Яңы Атйетәр

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Ауыл
Яңы Атйетәр
Яңы Атйетәр
Ил

Рәсәй

Федерация субъекты

Башҡортостан

Муниципаль район

Ауырғазы районы

Ауыл советы

Батыр

Координаталар

53°59′55″ с. ш. 56°02′41″ в. д.HGЯO

Милли состав

татарҙар

Сәғәт бүлкәте

UTC+6

Һанлы танытмалар
Автомобиль коды

02, 102

ОКАТО коды

80 205 804 006

ОКТМО коды

80 605 404 126

Картаны күрһәтергә/йәшерергә
Яңы Атйетәр (Рәсәй)
Яңы Атйетәр
Яңы Атйетәр
Яңы Атйетәр (Башҡортостан Республикаһы)
Яңы Атйетәр

Яңы Атйетәр (рус. Новоадзитарово) — Башҡортостандың Ауырғазы районындағы ауыл. 2010 йылдың 14 октябренә ҡарата халыҡ һаны 372 кеше[1]. Почта индексы — 453483, ОКАТО коды — 80205804006.

Географик урыны[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Район үҙәгенә тиклем (Талбазы): 14 км
  • Ауыл советы үҙәгенә тиклем (Көйәҙебаш): 1 км
  • Яҡындағы тимер юл станцияһы (Аҡкүл): 15 км

Тарихы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Атйетәр ауылы Меркет-Мең улусы аҫабалары ерендә 1746 йылғы килешеү буйынса яһаҡлы татарҙар һәм 1747 йылғы килешеү буйынса типтәрҙәр тарафынан нигеҙ һалына. Башта Ҡунаҡҡол Атйетәров етәкселегендә 5 йорт була. Яңы ауыл уның атаһының исемен йөрөтә. Татарҙарҙы индереү 1758 йылдың 13 июнендә Өфө провинциаль канцелярияһы указы менән раҫлана. Шул саҡта уҡ бында тағы яһаҡлы татарҙарҙың 19 йорто күсенә. Мишәрҙәр бында 1813 йылдан башҡорттарҙан һатып алынған ерҙәрҙә йәшәй. Татарҙар керҙәшлек өсөн аҫаба башҡорттарға йыл һайын 30-шар һыуһар түләгән. Күсенгәндә һәр йорт бер тапҡыр 7-шәр һум аҡса түләгән. 1816 йылда 34 йортта 300 мишәр йәшәгән. 18 йылдан һуң уларҙың һаны 500 кешегә еткән. Типтәрҙәр 1783 йылда — 206, 12 йылдан һуң 257 кеше иҫәпләнгән. VIII ревизия 1834 йылда 568 типтәрҙе асыҡлаған. Мәсет һәм училище булған[2].

Яңы Атйетәр ауылы халҡының бер өлөшө төп ауылдан айырылып сыҡҡас барлыҡҡа килә. 1795 йылда унда 5 типтәр иҫәпләнгән. Игенселек, малсылыҡ менән шөғөлләнгәндәр. Мәсет, мөгәзәй булған. 1906 йылда мәсет, мәҙрәсә, 2 мөгәзәй теркәлгән[3]

Халыҡ һаны[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Бөтә Рәсәй һәм Бөтә Союз халыҡ иҫәбе алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны (кеше)

Иҫәп алыу йылы һәм көнө Бөтә халыҡ Ир-егеттәр Ҡатын-ҡыҙҙар Ир-егеттәр өлөшө (%) Ҡатын-ҡыҙҙар өлөшө (%)
1897 йыл 9 февраль ( 26 ғинуар)
1920 йыл 26 август 877
1926 йыл 17 декабрь
1939 йыл 17 ғинуар 647
1959 йыл 15 ғинуар 562
1970 йыл 15 ғинуар
1979 йыл 17 ғинуар
1989 йыл 12 ғинуар 452
2002 йыл 9 октябрь 407
2010 йыл 14 октябрь 372 173 199 46,5 53,5

Халыҡ һаны буйынса аңлатма төрлө йылдарҙа иҫәп алыу тәртибенең айырмалығы булыу сәбәпле халыҡ һанының үҙенсәлегенә иғтибар итегеҙ.

1939 йыл — бар булған халыҡ һаны.
1989, 2002, 2010 йылдарҙа — даими йәшәгән урыны булып иҫәпләнгән халыҡ һаны

Урамдары[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • 1 Май урамы (рус. улица 1 Мая)
  • Ғ.Туҡай урамы (рус. улица Г.Тукая)
  • Киров урамы (рус. улица Кирова)
  • Октябрь урамы (рус. Октябрьская улица)
  • Пушкин урам (рус. улица Пушкина)
  • Баҡса урамы (рус. Садовая улица)
  • Үҙәк урам (рус. Центральная улица)[4]

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]