Африка берләшмәһе

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
(Африка союзы битенән йүнәлтелде)
Унда күсергә: төп йүнәлештәр, эҙләү
Африка берләшмәһе
ғәр. الاتحاد الأفريقي‎
франц. Union africaine
ингл. African Union
исп. Unión Africana
порт. União Africana
суахили Umoja wa Afrika

African Union (orthographic projection).svg
Членство:

54 государства-члена[1]
Штаб-квартира:

Эфиопия Аддис-Абеба, Эфиопия
Көньяҡ Африка Республикаһы Мидрэнд, ЮАР
Тип организации:

Халыҡ-ара ойошма
Официальные языки:

Ғәрәп теле, Француз теле, инглиз, испан, португал, суахили
Руководители
Африка берләшмәһе рәйесе

Мавритания Мохаммед ульд Абдель Азиз
Панафрика парламенты рәйесе

Нигерия Бетель Ннаемека Амади
Африка берләшмәһе комиссияһы рәйесе

Көньяҡ Африка Республикаһы Нкосазана Дламини-Зума
Основание
Барлыҡҡа килеүе ( Берҙәм африка ойошмаһы булараҡ (БАО))

25 май 1963 йыл
Барлыҡҡа килеүе (Африка берләшмәһе булараҡ (АБ))

9 июль 2002 йыл
au.int
Commons-logo.svg Африка берләшмәһе на Викискладе

Африка́ берләшмәһе (ҡыҫҡартылғаны АБ) — халыҡ-ара, хөкүмәт-ара ойошма, Африканың 54 дәүләтен берләштерә. Элекке Африка берҙәмлеге ойошмаһының дауамсыһы. 2002 йылдың 9 июлендә нигеҙләнә.а[2].Ойошма эсендә ҡабул ителгән мөһим ҡарарҙар, Африка берләшмәһе ассамблеяһында — дәүләт башлыҡтарын һәм дәүләт хөкүмәттәре йыйылған осорҙа, (ойошма ағзалары йылына бер тапҡыр йыйыла) ҡабул ителә. Африка берләшмәһе һәм Африка берләшмәһе комиссияһы сәркәтибәте Эфиопияның баш ҡалаһы Аддис-Абебала урынлашҡан. (ингл. African Union Authority)[3].

Африка Союзы (ҡыҫҡса АС) — илле өс Африка илен берләштергән халыҡ-ара ойошма. Африка Берҙәмлек Ойошмаһы (Organization of African Unity (OAU)) һәм Африка Иҡтисади Йәмғиәте (African Economic Community (AEC)) урынына 2002 йылдың июлендә Дурбанда ойошторолған.

АС киләсәктә берләштерелгән валюта, дөйөм оборона ҡораллы көстәре һәм башҡа дәүләт институттарын булдырырға нийәтләй, шул иҫәптән АС етәксе кабинетында. Ойошманың маҡсаты: ҡитғала демократияны һаҡлау, кеше хоҡуҡтарын һаҡлау, иҡтисадты тотороҡло үҫтереү, африка халыҡтары араһындағы конфликтты юҡҡа сығарыу һәм һөҙөмтәле дөйөм баҙар булдырыу.

Башҡа биттәр[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Башҡа веб-биттәр[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Дәүләт-ағзалар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

