Норвегия

Норвегия Короллеге
норв. Kongeriket Norge


Норвегия флагы	Норвегия гербы

«» (тыңларға (мәғл.))

Нигеҙ һалынған

872

Рәсми телдәр

Баш ҡала

Осло

Иң ҙур ҡалалары

Осло,
Берген,
Ставангер,
Тронхейм

Идара итеү формаһы

конституцион монархия

Монарх
Премьер-министр

Харальд V
Jonas Gahr Støre (Ap) (2021–)

Территория
• Барыһы
• % һыу.

67 урын
385 207^[1] км²
5

Халыҡ
• Барыһы (2024)
• Тығыҙлыҡ

120 урын
5 550 203^[2]
14,4 кеше/км²

Валюта

Норвегия кронаһы (NOK, код 578)

Телефон коды

+45

Сәғәт бүлкәте

UTC +1

(аудио)
	Норвегия гимны
	noicon
Помощь по воспроизведению

Норвегия Короллеге — Европаның төньяғында, Төньяҡ диңгеҙҙәре буйындағы дәүләт, Скандинавия ярымутрауында һәм бер нисә бәләкәй утрауҙа урынлашҡан. Норвегия Европа берләшмәһенә инмәй. Төньяҡ Атлантик Килешеү Ойошмаһы — НАТО-ны һәм Арктика кәңәшмәһе ойоштороусыларҙың береһе һәм уның ағзаһы.

Географик мәғлүмәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Норвегия Короллеге — скандинав илдәренең иң төньяҡтағыһы. Швеция, Финляндия, Рәсәй менән сиктәш.

Төньяҡ диңгеҙе һыуҙары менән йыуыла.

Халыҡ һаны[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

1960 йылдан 2023 йылға тиклем халыҡ һаны буйынса статистика

Йыл	Халыҡ һаны
1960	3 581 239	^[3]
1961	3 609 800	^[3]
1962	3 638 918	^[3]
1963	3 666 537	^[3]
1964	3 694 339	^[3]
1965	3 723 168	^[3]
1966	3 753 012	^[3]
1967	3 784 539	^[3]
1968	3 816 486	^[3]
1969	3 847 707	^[3]
1970	3 875 763	^[3]
1971	3 903 039	^[3]
1972	3 933 004	^[3]
1973	3 960 612	^[3]
1974	3 985 258	^[3]
1975	4 007 313	^[3]
1976	4 026 152	^[3]

Йыл	Халыҡ һаны
1977	4 043 205	^[3]
1978	4 058 671	^[3]
1979	4 072 517	^[3]
1980	4 085 620	^[3]
1981	4 099 702	^[3]
1982	4 114 787	^[3]
1983	4 128 432	^[3]
1984	4 140 099	^[3]
1985	4 152 516	^[3]
1986	4 167 354	^[3]
1987	4 186 905	^[3]
1988	4 209 488	^[3]
1989	4 226 901	^[3]
1990	4 241 473	^[3]
1991	4 261 732	^[3]
1992	4 286 401	^[3]
1993	4 311 991	^[3]

Йыл	Халыҡ һаны
1994	4 336 613	^[3]
1995	4 359 184	^[3]
1996	4 381 336	^[3]
1997	4 405 157	^[3]
1998	4 431 464	^[3]
1999	4 461 913	^[3]
2000	4 490 967	^[3]
2001	4 513 751	^[3]
2002	4 538 159	^[3]
2003	4 564 855	^[3]
2004	4 591 910	^[3]
2005	4 623 291	^[3]
2006	4 660 677	^[3]
2007	4 709 153	^[3]
2008	4 768 212	^[3]
2009	4 828 726	^[3]
2010	4 889 252	^[3]

Йыл	Халыҡ һаны
2011	4 953 088	^[3]
2012	5 018 573	^[3]
2013	5 080 166	^[3]
2013	5 096 300	^[4]
2014	5 109 056	^[5]
2014	5 124 383	^[6]
2016	5 213 985	^[7]
2017	5 258 317	^[8]
2018	5 295 619	^[9]
2019	5 328 212	^[9]
2020	5 367 580	^[10]
2021	5 391 369	^[10]
2022	5 425 270	^[11]
2023	5 488 984	^[11]
2023	5 504 329	^[11]
2023	5 550 203	^[11]

Дәүләт ҡоролошо[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Норвегия Короллеге Конституцияһына ярашлы дәүләт власы суд, башҡарма һәм закондар сығарыу йүнәлештәренә бүленә. Норвегия Короллеге — Конституцион монархия.

