Һәйетҡол

Ауыл
Һәйетҡол Һәйетҡол
Ил	РәсәйРәсәй
Федерация субъекты	Башҡортостан
Муниципаль район	Әбйәлил районы
Координаталар	53°26′14″ с. ш. 58°18′50″ в. д.
Сәғәт бүлкәте	UTC+6
Һанлы танытмалар
Автомобиль коды	02, 102
ОКАТО коды	80 201 816 005
ОКТМО коды	80 601 416 121
Һәйетҡол

Шулай уҡ ҡарағыҙ: Сәйетҡол

Һәйетҡол, Сәйетҡол (рус. Саиткулово) — Башҡортостандың Әбйәлил районындағы ауыл. 2010 йылдың 14 октябренә ҡарата халыҡ һаны 146 кеше. Почта индексы — 453628, ОКАТО коды — 80201816005.

Халыҡ һаны

Халыҡ иҫәбе
2002	2009	2010
124	↗137	↗146

Милли составы

Бөтә Рәсәй халыҡ иҫәбен алыу (2002) мәғлүмәте буйынса башҡорттар 100 % тәшкил итә.

Бөтә Рәсәй һәм Бөтә Союз халыҡ иҫәбе алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны (кеше)

Иҫәп алыу йылы һәм көнө	Бөтә халыҡ	Ир-егеттәр	Ҡатын-ҡыҙҙар	Ир-егеттәр өлөшө (%)	Ҡатын-ҡыҙҙар өлөшө (%)
1897 йыл 9 февраль (26 ғинуар)
1920 йыл 26 август
1926 йыл 17 декабрь
1939 йыл 17 ғинуар
1959 йыл 15 ғинуар
1970 йыл 15 ғинуар
1979 йыл 17 ғинуар
1989 йыл 12 ғинуар
2002 йыл 9 октябрь
2010 йыл 14 октябрь	146	76	70	52,1	47,9

Халыҡ һаны буйынса аңлатма төрлө йылдарҙа иҫәп алыу тәртибенең айырмалығы булыу сәбәпле халыҡ һанының үҙенсәлегенә иғтибар итегеҙ.

1939 йыл — бар булған халыҡ һаны.

1989, 2002, 2010 йылдарҙа — даими йәшәгән урыны булып иҫәпләнгән халыҡ һаны

Халыҡ һаны буйынса сығанаҡтар

Ауылдағы халыҡ һаны буйынса мәғлүмәтте халыҡ иҫәбе буйынса алыу урынлы. Бөтә ил күләмендә үткән 1897, 1920, 1939, 1959, 1970, 1979, 1989, 2002, 2010 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса мәғлүмәттәр бар һәм асыҡ ҡулланыуҙа табырға була. Ҡайһы бер китаптарҙы электрон төрҙә асып ҡарап була. 1926 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса һәр ауыл тураһында мәғлүмәт осрағаны юҡ әле. Унан башҡа Өфө виләйәтендә 1865, 1879, 1886 йылдарҙа урындағы халыҡ иҫәбе алынған. Тағы ла ревиз яҙмалары аша мәғлүмәт бар.

• 1859 һәм 1865 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.I. Уфимская губерния, 1877. — Уфа:Китап, 2002. — 432 с. ISBN 5-295-03188-8 (ч. I). ISBN 5-295-03133-0.

Өфө виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1859 һәм 1865 йылдарға ҡарата бар.

• 1866 йыл — Список населенных мест. Ч. II. Оренбургская губерния, 1866. — Уфа: Китап, 2006. — 260 с. ISBN 5-295-03815-7 (ч. II). ISBN 5-295-03133-0.

Ырымбур виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1866 йылға ҡарата бар.

• 1897 йыл — Перепись населения. т.45 кн.01 Уфимская губерния. Н.А.Тройницкий (ред.)(С.-Петербург, 1901)

Был китапта Өфө виләйәте ауылдары буйынса мәғлүмәт бар. 500 кешенән күберек булған ауылдар исемлеге.

