Әбәткүл

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Әбәткүл
Дәүләт  Рәсәй[1]
Карта

Әбәткүл - рус. Абаткуль [2][3] (Абатколь[4], Абат-Куль[5]) — Рәсәй Федерацияһы Силәбе өлкәһенең Ҡыҙыл Армия районындағы күл.

Географияһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Әбәткүл Силәбе өлкәһенең Ҡыҙыл Армия районындағы Һыуығаяҡ ауыл биләмәһе һәм Ҡоншаҡ районы Хәлит ауыл биләмәһе сиктәрендә ята. Силәбенән 110 километр алыҫлыҡта урынлашҡан[6][7].

Әбәткүл башҡа бер ниндәй йылға менән дә, күл менән дә тоташмаған, оҙонлоғо 4 ½, киңлеге 2 саҡрым (верста)[8].

Әбәткүлдән көнбайыштараҡ Ҡаҙаҡбай (күл), Бусар, Ишембай[9], көньяҡ-көнбайыштараҡ Ҡырҙы күлдәре, 6 километрҙа Ҡырҙы ауылы урынлашҡан [2].

Географик координаттары: киңлеге - 55°51′11″N (55.853178), оҙонлоғо - 62°0′34″E (62.009446)

Тасуирламаһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Әбәткүл оҙонса түңәрәк, сығанаҡһыҙ, сөсө һыулы.

  • Максималь тәрәнлеге: 2м
  • Майҙаны: 1,84км2
  • Төбө: ләмле, сапропеллле

Флораһы һәм фаунаһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Яр ситтәрендә ҡамыш һәм ҡыяҡлылар осрай, улар араһында һыу ҡоштары оя ҡора.

Башлыса бында табан балыҡ үрсей һәм ҡаба.

Этимологияһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Киң билдәле географ, топонимист, Силәбе өлкәһенең топонимикаһын ғына түгел, ғөмүмән, башҡорт халҡының фольклорын төптән өйрәнгән Шувалов Николай Иванович гидроним тураһында былай тип яҙа: Абат-Куль, озеро, Красноармейский район. Название составлено распространенном в прошлом у башкир и казаков тюркским мужским именем Абат, Аббат, словом куль - «озеро» [5][5][10].

"Башҡорт исемдәре" белешмәһендә Абд - Әбд (абде, абду;әбде, әпте) тигән исем бар. Ул мәңгелек; бәндә, ҡол,хеҙмәтсе, Аллаһ бәндәһе тигәнде аңлата (ир-ат исемдәре компоненты булып йөрөй) [11]

Шулай уҡ ҡара[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Сығанаҡтар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Т. Кусимова, С. Бикҡолова.Башҡорт исемдәре. - Өфө, 2006 - 223 бит
  • Шувалов Н.И. Катай// От Парижа до Берлина по карте Челябинской области: Топонимический словарь. — 2-е изд., переработанное и дополненное. — Челябинск: Южно-Уральское книжное издательство, 1989. — 160 с. — ISBN ISBN 5-7688-0157-7

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. GEOnet Names Server — 2018.
  2. 2,0 2,1 Карта бите N-41-III. Масштаб: 1 : 200 000. Указать дату выпуска/состояния местности.
  3. Ҡалып:РЗНГО
  4. «Абатколь» — информация об объекте в Государственном водном реестре
  5. 5,0 5,1 5,2 Шувалов Н. И. От Парижа до Берлина по карте Челябинской области. — Челябинск: Южно-Уральское книжное издательство, 1989. — 160 с. — ISBN 5-7688-0157-7.
  6. Данные получены при помощи картографического сервиса Яндекс.Карты.
  7. Правила землепользования и застройки Сугоякского сельского поселения 2016 год. sugoyak74.ru. — Официальный сайт Администрации Сугоякского сельского поселения Красноармейского района Челябинской области. Дата обращения: 2018-8-26.
  8. Чупин Н. К. Абаткуль // Географический и статистический словарь Пермской губернии. — Пермь, 1873. — Т. 2. — С. 5.
  9. Лист карты N-41-4. Масштаб: 1 : 100 000. Состояние местности на 1986 год. Издание 1987 г.
  10. От Парижа до Берлина по карте Челябинской области
  11. Т. Кусимова, С. Бикҡолова.Башҡорт исемдәре. - Өфө, 2006 - 18-се, 122-се биттәр

Өҙөмтә хатаһы: төркөмөндәге <Иҫкәрмәләрҙә> "ГКГН" исеме менән билдәләнгән <ref> тамғаның эстәлеге юҡ.

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]