Күгәрсен (Ейәнсура районы)

Күгәрсен
	Ауыл
	Күгәрсен; рус. Кугарчи
Ил	Рәсәй
Федерация субъекты	Башкортостан
Муниципаль район	Ейәнсура
Ауыл биләмәһе	Һүрәм ауыл Советы
Координаталар	52°08′54″ с. ш. 56°49′54″ в. д.HGЯO
Халҡы	↘856 кеше (2010)
Конфессиональ составы	мосолман-сөнниҙәр
Сәғәт бүлкәте	UTC+6
Почта индексы	453383
Һанлы танытмалар
Автомобиль коды	02, 102
ОКАТО коды	80 226 834 001
ОКТМО коды	80 626 434 101
ГКГН номеры	0525051
	Күгәрсен

Күгәрсен (рус. Кугарчи; элекке атамалары Сәлих, Аҡҡондоҙ) — Башҡортостан Республикаһының Ейәнсура районындағы ауыл. ОКАТО коды — 80226834001.

Географик урыны

Күгәрсен ауылы Оло Һүрәм йылғаһы ҡушылдығы Ямашлы йылғаһы тамағында урынлашҡан.

Район үҙәгенә тиклем (Иҫәнғол): 24 км
Яҡындағы тимер юл станцияһы (Һарыҡташ): 78 км

Тарихы

Ауылға ΧΙΧ быуат башында (башҡа мәғлүмәттәр буйынса, ΧΥΙΙΙ быуаттың 2‑се яртыһы), бер мәғлүмәт буйынса, Ырымбур өйәҙе Үҫәргән улусы башҡорттары үҙҙәренең аҫаба ерҙәрендә, икенсе мәғлүмәткә ярашлы, керҙәшлек килешеүе буйынса Минзәлә өйәҙе Ҡарамалы ауылы кешеләре нигеҙ һала. 1812 йылда керҙәшлек шарттарында бында Бөгөлмә өйәҙе Яңы Митрәй ауылы кешеләре килеп урынлаша. Ауыл шулай уҡ Сәлих (Аҡҡондоҙ) атамалары менән дә теркәлгән. 1866 йылда 31 йортта 301 кеше йәшәгән. Малсылыҡ, игенселек менән шөғөлләнгәндәр. Мәсет булған. XX быуаттың 30‑сы йылдарынан хәҙерге исемен йөрөтә. 1935—1936 йылдарҙа Ейәнсура районының административ үҙәге булған^[2].

Хәҙерге осор

Күгәрсен ауылы Һүрәм ауыл Советына ҡарай. Ауылда урта мәктәп, балалар баҡсаһы, амбулатория, мәҙәниәт йорто, китапхана, мәсет, магазиндар, "Ямашла" яуаплылығы сикләнгән йәмғиәтенең ял базаһы бар.

Билдәле шәхестәре

Ғүмәров Хәйҙәр Сәғит улы (10.02.1936) — хеҙмәт һәм юғары мәктәп ветераны, ғалим-инженер-механик. 1958–1995 йылдарҙа «Мотор» ғилми производство предприятиеһы хеҙмәткәре, бер үк ваҡытта 1982 йылдан Өфө нефть институтының һәм Өфө дәүләт нефть техник университеты уҡытыусыһы. Техник фәндәр докторы (1989), профессор (1990). Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған фән һәм техника эшмәкәре (1980). Октябрь Революцияһы (1984) һәм Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ (1976) ордендары кавалеры^[3].
Дурасов Владимир Александрович (14.07.1935) — совет дәүләт эшмәкәре. 1986—1989 йылдарҙа СССР-ҙың төҫлө металлургия министры, 1989—1991 йылдарҙы СССР-ҙың Дәүләт план комитеты рәйесенең беренсе урынбаҫары — СССР Министры. Ике Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены кавалеры.
Кәримов Марат Нәби улы (9.01.1930) — шағир, тәржемәсе, журналист. 1958 йылдан СССР Яҙыусылар союзы ағзаһы. Башҡортостан Республикаһының халыҡ шағиры (2003) һәм атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре (1994). Фәтих Кәрим исемендәге премия лауреаты (2001).
Кәримов Нәбиулла Ғимаҙелислам улы (15.09.1887—10.10.1971) — педагог. РСФСР мәктәбенең атҡаҙанған уҡытыусыһы (1949). Ленин ордены кавалеры (1949).
Хөсәйенов Айҙар Гайдар улы (28.02.1965) — журналист, шағир, драматург һәм тәржемәсе. 2012 йылдан «Истоки» гәзитенең баш мөхәррире.
Әбделминев Ким Ғимаҙи улы (5.01.1947) — СССР һәм Рәсәй химиктехнологы һәм уҡытыусы. Техник фәндәр докторы (1998), профессор (2003).

