Ейәнсура

Ейәнсура
	Ауыл
	Ейәнсура
Ил	Рәсәй
Федерация субъекты	Ырымбур өлкәһе
Муниципаль район	Ҡыуандыҡ
Координаталар	51°33′29″ с. ш. 56°55′27″ в. д.HGЯO
Халҡы	1412 кеше (2010)
Телефон коды	+7 35361
Почта индексы	462202
Һанлы танытмалар
Автомобиль коды	56
ОКАТО коды	53 224 804 001
ОКТМО коды	53 714 000 102
ГКГН номеры	0075109
	Ейәнсура

Ейәнсура (рус. Зиянчурино) — Ырымбур өлкәһенең Ҡыуандыҡ районындағы ауыл. Ейәнсура ауыл биләмәһенең үҙәге. Һаҡмар йылғаһы буйында урынлашҡан.

Халҡы — 1412^[1] кеше (2010).

Топоним

Ауылдың башҡа атамалары — Собханғол, Йәнсура, Әбүбәкир (Бакир), Бәкәтәр. Ауылдың хәҙерге атамаһы — башҡорт батыры Ейәнсура (Йәнсура) исеменән алынған^[2].

Тарих

Тәүге тапҡыр 1765 йылда Ырымбур губернаһы Ырымбур өйәҙе Үҫәргән улусы составында иҫкә алына^[2].

1895 йылда М. Байышев «Записки Оренбургского Отдела Императорского Русского Географического Общества» журналында яҙып ҡалдырыуынса Орск өйәҙендә урынлашҡан был ауыл XVIII быуаттың икенсе яртыһында барлыҡҡа килә^[3]. Мосолман зыяратында XVI быуатҡа ҡараған ташҡа нигеҙләнеп. ауылға бынан да иртәрәк нигеҙ һалынған тип фараз итәләр^[4].

Ейәнсура ауылы күренеше. Алыҫтағы планда — Һаҡмар йылғаһы.

Шулай уҡ М. Байышев буйынса ауыл халҡы 480 кеше тәшкил иткән һәм бында үҫәргән башҡорттары йәшәгән. Ауылда манаралы таш мәсет янында мәктәп һәм мәҙрәсә, шулай уҡ урыҫ-башҡорт мәктәбе булған^[3].

1922 йылдың 7 мартына ҡәҙәр Үҫәргән кантонының үҙәге була, ә шул уҡ йылдың 5 октябренән Йылайыр кантоны составына индерелә (Үтәғол улусының үҙәге була). 1930 йылдың 20 авгусынан ауыл Башҡорт АССР-ының Ейәнсура районының үҙәге була. 1934 йылда яңы саҡ ойошторолған Ырымбур өлкәһенең составына бирелә. 1934—1959 йылдарҙа Ырымбур өлкәһе^[5] Ейәнсура районы үҙәге була. 1959 йылда Ырымбур өлкәһенең Ҡыуандыҡ районы составына индерелә^[6].

1917 йылда 2-се Үҫәргән улусының Ейәнсура ауылында 133 ихатала 672 башҡорт йәшәһә, 1920 йылда 118 ихатала 581 кеше иҫәпкә алынған^[7].

Халҡы

1795	1834	1866	1900^[8]
46	303	456	442

Халыҡ иҫәбе
2010^[1]
1412

Инфраструктура

Хәҙерге заманда ауылда урта мәктәп, етем һәм ҡарауһыҙ ҡалған балалар өсөн интернат-мәктәбе, мәҙәниәт йорто, китапхана, участка дауаханаһы, аптека, элемтә бүлеге, балалар баҡсаһы һ. б. бар.

Билдәле шәхестәр

Ишемов Сәйфулла Килмөхәмәт улы (1825—?) — башҡорт кантоны начальнигы. Ҡырым һуғышында ҡатнашыусы.
Ҡулаев Мстислав Александрович (Мөхәмәтхан Сәхипгәрәй улы) (1873—1959), Башҡорт милли хәрәкәте эшмәкәре, телсе, табип. Башҡорт Хөкүмәте Рәйесе (26.01.1919—03.1919). Беренсе донъя һәм граждандар һуғыштарында ҡатнашыусы. СССР-ҙың һаулыҡ һаҡлау отличнигы (1943).
Ҡыуатов Усман Мөхәмәтғәлим улы (1897—1956) — Башҡорт милли хәрәкәте эшмәкәре.