     Ағзалыҡ туҡтатып торолған      Ағзалыҡ туҡтатылған

Флаг
 Дөйөм аталған исемдәре
 Инеү ваҡыты
 Халыҡ һаны
 Майҙаны (км²)
 Столица
 Иҫкәрмәләр
Алжир Алжир 25 май 1963 йыл &&&&&&&033769669.&&&&&033 769 669 &&&&&&&&02381741.&&&&&02 381 741 Алжир
Ангола Ангола 11 февраль 1975 йыл &&&&&&&016941000.&&&&&016 941 000 &&&&&&&&01246700.&&&&&01 246 700 Луанда
Бенин Бенин 25 май 1963 йыл &&&&&&&&06769914.&&&&&06 769 914 &&&&&&&&&0112622.&&&&&0112 622 Порто-Ново
Ботсвана Ботсвана 31 октябрь 1966 йыл &&&&&&&&01639833.&&&&&01 639 833 &&&&&&&&&0600370.&&&&&0600 370 Габороне
Буркина-Фасо Буркина-Фасо 25 май 1963 йыл &&&&&&&013228000.&&&&&013 228 000 &&&&&&&&&0274000.&&&&&0274 000 Уагадугу
Бурунди Бурунди 25 май 1963 йыл &&&&&&&&03589434.&&&&&03 589 434 &&&&&&&&&&027830.&&&&&027 830 Бужумбура
Габон Габон 25 май 1963 йыл &&&&&&&&01454867.&&&&&01 454 867 &&&&&&&&&0267745.&&&&&0267 745 Либревиль
Гамбия Гамбия октябрь 1965 йыл &&&&&&&&01700000.&&&&&01 700 000 &&&&&&&&&&010380.&&&&&010 380 Банжул
Гана Гана 25 май 1963 йыл &&&&&&&023000000.&&&&&023 000 000 &&&&&&&&&0238535.&&&&&0238 535 Аккра
Гвинея Гвинея 25 май 1963 йыл &&&&&&&010211437.&&&&&010 211 437 &&&&&&&&&0245857.&&&&&0245 857 Конакри
Гвинея-Бисау Гвинея-Бисау 19 ноябрь 1973 йыл &&&&&&&&01586000.&&&&&01 586 000 &&&&&&&&&&036544.&&&&&036 544 Бисау
Ҡалып:Флагификация/ДРК Демократическая Республика Конго 25 май 1963 йыл &&&&&&&062600000.&&&&&062 600 000 &&&&&&&&02344858.&&&&&02 344 858 Киншаса
Джибути Джибути 27 июнь 1977 йыл &&&&&&&&&0496374.&&&&&0496 374 &&&&&&&&&&023200.&&&&&023 200 Джибути
Мысыр Египет[4] 25 май 1963 йыл &&&&&&&075500662.&&&&&075 500 662 &&&&&&&&01002450.&&&&&01 002 450 Каир
Замбия Замбия 16 декабрь 1964 йыл &&&&&&&011668000.&&&&&011 668 000 &&&&&&&&&0752618.&&&&&0752 618 Лусака
Сахара Ғәрәп Демократик Республикаһы Көнбайыш Сахара[5] 22 февраль 1982 йыл &&&&&&&&&0267405.&&&&&0267 405 &&&&&&&&&0266000.&&&&&0266 000 Эль-Аюн (формально), Бир-Лелу (фактически)
Зимбабве Зимбабве июнь 1980 йыл &&&&&&&013349000.&&&&&013 349 000 &&&&&&&&&0390757.&&&&&0390 757 Хараре
Кабо-Верде Кабо-Верде 18 июль 1975 йыл &&&&&&&&&0503000.&&&&&0503 000 &&&&&&&&&&&04033.&&&&&04033 Прая
Камерун Камерун 25 май 1963 йыл &&&&&&&017795000.&&&&&017 795 000 &&&&&&&&&0475442.&&&&&0475 442 Яунде
Кения Кения 13 декабрь 1963 йыл &&&&&&&037953840.&&&&&037 953 840 &&&&&&&&&0580367.&&&&&0580 367 Найроби
Комор Утрауҙары Коморы 18 июль 1975 йыл &&&&&&&&&0798000.&&&&&0798 000 &&&&&&&&&&&02235.&&&&&02235 Морони
Ҡалып:Флагификация/Конго Конго 25 май 1963 йыл &&&&&&&&03999000.&&&&&03 999 000 &&&&&&&&&0342000.&&&&&0342 000 Браззавиль
Кот-д’Ивуар Кот-д'Ивуар 25 май 1963 йыл &&&&&&&018373060.&&&&&018 373 060 &&&&&&&&&0322460.&&&&&0322 460 Ямусукро
Лесото Лесото 31 октябрь 1966 йыл &&&&&&&&01795000.&&&&&01 795 000 &&&&&&&&&&030355.&&&&&030 355 Масеру
Либерия Либерия 25 май 1963 йыл &&&&&&&&03489072.&&&&&03 489 072 &&&&&&&&&0111369.&&&&&0111 369 Монровия
Ливия Ливия 25 май 1963 йыл &&&&&&&&06173579.&&&&&06 173 579 &&&&&&&&01759541.&&&&&01 759 541 Триполи
Маврикий Маврикий август 1968 йыл &&&&&&&&01264866.&&&&&01 264 866 &&&&&&&&&&&02040.&&&&&02040 Порт-Луи