Халыҡ һаны

Халҡы: 1900 йылда — 737 кеше, 1920 йылда — 918 кеше иҫәпләнгән. Татарҙар (69 %), башҡорттар (30 %) йәшәй (2002)^[4].^[2]

Йыл	Халыҡ һаны
1939	930	^[5]
1959	1034	^[6]

Йыл	Халыҡ һаны
1970	1026	^[6]
1979	837	^[7]

Йыл	Халыҡ һаны
1989	835	^[7]
2002	918	^[8]

Йыл	Халыҡ һаны
2009	951	^[9]
2010	856	^[8]

Урамдары

Ҡарабаш урамы (рус. улица Карабаш)
Ҡарасаған урамы (рус. улица Карасаган)
Комсомол урамы (рус. Комсомольская улица)
Тыныслыҡ урамы (рус. улица Мира)
Йәштәр урамы (рус. Молодежная улица)
Үҙәк урам (рус. Центральная улица)
Шоссе урамы (рус. Шоссейная улица)
Ямашлы урамы (рус. Ямашлинская улица)^[10]

Тирә-яҡ мөхит

Ер-һыу атамалары

Йылантау тауы

Видеояҙмаларҙа

Кугарчи

Иҫкәрмәләр

↑ Всероссийская перепись населения 2010 года. Численность населения по населённым пунктам Республики Башкортостан (билдәһеҙ). Дата обращения: 20 август 2014. Архивировано 20 август 2014 года.
↑ ^2,0 ^2,1 Күгәрсен (Ейәнсура районы) // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9.
↑ Башҡорт энциклопедияһы — Ғүмәров Хәйҙәр Сәғит улы
↑ Единый электронный справочник муниципальных районов Республики Башкортостан — Excel форматында ҡушымта(недоступная ссылка) (рус.)
↑ Населенные пункты Башкортостана в 4 т. Т.1 / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Башкортостан. // Өфө — Китап, 2018. — Т. 1.
↑ ^6,0 ^6,1 Населенные пункты Башкортостана в 4 т. Т.2 / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Башкортостан. // Өфө — Китап, 2018. — Т. 2.
↑ ^7,0 ^7,1 Населенные пункты Башкортостана в 4 т. Т.3 / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Башкортостан. (урыҫ) // Уфа — Китап, 2018. — Т. 3.
↑ ^8,0 ^8,1 Населенные пункты Башкортостана в 4 т. Т.4 / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Башкортостан. (урыҫ) // Уфа — Китап, 2018. — Т. 4.
↑ Единый электронный справочник муниципальных районов Республики Башкортостан ВПН-2002 и 2009
↑ Межрайонная инспекция Федеральной налоговой службы № 25 по Республике Башкортостан

Әҙәбиәт

Административно-территориальное устройство Республики Башкортостан: Справочник. — Уфа: ГУП РБ Издательство «Белая Река», 2007. — 416 с.— ISBN 978-5-87691-038-7. (рус.)
Асфандияров А.З. История сел и деревень Башкортостана и сопредельных территорий. Уфа: Китап, 2009. — 744 с. ISBN 978-5-295-04683-4 (рус.)

Һылтанмалар

Күгәрсен (Ейәнсура районы) // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9. (Тикшерелеү көнө: 9 февраль 2021)

	Портал «Башҡортостан ауылдары»
	Башҡортостан Республикаһы Законы (№ 22-з, 16 июль, 2008 йыл.) Викикитапханала
	Проект «Башҡортостан ауылдары»

[2010F-1] Всероссийская перепись населения 2010 года. Численность населения по населённым пунктам Республики Башкортостан (билдәһеҙ). Дата обращения: 20 август 2014. Архивировано 20 август 2014 года.

[К-2] 2,0 ^2,1 Күгәрсен (Ейәнсура районы) // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9.

[3] Башҡорт энциклопедияһы — Ғүмәров Хәйҙәр Сәғит улы

[справочник-4] Единый электронный справочник муниципальных районов Республики Башкортостан — Excel форматында ҡушымта(недоступная ссылка) (рус.)

[_25e376306db8e4fa-5] Населенные пункты Башкортостана в 4 т. Т.1 / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Башкортостан. // Өфө — Китап, 2018. — Т. 1.

[_821b11b355e197c8-6] 6,0 ^6,1 Населенные пункты Башкортостана в 4 т. Т.2 / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Башкортостан. // Өфө — Китап, 2018. — Т. 2.

[_9c50970d51d83ea1-7] 7,0 ^7,1 Населенные пункты Башкортостана в 4 т. Т.3 / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Башкортостан. (урыҫ) // Уфа — Китап, 2018. — Т. 3.

[_438c656e89069309-8] 8,0 ^8,1 Населенные пункты Башкортостана в 4 т. Т.4 / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Башкортостан. (урыҫ) // Уфа — Китап, 2018. — Т. 4.

[_9dc719fbdccdbfc3-9] Единый электронный справочник муниципальных районов Республики Башкортостан ВПН-2002 и 2009

[10] Межрайонная инспекция Федеральной налоговой службы № 25 по Республике Башкортостан

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]