Эстәлеккә күсергә

Ульяновск өлкәһе

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Рәсәй Федерацияһы субъекты

Ульяновск өлкәһе
Ульяновская область

Ульяновск өлкәһе флагы Ульяновск өлкәһе гербы
Ульяновск өлкәһе флагы Ульяновск өлкәһе гербы

Ульяновск өлкәһе

Административ үҙәк

Ульяновск

Майҙаны

59-сы

- Барлығы
- һыу өҫтө %

37 181 км²
5,4

Халҡы

38-се

- Барлығы
- Тығыҙлыҡ

1 257 621[1] (2016)

33.82 кеше/км²

ТТП

49-сы

- Барлығы (ағым. хаҡ.)
- Йән башына

174,7[2] млрд. һум (2010)

115,5 мең һум

Федераль округ

Волга буйы

Иҡтисади район

Волга буйы

Губернатор
(Хөкүмәт рәйесе)

Сергей Иванович Морозов

Хөкүмәт рәйесенең беренсе урынбаҫары

Светлана Владимировна Опенышева

Ҡанундар сығарыу йыйылышы рәйесе

Анатолий Александрович Бакаев

РФ субъекты коды

73

ISO 3166-2 коды

RU-ULY

Сәғәт бүлкәте

UTC+4:00[d] һәм Европа/Ульяновск[d][3]

Бүләктәре:

Ленин ордены

Ульяновск өлкәһе (рус. Ульяновская область) — Рәсәй Федерацияһы субъекты, Волга буйы федераль округы составына инә. Административ үҙәк — Ульяновск ҡалаһы.

1943 йылдың 19 ғинуарында СССР Юғары Советы Президиумы фарманы менән ойошторолған[4].

Ульяновск өлкәһе Рәсәйҙең Европа өлөшөнөң көньяҡ-көнсығышында, Урта Волга буйында урынлашҡан. Төньяҡтан көньяҡҡа — 250 км-ға (52o 31' — 54o 53' так как), көнбайыштан көнсығышҡа 290 км-ға (45o 48' — 50o 15' к.о.) һуҙылған. Өлкәнең дөйөм майҙаны 37,2 мең км² тәшкил итә. Территорияһы буйынса Рәсәй Федерацияһында 59-сы урынды[5] һәм Волга буйының һигеҙ төбәктәре араһында һуңғы урынды биләй[6].

Көнсығышта — Һамар өлкәһе, көньяҡта — Һарытау өлкәһе, көнбайышта — Пенза өлкәһе һәм Мордовия, төньяҡта — Сыуашстан һәм Татарстан менән сиктәш.

Волга йылға өлкә территорияһын ҡалҡыулы Уң яр буйы һәм уйһыулы Һул яр буйына (Волга аръяғы) бүлә.

Административ-территориаль бүленеш

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Ульяновск өлкәһенең административ-территориаль бүленеше

Ульяновск өлкәһендә муниципаль берәмектәрҙең дөйөм һаны 167 тәшкил итә, шуларҙан:

  • Беренсе дәрәжәләге муниципаль берәмектәр — 3 ҡала округтары һәм 21 муниципаль райондар;
  • Икенсе дәрәжәләге муниципаль берәмектәр — 31 ҡала һәм 112 ауыл биләмәләре.
  1. Димитровград ҡала округы
  2. Новоульяновск ҡала округы
  3. Ульяновск ҡала округы

Муниципаль райондары

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
    1. Баҙарлы
    2. Барыш районы
    3. Вешкайма районы
    4. Инза районы
    5. Иҫке Ҡулатҡы районы
    6. Иҫке Майна районы
    7. Карсун районы
    1. Кузоватово районы
    2. Майна районы
    3. Мәләкәс районы
    4. Николаевка районы
    5. Яңы Малыҡлы районы
    6. Новоспасск районы
    7. Павловка районы
    1. Радищев районы
    2. Сарҙаҡлы районы
    3. Сенгилей районы
    4. Сура районы
    5. Тирәнкүл районы
    6. Ульяновск районы
    7. Цильна районы

Рәсәй дәүләт статистика комитеты мәғлүмәттәре буйынса өлкәнең халыҡ иҫәбе 1 257 621[1] кеше тәшкил итә. (2016). Халыҡ тығыҙлығы — 33,82 кеше/км2 (2016). Ҡала халҡы — 74,77 % (2015).

2010 йылғы халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса өлкәнең милли составы түбәнгесә[7]:

Ульяновск өлкәһендә 1989 йылда — 1393, 2002 йылда — 1217 башҡорт йәшәгәне теркәлгән[8].

Билдәле шәхестәре

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
  1. 1,0 1,1 Оценка численности постоянного населения на 1 января 2016 года и в среднем за 2015 год. Дата обращения: 27 март 2016. Архивировано 27 март 2016 года.
  2. Валовой региональный продукт по субъектам Российской Федерации в 1998-2010гг. (xls). Росстат.
  3. https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/europe
  4. Указ Президиума Верховного Совета СССР от 19.01.1943 г.
  5. Административно-территориальное деление России на 1 января 2005 г. 2012 йыл 15 октябрь архивланған.
  6. Территориальное устройство РОССИИ :: АТУ Поволжского экономического района(недоступная ссылка)
  7. Всероссийская перепись населения 2010 года (xls) 2012 йыл 30 май архивланған.
  8. Йосопов Р. М. Башҡорт диаспоралары // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9.
  9. Башҡорт энциклопедияһы — Дмитриев Александр Семёнович 2016 йыл 21 апрель архивланған. (Тикшерелеү көнө: 19 август 2017)
  10. Башҡорт энциклопедияһы — Етеханов Билал Исмәғил улы 2016 йыл 21 апрель архивланған. (Тикшерелеү көнө: 11 март 2019)
  11. Башҡорт энциклопедияһы — Шамуҡов Ғабдулла (Абдулла) Рухулла улы 2019 йыл 8 декабрь архивланған. (Тикшерелеү көнө: 8 декабрь 2019)