Мавритания Мавритания 25 май 1963 йыл &&&&&&&&03069000.&&&&&03 069 000 &&&&&&&&01030700.&&&&&01 030 700 Нуакшот
Мадагаскар Мадагаскар 25 май 1963 йыл &&&&&&&020042551.&&&&&020 042 551 &&&&&&&&&0587041.&&&&&0587 041 Антананариву
Малави Малави 13 июль 1964 йыл &&&&&&&013931831.&&&&&013 931 831 &&&&&&&&&0118484.&&&&&0118 484 Лилонгве
Мали Мали 25 май 1963 йыл &&&&&&&011995402.&&&&&011 995 402 &&&&&&&&01240192.&&&&&01 240 192 Бамако
Марокко Марокко 25 май 1963 йыл &&&&&&&031352000.&&&&&031 352 000 &&&&&&&&&0446550.&&&&&0446 550 Рабат
Мозамбик Мозамбик 18 июль 1975 йыл &&&&&&&021397000.&&&&&021 397 000 &&&&&&&&&0801590.&&&&&0801 590 Мапуту
Намибия Намибия июнь 1990 йыл &&&&&&&&02088669.&&&&&02 088 669 &&&&&&&&&0825418.&&&&&0825 418 Виндхук
Нигер Нигер 25 май 1963 йыл &&&&&&&013272679.&&&&&013 272 679 &&&&&&&&01267000.&&&&&01 267 000 Ниамей
Нигерия Нигерия 25 май 1963 йыл &&&&&&0154729000.&&&&&0154 729 000 &&&&&&&&&0923768.&&&&&0923 768 Абуджа
Руанда Руанда 25 май 1963 йыл &&&&&&&010186063.&&&&&010 186 063 &&&&&&&&&&026798.&&&&&026 798 Кигали
Сан-Томе һәм Принсипи Сан-Томе и Принсипи 18 июль 1975 йыл &&&&&&&&&0157000.&&&&&0157 000 &&&&&&&&&&&&0964.&&&&&0964 Сан-Томе
Свазиленд Свазиленд 24 сентябрь 1968 йыл &&&&&&&&01141000.&&&&&01 141 000 &&&&&&&&&&017364.&&&&&017 364 Мбабане
Ҡалып:Флагификация/Сейшелы Сейшелдәр 29 июнь 1976 йыл &&&&&&&&&&082247.&&&&&082 247 &&&&&&&&&&&&0451.&&&&&0451 Виктория
Сенегал Сенегал 25 май 1963 йыл &&&&&&&011658000.&&&&&011 658 000 &&&&&&&&&0196723.&&&&&0196 723 Дакар
Сомали Сомали 25 май 1963 йыл &&&&&&&&09558666.&&&&&09 558 666 &&&&&&&&&0637661.&&&&&0637 661 Могадишо
Судан Судан 25 май 1963 йыл &&&&&&&030894000.&&&&&030 894 000 &&&&&&&&01886068.&&&&&01 886 068 Хартум
Сьерра-Леоне Сьерра-Леоне 25 май 1963 йыл &&&&&&&&06294774.&&&&&06 294 774 &&&&&&&&&&071740.&&&&&071 740 Фритаун
Танзания Танзания 16 ғинуар 1964 йыл &&&&&&&040000000.&&&&&040 000 000 &&&&&&&&&0945203.&&&&&0945 203 Додома
Того Того 25 май 1963 йыл &&&&&&&&06585000.&&&&&06 585 000 &&&&&&&&&&056785.&&&&&056 785 Ломе
Тунис Тунис 25 май 1963 йыл &&&&&&&010327800.&&&&&010 327 800 &&&&&&&&&0163610.&&&&&0163 610 Тунис
Уганда Уганда 25 мая 1963 йыла &&&&&&&030900000.&&&&&030 900 000 &&&&&&&&&0241038.&&&&&0241 038 Кампала
Үҙәк Африка Республикаһы Үҙәк африка Республикаһы 25 май 1963 йыл &&&&&&&&04216666.&&&&&04 216 666 &&&&&&&&&0622984.&&&&&0622 984 Банги
Чад Чад 25 май 1963 йыл &&&&&&&010780600.&&&&&010 780 600 &&&&&&&&01284000.&&&&&01 284 000 Нджамена
Экваториаль Гвинея Экваториаль Гвинея 12 октябрь 1968 йыл &&&&&&&&&0504000.&&&&&0504 000 &&&&&&&&&&028051.&&&&&028 051 Малабо
Эритрея Эритрея 24 май 1993 йыл &&&&&&&&04401009.&&&&&04 401 009 &&&&&&&&&0117600.&&&&&0117 600 Асмэра
Эфиопия Эфиопия 25 май 1963 йыл &&&&&&&085254090.&&&&&085 254 090 &&&&&&&&01104300.&&&&&01 104 300 Аддис-Абеба
Көньяҡ Африка Республикаһы Көньяҡ Африка Республикаһы 6 июнь 1994 йыл &&&&&&&047900000.&&&&&047 900 000 &&&&&&&&01221037.&&&&&01 221 037 Претория
Көньяҡ Судан Южный Судан 28 июль 2011 йыл &&&&&&&&08260490.&&&&&08 260 490 &&&&&&&&&0619745.&&&&&0619 745 Джуба
Дөйөм - &&&&&&0929543549.&&&&&0929 543 549 &&&&&&&029888364.&&&&&029 888 364 -

