Сәҙүк

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Сәҙүк
Дәүләт  Рәсәй
Административ-территориаль берәмек Силәбе өлкәһе
Урын Ҡарабаш
Карта

Сәҙүк - рус. Садок - Рәсәй Федерацияһы Силәбе өлкәһенең Ҡарабаш ҡала округындағы күл.

Географияһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Сәҙүк - Силәбе өлкәһенең Ҡарабаш ҡала округында, Уйылды күленән 1,5 км көнбайыштараҡ урынлашҡан күл. Ул Әнәш күле менән ҡылымыҡ аша тоташҡан һәм миҙгеленә күрә генә һыуы Забойное күленә аға.

Ҡарабашҡа тиклем араһы – 15 км, Силәбегә – 102 км, Екатеринбургҡа – 178 км.

Координаттары: 55°32′40″N 60°23′33″E

Тасуирламаһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Күл төньяҡтан көньяҡ-көнбайышҡа һуҙылған.

  • Һыу көҙгөһө майҙаны - 1,08 км² иҫәпләнә
  • Һыуы сөсө .
  • Оҙонлоғо — 1,85 км
  • Киңлеге — 690 м.

Ярҙары урыны менән төньяҡ-көнбайыш һәм көнсығыш осонан һаҙмырт.

Флораһы һәм фаунаһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Яр буйҙарын ҡуйы ҡамыштар һәм екән баҫҡан. Ҡатнаш урмандар уратып алған. Бында еләк һәм бәшмәк күп.

Сәҙүк күленең көнбайыш яры Ҡарабаш һунарсылыҡ хужалығы биләмәрендә урынлашҡан. Был биләмәләрҙә төрлө кейек-ҡоштарға һунар итергә рөхсәт бар. Бында һуйыр, сел, һыу ҡоштарын, шулай уҡ һөтимәрҙәрҡондоҙ, шәшке, ҡуян, төлкө, илек, ҡабан, айыу һ. б. ауларға мөмкин

Этимологияһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Гидронимды славян сығышлы, һеүән (рус. садок) һүҙенән тип әйтеүселәр ҙә бар. Әммә борондан был ерҙәрҙә башҡорттар йәшәгән һәм Силәбе өлкәһенең барлыҡ күлдәре тиерлек башҡорт теленән атама алған. Садок күленең тирә-яғында тотош башҡорт, төрки сығышлы атамалар булыуы ла был аңлатмаға шик тыуҙыра.

Икенсе фараз буйынса атама башҡорт ҡыҙы исеменән алынған:

Другая же версия пропитана старинными уральскими легендами. Говорят, что название озера возникло от башкирского женского имени Саадок. Так звали девушку, которая, не вынеся разлуку с возлюбленным, выплакала целое озеро слез [1]

.

Башҡорт ҡатын-ҡыҙы исеменән булған хәлдә, ул йә Сәғҙиә, Сәғдиә, Сәғиҙә тигән исемдәр булыуы ихтимал. Башҡорт халҡында исемдәрҙе иркәләп, кесерәйтеп шундай һүҙ яһаусы аффикстар ҡулланыу бар. Йәғни, Сәғәҙүк, Сәғиҙүк тигәндән булыуы мөмкин [2].

Шулай уҡ ҡара[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Сығанаҡтар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Т. Кусимова, С. Бикҡолова.Башҡорт исемдәре. - Өфө, 2006 - 168-се бит

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. Озеро Садок 2019 йыл 24 июнь архивланған.
  2. Т. Кусимова, С. Бикҡолова.Башҡорт исемдәре. - Өфө, 2006 - 168-се бит

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]