Башҡарма власть[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Норвегия короле (королева) — илдең иң юғары вазифаһы. Король (королева) хөкүмәтте тәғәйенләү, парламентты тарҡатыу хоҡуғына эйә.

Суд власы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Норвегия Короллеге юғары суды.

Закондар сығарыу власы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Стортинг(норв. Stortinget, «Оло йыйылыш») — Норвегия Короллегенең юғары закондар сығарыу органы.

Иҡтисад[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

1970-се йылдарға тиклем Норвегия диңгеҙселәр, балыҡсылар һәм урман киҫеүселәр йәшәгән бай булмаған ил булып тора.

1969 йылда Ставангер ауылы янында нефть һәм тәбиғи газ ятҡылығы табыла. Шунан һуң илдәге тормош тулыһынса үҙгәрә. Норвегиялылар был уңайҙан референдум үткәрә һәм һөҙәмтәлә, беренсенән, был байлыҡтарҙы мәңге хосусилаштырмаҫҡа, йәғни бары тик дәүләт милке итеп ҡалдырырға, икенсенән, нефть һәм газ һатыуҙан кергән килемдең тап яртыһын, нәҡ шул запастар бөткәс файҙаланырға тип, киләсәк быуындар фондына күсереп барырға тигән ҡарар ҡаубул ителә.

Норвегия — «ҡара алтын» һатыу буйынса донъяла өсөнсө урында тора. Норвегияның уңышы илдәге нефть ятҡылыҡтарын һәм уны һатыуҙан кергән килемде дөрөҫ ҡулланыуҙа. Шуға күрә бөгөн Норвегияла элек СССР граждандары күҙ алдында килтергән коммунизм хөкөм һөрә. Илдә хәйерселәр, эшһеҙҙәр юҡ.

Норвег Шпицбергены[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Лонгйир күренеше

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

↑ Arealstatistics for Norway 2019 (билдәһеҙ). Kartverket, mapping directory for Norway (2019). Дата обращения: 22 март 2019.
↑ Population, 2024-01-01 (ингл.). Statistics Norway (21 февраль 2024). Дата обращения: 25 февраль 2024.
↑ ^3,00 ^3,01 ^3,02 ^3,03 ^3,04 ^3,05 ^3,06 ^3,07 ^3,08 ^3,09 ^3,10 ^3,11 ^3,12 ^3,13 ^3,14 ^3,15 ^3,16 ^3,17 ^3,18 ^3,19 ^3,20 ^3,21 ^3,22 ^3,23 ^3,24 ^3,25 ^3,26 ^3,27 ^3,28 ^3,29 ^3,30 ^3,31 ^3,32 ^3,33 ^3,34 ^3,35 ^3,36 ^3,37 ^3,38 ^3,39 ^3,40 ^3,41 ^3,42 ^3,43 ^3,44 ^3,45 ^3,46 ^3,47 ^3,48 ^3,49 ^3,50 ^3,51 ^3,52 ^3,53 база данных Всемирного банка — Донъя банкы.
↑ https://www.ssb.no/befolkning/statistikker/folkendrkv/kvartal/2014-02-20
↑ Population, 1 January 2014
↑ Population and population changes, Q2 2014
↑ Population and population changes, 1 January 2016
↑ https://ssb.no/befolkning/statistikker/folkemengde
↑ ^9,0 ^9,1 https://www.ssb.no/befolkning/statistikker/folkemengde/aar-per-1-januar
↑ ^10,0 ^10,1 https://www.ssb.no/en/befolkning/statistikker/folkemengde/aar-per-1-januar
↑ ^11,0 ^11,1 ^11,2 ^11,3 https://www.ssb.no/befolkning/folketall/statistikk/befolkning

	Был ил тураһында тамамланмаған мәҡәлә. Һеҙ мәҡәләне төҙәтеп һәм тулыландырып проектҡа ярҙам итә алаһығыҙ.

