Яңы Федоровка (Ауырғазы районы)

Ауыл
Яңы Федоровка Яңы Федоровка
Ил	РәсәйРәсәй
Федерация субъекты	Башҡортостан
Муниципаль район	Ауырғазы районы
Ауыл советы	Ибрай
Координаталар	54°06′50″ с. ш. 56°04′46″ в. д.
Милли состав	сыуаштар
Сәғәт бүлкәте	UTC+6
Һанлы танытмалар
Автомобиль коды	02, 102
ОКАТО коды	80 205 810 008
ОКТМО коды	80 605 410 126
Яңы Федоровка

Яңы Федоровка (рус. Новофёдоровка) — Башҡортостандың Ауырғазы районындағы ауыл. 2010 йылдың 14 октябренә ҡарата халыҡ һаны 799 кеше. Почта индексы — 453472, ОКАТО коды — 80205810008.

Тарихы

Ауылға Стәрлетамаҡ өйәҙе территорияһында Ҡазан губернаһы Цивильский һәм Ядринск өйәҙҙәренең яңы суҡындырылған сыуаштарынан дәүләт крәҫтиәндәре нигеҙ һала, 1811 йылдан алып билдәле. 1865 йылда 65 йортта 437 кеше йәшәгән. Игенселек, малсылыҡ, умартасылыҡ менән шөғөлләнгәндәр. Шулай уҡ Сениял исеме менән билдәле булған. 20 быуат башынан хәҙерге исемен йөрөтә. 1906 йылда башҡа милләттәр өсөн мәктәп, тимерлек, шарап һәм бакалея кибеттәре, мөгәзәй теркәлгән. 2005 йылда ауылға 20 быуаттың 20‑се йылдарында нигеҙләнгән Красный Восток ҡасабаһы ҡушыла.

2005 йылдың 20 июлендәге «Башҡортостан Республикаһының административ-территориаль ҡоролошона тораҡ пункттарҙың барлыҡҡа килеүе, берләшеүе, бөтөрөлөүе һәм статусының үҙгәреүе, административ үҙәктәрҙең күсерелеүе менән бәйле үҙгәрештәр индереү тураһында»ғы 211-з Закон ҡарар итә:

2. Исемдәрен һаҡлап ҡалып, түбәндәге тораҡ пункттарҙы берләштерергә:

2) Аурғазы районында: Яңы Федоровка ауылы атамаһын һаҡлап ҡалыу юлы менән, берләшетерелгән тораҡ пуктҡа тораҡ тибын ауыл тип билдәләп, Ибрай ауыл Советының Яңы Федоровка һәм Красный Восток ҡасабаһын

Инфраструктураһы

Бөйөк Ватан һуғышы иҫтәлегенә һәйкәл ҡуйылған. 2016 йылдың авгусында православие сиркәүе асыла. Мәктәп, мәҙәниәт йорто, балалар баҡсаһы, ауыл китапханаһы, Ибрай ауыл советы хакимиәте, почта элемтәһе бүлексәһе, полицияның участка пункты урынлашҡан.

Мәғариф

Ауылда 130 уҡыусы белем алған урта мәктәп, балалар баҡсаһы, ауыл китапханаһы бар.

Халыҡ һаны

Бөтә Рәсәй һәм Бөтә Союз халыҡ иҫәбе алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны (кеше)

Иҫәп алыу йылы һәм көнө	Бөтә халыҡ	Ир-егеттәр	Ҡатын-ҡыҙҙар	Ир-егеттәр өлөшө (%)	Ҡатын-ҡыҙҙар өлөшө (%)
1897 йыл 9 февраль ( 26 ғинуар)
1920 йыл 26 август
1926 йыл 17 декабрь
1939 йыл 17 ғинуар
1959 йыл 15 ғинуар
1970 йыл 15 ғинуар
1979 йыл 17 ғинуар
1989 йыл 12 ғинуар
2002 йыл 9 октябрь
2010 йыл 14 октябрь	799	407	392	50,9	49,1

Милли составы

2002 йылғы халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәтенә ярашлы, күпселек милләт - сыуаштар (95 %).

Халыҡ һаны буйынса аңлатма төрлө йылдарҙа иҫәп алыу тәртибенең айырмалығы булыу сәбәпле халыҡ һанының үҙенсәлегенә иғтибар итегеҙ.

1939 йыл — бар булған халыҡ һаны.