Иҫкәрмәләр

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Всероссийская перепись населения 2010 года. Численность и размещение населения Оренбургской области (билдәһеҙ). Дата обращения: 5 июнь 2014. Архивировано 5 июнь 2014 года.
↑ ^2,0 ^2,1 Усманова М. Г. Имя отчей земли. Историко-лингвистическое исследование топонимии бассейна реки Сакмар. — Уфа: Китап, 1994. — С. 173. — 272 с. — ISBN 5-295-01337-5.
↑ ^3,0 ^3,1 Сибагатова Р., Ураксин З. Ученый, политик и врач (билдәһеҙ). Бельские просторы (2007). Дата обращения: 5 сентябрь 2015.
↑ Деревня Зиянчурина Орского уезда Оренбургской губернии (билдәһеҙ) (2007). Дата обращения: 7 сентябрь 2015.
↑ 1938—1957 йылдарҙа — Чкалов өлкәһе тип атала.
↑ Кувандыкский район в административно-территориальном устройстве государства (билдәһеҙ) (22 февраль 2015). Дата обращения: 25 сентябрь 2015. 2020 йыл 25 сентябрь архивланған.
↑ История башкирских родов. Усерган. Том 35. Ч. 2 / С. И. Хамидуллин, Б. А. Азнабаев, И. Р. Саитбатталов, И. З. Султанмуратов, Р. Р. Шайхеев, Р. Р. Асылгужин, В. Г. Волков, А. А. Каримов, А. М. Зайнуллин. — Уфа: Белая река, 2019. — С. 182-183. — 704 с.
↑ Населённые пункты оренбургских башкир, входившие в Оренбургскую губернию (с населением свыше 100 человек в 1866 году // Башҡорт энциклопедияһы — Өфө: «Башҡорт энциклопедияһы» ғилми-нәшриәт комплексы, 2013. — ISBN 978-5-88185-143-9.

Әҙәбиәт

Баишев М. Деревня Зианчурино Орского уезда Оренбургской губернии // Записки Оренбургского Отдела Императорского Русского Географического Общества. Петербург, 1895. — C. 1—38.
Кувандыкская энциклопедия. / гл. ред.-сост. изд. С. М. Стрельников. — Изд. 2-е, перераб. и доп. — Челябинск: Челябинский Дом печати, 2013.

Һылтанмалар

Ейәнсура ауылы сайты

[2010CA-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Всероссийская перепись населения 2010 года. Численность и размещение населения Оренбургской области (билдәһеҙ). Дата обращения: 5 июнь 2014. Архивировано 5 июнь 2014 года.

[Усманова_М._Г.-2] 2,0 ^2,1 Усманова М. Г. Имя отчей земли. Историко-лингвистическое исследование топонимии бассейна реки Сакмар. — Уфа: Китап, 1994. — С. 173. — 272 с. — ISBN 5-295-01337-5.

[Сибагатова_Р.,_Ураксин_З.-3] 3,0 ^3,1 Сибагатова Р., Ураксин З. Ученый, политик и врач (билдәһеҙ). Бельские просторы (2007). Дата обращения: 5 сентябрь 2015.

[4] Деревня Зиянчурина Орского уезда Оренбургской губернии (билдәһеҙ) (2007). Дата обращения: 7 сентябрь 2015.

[5] 1938—1957 йылдарҙа — Чкалов өлкәһе тип атала.

[6] Кувандыкский район в административно-территориальном устройстве государства (билдәһеҙ) (22 февраль 2015). Дата обращения: 25 сентябрь 2015. 2020 йыл 25 сентябрь архивланған.

[ИБР-7] История башкирских родов. Усерган. Том 35. Ч. 2 / С. И. Хамидуллин, Б. А. Азнабаев, И. Р. Саитбатталов, И. З. Султанмуратов, Р. Р. Шайхеев, Р. Р. Асылгужин, В. Г. Волков, А. А. Каримов, А. М. Зайнуллин. — Уфа: Белая река, 2019. — С. 182-183. — 704 с.

[БЭ2013-8] Населённые пункты оренбургских башкир, входившие в Оренбургскую губернию (с населением свыше 100 человек в 1866 году // Башҡорт энциклопедияһы — Өфө: «Башҡорт энциклопедияһы» ғилми-нәшриәт комплексы, 2013. — ISBN 978-5-88185-143-9.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]