[kart_2019-1] Arealstatistics for Norway 2019 (билдәһеҙ). Kartverket, mapping directory for Norway (2019). Дата обращения: 22 март 2019.

[ssbf-2] Population, 2024-01-01 (ингл.). Statistics Norway (21 февраль 2024). Дата обращения: 25 февраль 2024.

[_dd8c17b1dd701e37-3] 3,00 ^3,01 ^3,02 ^3,03 ^3,04 ^3,05 ^3,06 ^3,07 ^3,08 ^3,09 ^3,10 ^3,11 ^3,12 ^3,13 ^3,14 ^3,15 ^3,16 ^3,17 ^3,18 ^3,19 ^3,20 ^3,21 ^3,22 ^3,23 ^3,24 ^3,25 ^3,26 ^3,27 ^3,28 ^3,29 ^3,30 ^3,31 ^3,32 ^3,33 ^3,34 ^3,35 ^3,36 ^3,37 ^3,38 ^3,39 ^3,40 ^3,41 ^3,42 ^3,43 ^3,44 ^3,45 ^3,46 ^3,47 ^3,48 ^3,49 ^3,50 ^3,51 ^3,52 ^3,53 база данных Всемирного банка — Донъя банкы.

[_e6c474dd9fd310d5-4] ttps://www.ssb.no/befolkning/statistikker/folkendrkv/kvartal/2014-02-20

[_9abf775369ace74a-5] Population, 1 January 2014

[_1dfdfc9592cce8f3-6] Population and population changes, Q2 2014

[_9f0866227b4f1e27-7] Population and population changes, 1 January 2016

[_b7ee01d16180aa91-8] ttps://ssb.no/befolkning/statistikker/folkemengde

[_eac9c15d1781dd4f-9] 9,0 ^9,1 https://www.ssb.no/befolkning/statistikker/folkemengde/aar-per-1-januar

[_38e600b0e1353d5d-10] 10,0 ^10,1 https://www.ssb.no/en/befolkning/statistikker/folkemengde/aar-per-1-januar

[_0da7de4192e8d8f3-11] 11,0 ^11,1 ^11,2 ^11,3 https://www.ssb.no/befolkning/folketall/statistikk/befolkning

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

Тематик сайттар	Открытый каталог
Һүҙлектәр һәм энциклопедиялар	Большая каталонская · Брокгауза и Ефрона · Военная Сытина · Еврейская Брокгауза и Ефрона · Краткая еврейская · Малый Брокгауза и Ефрона · Новый · American Cycl. (1879) · Britannica (9-th) · Britannica (11-th) · Britannica (12-th) · Britannica (онлайн) · Catholic (1907—13) · Швейцарский исторический
Норматив контроль	BIBSYS: 90052905 · BNE: XX451946 · BNF: 11865124d · CiNii: DA06999205 · GND: 4042640-3 · ISNI: 0000000122989524 · LCCN: n79021528 · NDL: 00568689 · NKC: ge130191 · PTBNP: 121463 · SUDOC: 026396009 · VIAF: 155855229

Европа илдәре
Австрия Албания Андорра Белоруссия Бельгия Болгария Босния һәм Герцеговина Бөйөк Британия Ватикан Венгрия Германия Греция Дания Ирландия Исландия Испания Италия Латвия Литва Лихтенштейн Люксембург Мальта Молдавия Монако Нидерланд Норвегия Польша Португалия Румыния Рәсәй Федерацияһы¹ Сан-Марино Сербия Словакия Словения Төньяҡ Македония Украина Финляндия Франция Хорватия Черногория Чехия Швейцария Швеция Эстония
Өлөшләтә танылған ил Косово Танылмаған илдәр Днестр буйы Молдова Республикаһы Донецк Халыҡ Республикаһы Луганск Халыҡ Республикаһы
Буйһонған территориялар Аланд утрауҙары Гернси Гибралтар Джерси Мэн Фарер утрауҙары Шпицберген Ян-Майен
Европала биләмәләре булған Азия илдәре Ҡаҙағстан¹ Төркиә¹ Биләмәләре Европала булыуы бәхәсле булған Азия илдәре Әзербайжан² Грузия²
¹ Башлыса Азияла. ² Европа менән Азия араһындағы сикте үткәреүгә ҡарап башлыса йәки тулыһынса Азияла.