дуға кеүек һуҙылып киткәнд[4]. Силәбе өлкәһе топонимисы Шувалов Николай Иванович үҙенең "От Парижа до Берлина по карте Челябинской области: Топонимический словарь" тигән һүҙлегендә лә ошо уҡ фекерҙе раҫлай һәм урыҫ телендәге "Ул-Агач" тигән вариантты ла килтерә[5].[6]
Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- ↑ GEOnet Names Server — 2018.
- ↑ Обзорно-географический Атлас России. — Картография, АСТ, Астрель, 2010. — С. 60—61.
- ↑ 3,0 3,1 Улагач
- ↑ 4,0 4,1 Улагач, озеро - КАРТА74.РФ. www.xn--74-6kca2cwbo.xn--p1ai. Дата обращения: 16 август 2016. 2017 йыл 17 апрель архивланған.
- ↑ Шувалов Н. И.Ул-Агач // От Парижа до Берлина по карте Челябинской области: Топонимический словарь. — 2-е изд., переработанное и дополненное. — Челябинск: Южно-Уральское книжное издательство, 1989. — 160 с. — ISBN ISBN 5-7688-0157-7
- ↑ От Парижа до Берлина по карте Челябинской области. Ул-Агач
Сығанаҡтар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- Шувалов Н. И. Ул-Агач // От Парижа до Берлина по карте Челябинской области: Топонимический словарь. — 2-е изд., переработанное и дополненное. — Челябинск: Южно-Уральское книжное издательство, 1989. — 160 с. — ISBN ISBN 5-7688-0157-7
Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- Рәсәй Федерацияһы тәбиғәт ресурстары һәм экология министрлығы 2015 йыл 26 май архивланған.
- От Парижа до Берлина по карте Челябинской области [1]</ref>
Өлкәнең майҙаны 10 км²-ҙан ҙурыраҡ күлдәре һәм һыуһаҡлағыстары | |
| Күлдәр |
|
| Һыуһаҡлағыстар | |