Күҙәтеүсе статусы алған илдәр[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Әзербайжан[7], Грузия[8],Әрмәнстан[9].

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

  1. ↑ African Union. Member States
  2. ↑ Launch of the African Union, 9 July 2002: Address by the chairperson of the AU, President Thabo Mbeki  (инг.). African Union. Тәүге сығанаҡтан архивланған 4 март 2012. 21 ғинуар 2010 тикшерелгән.
  3. ↑ AU summit extended amid divisions  (инг.). BBC (4 February 2009). Тәүге сығанаҡтан архивланған 4 март 2012. 21 ғинуар 2010 тикшерелгән.
  4. ↑ Африканский Союз приостановил членство Египта
  5. ↑ В Африканский союз входит Сахарская Арабская Демократическая Республика (САДР), претендующая на всю территорию Западной Сахары. САДР признана 54 государствами мира, на момент приёма признавалась большинством членов Африканского союза, но контролирует лишь часть территории Западной Сахары, в то время как бо́льшая часть территории находится под контролем Марокко.
  6. ↑ Eritrea: Nation Appoints AU Envoy in Ethiopia (2011-01-20). 9 май 2011 тикшерелгән.
  7. ↑ Азербайджан получил статус наблюдателя в Африканском Союзе (ФОТО) | Политика | Trend
  8. ↑ Грузия стала наблюдателем в Африканском союзе — Новости — GeorgiaTimes.info
  9. ↑ Армения назначила своего представителя в Африканском Союзе | Новости Армении — NEWS.am

Һылтанмалар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

commons: Африка берләшмәһе Викимилектә
n: Африка берләшмәһе Викияңылыҡтарҙа
https://ba.wikipedia.org/w/index.php?title=Африка_берләшмәһе&oldid=617429 ҡабул ителгән