Һуңкүл

Озеро
Һуңкүл
Морфометрия
Майҙаны	11,66 км²
Иң тәрән урыны	8 м
Уртаса тәрәнләк	2 м
Гидрология
Үтә күренеүсәнлеге	6,5 м
Урынлашыуы
55°57′43″ с. ш. 60°42′10″ в. д.
Ил	Рәсәй Федерацияһы
РФ субъекты	Силәбе өлкәһе
Идентификаторы
Код в ГВР: 14010500711111200007565
Һуңкүл
Һуңкүл
Һуңкүл Викимилектә

Һуңкүл (Һуңгүл) — рус. Сунгуль - Рәсәй Федерацияһы Силәбе өлкәһенең Кәҫле районындағы күл.

Географияһы

Урта Уралдағы Сейәле тау массивы итәгендә, Вишнёвогорск ҡасабаһынан көньяҡ-көнсығыштараҡ урынлашҡан.

Һуңкүл Кәҫле күлдәре системаһына инә һәм ҡылымыҡтар аша Кирете, Ирташ , Оло Кәҫле, Илашты (күл), Кесе Кәҫле, Алабуға (күл), Аракүл һәм башҡа күлдәр менән тоташҡан. Яҡын тораҡ пункттар: Вишнёвогорск ҡасабаһынан башҡа Кәҫле һәм Снежинск ҡалалары. Силәбегә тиклем араһы - 125 километр, Екатеринбургҡа - 120 км.

Һуңкүл күренеше

Һыу реестры мәғлүмәттәре

Һыу ресурстарының федераль агентлығы тарафынан әҙерләнгән Рәсәй Федерацияһы территорияһын һыу хужалығы буйынса районлау геоинформация системаһы мәғлүмәттәре буйынса:

• Дәүләт һыу реестрында һыу объектының коды — 14010500711111200007565
• Гидрологик өйрәнеү (ГӨ) буйынса коды — 211200756
• Бассейн округы — Иртыш һыу бассейны округы (14)
• ГӨ буйынса томы — 11
• ГӨ буйынса сығарылыш — 2

Тасуирламаһы

Майҙаны 11,66 км², уртаса тәрәнлеге 2-3 метр булһа, айырым урындарҙа 8 метрға тиклем етә. Һыуы таҙа, үтә күренмәле. Ҡыштарын боҙ ҡалынлығы 1 метр булыуы мөмкин.

Һуңгүл Уралдағы биш иң таҙа күлдең береһе иҫәбенә инә. Экосистемаһы уникаль.

Һыуының үтәҙеклеге 6 метрға тиклем етә. Майҙаны 11,66 квадрат километр тәшкил итә. Уртаса тәрәнлеге – 2 метр. Әммә 7-8 метрға еткән урындары ла бар. Күл һыуы шифалы, минераль-һелтеле. Төбө – ләмле.

Күлдә ике тиҫтәнән ашыу утрау бар. Күл яры – текә, ташлы. Ярҙарында ҡомло пляждар бар .

Флораһы һәм фаунаһы

Текә ярҙары буйлап башлыса ҡарағай үҫә. Йәйен йыш ҡына һыу өҫтөн тәлмәрйен тәңкәһе баҫа.

Күлдә ике тиҫтәнән артыҡ эреле-ваҡлы утрау бар, йәйҙәрен уларҙа аҡсарлаҡтар, ҡыр өйрәктәре һәм селәндәр оя ҡороп, бала сығара.

Һуңкүл балыҡҡа бай. Унда суртан, алабуға, сабаҡ, алабалыҡ (сиг), табан, ҡарабалыҡ , шамбы, опто һәм башҡалар бар. Күлдең бер өлөшө сазан балыҡтары үрсетеү өсөн файҙаланыла.

Этимологияһы

Шувалов Николай Иванович - Силәбе өлкәһенең топонимикаһын, башҡорт халҡының фольклорын өйрәнгән географ, топонимист үҙенең "От Парижа до Берлина по карте Челябинской области: Топонимический словарь" тигән һүҙлегендә ғәҙәтенсә башҡорт ир-ат исеме менән бәйләй, уныңса һуңғы балаларҙың береһенә ҡушылған Суну, Суна, Супы, Сыну, Сунакул, Сынакол(урыҫса яҙылыш) тигән исемдән алынған булыуы ихтимал.

Күл өйрәктәргә бай булыуын күҙҙә тотҡанда, һуна өйрәк тигән һыу ҡошонан да алып ҡушылыуы ихтимал, сөнки урыҫ телендә, Шувалов Н. И. яҙыуынса, Суну-Куль варианты ла бар. Кәҫле районында ла Һуналы тигән күл бар. Һуна өйрәк - өйрәктәр араһында иң эреһе, тип аңлата 2 томлыҡ "Башҡорт теленең һүҙлеге"

Һылтанмалар

• Рәсәй Федерацияһы тәбиғәт ресурстары һәм экология министрлығы 2015 йыл 26 май архивланған.
• От Парижа до Берлина по карте Челябинской области[3]</ref>
• Край голубых озёр[4]
• БАССЕЙНЫ, ВОДОЕМЫ И РЫБЫ ЮЖНОГО УРАЛА 2012 йыл 19 ғинуар архивланған.

Сығанаҡтар

• Шувалов Н. И. От Парижа до Берлина по карте Челябинской области: Топонимический словарь. — 2-е изд., переработанное и дополненное. — Челябинск: Южно-Уральское книжное издательство, 1989. — 160 с. — ISBN ISBN 5-7688-0157-7
• Башҡорт теленең һүҙлеге. 2 томлыҡ. - Мәскәү, 1993. - 2-се том, 861 бит - 610-сы бит