• 1920 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.III. Башреспублика, 1926. — Уфа. Китап, 2002. — 400 с. ISBN 5-295-03091-1 (ч. III). ISBN 5-295-03133-0.

Был китап 1926 йылға ҡарата төҙөлгән, әммә халыҡ иҫәбе 1920 йылға ҡарата бирелгән.

• 1939 йыл — БАССР. Административно-территориальное деление на 1 июня 1940 года – Уфа:Государственное издательство, 1941. – 387 с.

Был китапта 1939 йылғы иҫәп алыу буйынса һәр ауыл буйынса мәғлүмәт бар.

• 1989 һәм 2002 йылдар — Башҡортостан Республикаһы ауылдарында 1989 һәм 2002 йылғы халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны.
• 2010 йыл — Численность и размещение населения Республики Башкортостан по данным Всероссийской переписи населения 2010 года. Статистический сборник.  (рус.)
• Население Башкортостана: XIX-XXI века: статистический сборник / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республики Башкортостан. — Уфа:Китап, 2008. — 448 с.: ил. ISBN 978-5-295-04439-7

1897 йылғы халыҡ иҫәбенән башлап ҡалалар, ҡала төрөндәге ҡасабалар, райондар, район үҙәктәре буйынса халыҡ һаны бар.

Географик урыны

• Район үҙәгенә тиклем (Асҡар): 36 км
• Ауыл советы үҙәгенә тиклем (Буранғол): 5 км
• Яҡындағы тимер юл станцияһы (Магнитогорск): 91 км

Урамдары

• Аҡташ урамы (рус. Акташ (улица))
• Тыныслыҡ урамы (рус. Мира (улица))

Тарихы

Күсәр халҡы Дәүләт ауылынан айырылып сыҡҡан, һуңынан үҙҙәре Һәйетҡол (Башай) ауылын ойошторған. Был хәл 1816 йылда була. Зауряд-сотник Һәйетҡол Таңғай улы Ғәйетҡолов исемен йөрөтә.

VII һәм VIII ревизияларҙа шул уҡ халыҡ һаны (163) һәм йорт хужалығы (15) күрһәтелгән. 1859 йылда 25 ихатала 129 кеше, шул иҫәптән ситтән килеүселәр йәшәгән. Беренсе совет халыҡ иҫәбен алыуҙа ауылда 210 кеше 40 йортта йәшәгән.

Ауылда 1805—1807 йылдарҙа Рәсәйҙең Францияға ҡаршы походында ҡатнашыусы Баязит Сәмәрғолов, шулай уҡ көмөш миҙалдар кавалерҙары, 1814 йылдың 19 мартында Парижды яулап алыуҙа ҡатнашҡан XIV башҡорт полкы яугирҙәре Иҫәнгилде Бауагилдин, Йосоп Абдулхәлилев, зауряд-сотник Һәйетҡол Ғәйетҡолов йәшәгән.

XIX быуаттың 40-сы йылдарында 172 кеше йәшәгән 27 ихатанан 22-е йыл һайын Әбей-Батҡан, Суҡраҡлы, Күсәк йылғалары буйлап күсеп йөрөгән. Уларҙың 100 аты, 80 һыйыры, 70 һарығы, 50 кәзәһе була. Улар һөрөнтө ерҙәре ни бары 18 дисәтинә тәшкил иткән. 1842 йылда ауыл халҡы 192 бот яҙғы иген сәскән

Ауыл халҡы малсылыҡ менән шөғөлләнгән.

Билдәле шәхестәре

• Камалов Абдулхай Йәноҙаҡ улы (15 ғинуар 1926 йыл — 23 июль 1999 йыл) — Бөйөк Ватан һуғышы ветераны, «ll дәрәжә Ватан һуғышы», «lll дәрәжә Дан» ордендары, «Хәрби ҡаҙаныштары өсөн», «Батырлыҡ өсөн», «Кёнигсбергты алған өсөн», «Германияны еңгән өсөн» миҙалдары кавалеры.

Видеояҙмалар

• Сәләмәт ауыл 2020 Һәйетҡол ауылы Әбйәлил районы