1989, 2002, 2010 йылдарҙа — даими йәшәгән урыны булып иҫәпләнгән халыҡ һаны

Халыҡ һаны буйынса сығанаҡтар

Ауылдағы халыҡ һаны буйынса мәғлүмәтте халыҡ иҫәбе буйынса алыу урынлы. Бөтә ил күләмендә үткән 1897, 1920, 1939, 1959, 1970, 1979, 1989, 2002, 2010 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса мәғлүмәттәр бар һәм асыҡ ҡулланыуҙа табырға була. Ҡайһы бер китаптарҙы электрон төрҙә асып ҡарап була. 1926 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса һәр ауыл тураһында мәғлүмәт осрағаны юҡ әле. Унан башҡа Өфө виләйәтендә 1865, 1879, 1886 йылдарҙа урындағы халыҡ иҫәбе алынған. Тағы ла ревиз яҙмалары аша мәғлүмәт бар.

• 1859 һәм 1865 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.I. Уфимская губерния, 1877. — Уфа:Китап, 2002. — 432 с. ISBN 5-295-03188-8 (ч. I). ISBN 5-295-03133-0.

Өфө виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1859 һәм 1865 йылдарға ҡарата бар.

• 1866 йыл — Список населенных мест. Ч. II. Оренбургская губерния, 1866. — Уфа: Китап, 2006. — 260 с. ISBN 5-295-03815-7 (ч. II). ISBN 5-295-03133-0.

Ырымбур виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1866 йылға ҡарата бар.

• 1897 йыл — Перепись населения. т.45 кн.01 Уфимская губерния. Н.А.Тройницкий (ред.)(С.-Петербург, 1901)

Был китапта Өфө виләйәте ауылдары буйынса мәғлүмәт бар. 500 кешенән күберек булған ауылдар исемлеге.

• 1920 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.III. Башреспублика, 1926. — Уфа. Китап, 2002. — 400 с. ISBN 5-295-03091-1 (ч. III). ISBN 5-295-03133-0.

Был китап 1926 йылға ҡарата төҙөлгән, әммә халыҡ иҫәбе 1920 йылға ҡарата бирелгән.

• 1939 йыл — БАССР. Административно-территориальное деление на 1 июня 1940 года – Уфа:Государственное издательство, 1941. – 387 с.

Был китапта 1939 йылғы иҫәп алыу буйынса һәр ауыл буйынса мәғлүмәт бар.

• 1989 һәм 2002 йылдар — Башҡортостан Республикаһы ауылдарында 1989 һәм 2002 йылғы халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны.
• 2010 йыл — Численность и размещение населения Республики Башкортостан по данным Всероссийской переписи населения 2010 года. Статистический сборник.  (рус.)
• Население Башкортостана: XIX-XXI века: статистический сборник / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республики Башкортостан. — Уфа:Китап, 2008. — 448 с.: ил. ISBN 978-5-295-04439-7

1897 йылғы халыҡ иҫәбенән башлап ҡалалар, ҡала төрөндәге ҡасабалар, райондар, район үҙәктәре буйынса халыҡ һаны бар.

Географик урыны

• Район үҙәгенә тиклем (Талбазы): 17 км
• Ауыл советы үҙәгенә тиклем (Кесе Ибрай): 1 км
• Яҡындағы тимер юл станцияһы (Аҡкүл): 28 км

Урамдары

• Большевик урамы (рус. Большевистская улица)
• Комсомол урамы (рус. Комсомольская улица)
• Ҡыҙыл Көнсығыш урамы (рус. улица Красный Восток)
• Урман урамы (рус. Лесная улица)
• Болон урамы (рус. Луговая улица)
• Йәштәр урамы (рус. Молодежная улица)
• Октябрь урамы (рус. Октябрьская улица)
• Беренсе Май урамы (рус. Первомайская улица)
• Баҡса урамы (рус. Садовая улица)
• Совет урамы (рус. Советская улица)
• Өфө урамы (рус. Уфимская улица)

Билдәле шәхестәре

Карпов Даниэль Николаевич (2 ғинуар 1945 йыл) — ғалим-геоботаник. 1978—2009 йылдарҙа Стәрлетамаҡ дәүләт педагогия институтының һәм педагогия академияһының педагогика һәм башланғыс белем биреү методикаһы факультеты деканы, бер үк ваҡытта 2001 йылдан — биология кафедраһы мөдире. 2012 йылдан Башҡорт дәүләт университетының Стәрлетамаҡ филиалының биология кафедраһы мөдире. Биология фәндәре докторы (2007). Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған уҡытыусыһы (1991), РСФСР-ҙың халыҡ мәғарифы отличнигы (1987), Рәсәй Федерацияһының почётлы юғары һөнәри белем биреү хеҙмәткәре (2001).

Һылтанмалар

• 1834 йылғы ревизия материалдары(недоступная ссылка)
• Яңы Федоровка (Ауырғазы районы) // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9.
• Яңы Федоровка (Ауырғазы районы) // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9./index.php/6622 Карпов Даниэль Николаевич