Ҡаткүл
| Ҡаткүл | |
| Дәүләт |
 Рәсәй |
|---|---|
 | |
Ҡаткүл рус. Каткуль, Кадкуль, Садкуль - Рәсәй Федерацияһы Силәбе өлкәһенең Ҡыҙыл Армия районындағы күл [1].
Географияһы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Ҡаткүл Урал регионының урманлы далаһы өсөн ғәҙәти һыу ятҡылығы, Силәбе ҡалаһынан 100 – 110 , Екатеринбургтан – 220 километр алыҫлыҡта урынлашҡан.
Ярҙарында – Ҡаткүл, Терекүл ауылдары, Алабуға, Тәрәнкүл ҡасабалары.
Географик координаты: оҙонлоғо - 62°17′20.45″E (62.289014), киңлеге - 55°34′6.89″N (55.56858).
Тасуирламаһы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Уртаса тәрәнлеге: 2,5 м.
- Максималь тәрәнлеге : 3,7 м
- Максималь оҙонлоғо һәм киңлеге (км): 3,6*2,3 км.
- Төбө - ләмле, ҡомло, балсыҡлы
Ҡоролоҡло йылдарҙа күл береһе ҙурыраҡ ике өлөшкә бүленә, ташҡынлы йылдарҙа яңынан ҡушыла ла ҡылымыҡтар аша Терекүл менән дә тоташа.Тап шуның өсөн дә уларҙа бер үк төрлө балыҡтар үрсей.
Флораһы һәм фаунаһы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Үҫемлектәре урманлы далаға хас. Ярҙарын ҡамыш баҫҡан.
Күлдә алабуға, табан балыҡ, ротан менән верховка үрсей.Күлгә карп, алабалыҡ һәм рипус ебәрелеп тора.
Этимологияһы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Күлдең атамаһы башҡортса "ҡат" һәм "күл" тигән һүҙҙәрҙән килеп сыҡҡан булыуы ихтимал.
Силәбе өлкәһенең топонимикаһын, башҡорт халҡының фольклорын өйрәнгән географ, топонимист Шувалов Николай Иванович үҙенең "От Парижа до Берлина по карте Челябинской области: Топонимический словарь" тигән һүҙлегендә былай тип яҙа: Кадкуль (Каткуль), озеро, деревня, Красноармейский район; Катбаш, озеро, территория города Миасса. От ... кад — «повторно», «вторично» [2][3].
Әйткәндәй Шувалов Н.И. бик күп йылға-күлдәрҙең атамаларын ир-ат исеме менән бәйләй. Был осраҡта ла ул Ҡатҡол тигән исем булыуы ихтимал тип фаразлай. Әммә башҡорт халҡы ғәҙәттә күлдәргә тәүге өлөшөнә ниндәйҙер сифат, хәл-ваҡиғаға бәйле һүҙгә "күл" һүҙен ҡушып атама биреүсән.
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ Реки-Озера/Рыбалка в Челябинской области/Озера Челябинской области/Кадкуль
- ↑ Шувалов Сак-Елга// От Парижа до Берлина по карте Челябинской области: Топонимический словарь. — 2-е изд., переработанное и дополненное. — Челябинск: Южно-Уральское книжное издательство, 1989. — 160 с. — ISBN ISBN 5-7688-0157-7
- ↑ От Парижа до Берлина по карте Челябинской области. [1]
Сығанаҡтар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Шувалов Н. И. Караси // От Парижа до Берлина по карте Челябинской области: Топонимический словарь. — 2-е изд., переработанное и дополненное. — Челябинск: Южно-Уральское книжное издательство, 1989. — 160 с. — ISBN ISBN 5-7688-0157-7
Һылтанмалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Рәсәй Федерацияһы тәбиғәт ресурстары һәм экология министрлығы 2015 йыл 26 май архивланған.
- От Парижа до Берлина по карте Челябинской области[2]</ref>
Өлкәнең майҙаны 10 км²-ҙан ҙурыраҡ күлдәре һәм һыуһаҡлағыстары | |
| Күлдәр |
|
| Һыуһаҡлағыстар | |
