Торғаҫ

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Утар
Торғаҫ
Ил

Рәсәй

Федерация субъекты

Башҡортостан

Муниципаль район

Ишембай районы

Координаталар

53°17′31″ с. ш. 56°10′16″ в. д.HGЯO

Сәғәт бүлкәте

UTC+6

Һанлы танытмалар
Автомобиль коды

02, 102

ОКАТО коды

80 231 870 009

ОКТМО коды

80 631 470 151

Картаны күрһәтергә/йәшерергә
Торғаҫ (Рәсәй)
Торғаҫ
Торғаҫ
Торғаҫ (Башҡортостан Республикаһы)
Торғаҫ
Торғаҫ (Ишембай районы)
Торғаҫ


Торғаҫ (рус. Торгаска) — Башҡортостандың Ишембай районындағы утар. 2010 йылдың 14 октябренә ҡарата халыҡ һаны 8 кеше[1]. Скворчиха ауыл Советы составына инә. Почта индексы — 453226, ОКАТО коды — 80 231 870 009.


Тарихы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Ишембай энциклопедияһы мәғлүмәттәре буйынса XX быуат башында Татьяна улусы биләмәһендә айырым ултыраҡ булып барлыҡҡа килә, 1914 йылды 7 хужалыҡ теркәлгән[2]. Башҡа мәғлүмәттәр буйынса, 1916—1920 йылдарҙа Верхотор заводы янында тораҡ пункты булараҡ барлыҡҡа килгән, һәм ул ваҡытта 13 ихата, 76 крәҫтиән тәшкил иткән[3][4][5].

Торғаҫ утары. (Торғаҫ утарында йәшәгән улы менән әсәһенең хикәйәһенән. «Восход» гәзите, 2001). Виктор Петрович Корниенко: «Торғаҫты олатайҙарыбыҙ ойошторҙо. 1909 йылда Белоруссиянан ғаиләләре менән бергә өс ағалы-ҡустылы Сергей, Давыд һәм Алексей Серяковтар килә. Ерҙе ҡуртымға алалар. Тирә-яҡта төҙөлөш ағасы үҫә, уны эшкәртә башлағандар, торлаҡ төҙөгәндәр. Бушаған участкалар тамырынан ҡоротолған һәм төрлө культуралар менән сәселгән. Дуҫ йәшәйҙәр, беҙҙең халыҡ уларҙан таралған. Әле өс ғаилә генә ҡалған, ҡалғандары — дачаға йөрөүсе халыҡ. Утарға үҙгәртеп ҡороуҙың тәүге йылдарында, заводта ҡыҫҡартылғандан һуң әйләнеп ҡайттым... Оло олатай Филимон Кузьмич Калининич ҡаҙған шишмәнән һыу алабыҙ. Оҙаҡ ваҡыт тирә-яҡта тәмле һыу эҙләй һәм барыбер таба, шуның менән үҙенән һуң яҡшы хәтер ҡалдыра. Бөтә урындағы халыҡ йырын төбөндә урынлашҡан Калининич шишмәһен файҙалана. Беҙҙең заманда шишмәне тәрбиәләүгә Салауат ҡалаһынан дачаға йөрөүсе Геннадий Васильевич Алехин ярҙам итә. Өйгә электрҙы 1998 йылда ғына, Гортопҡа электр линияһы һуҙғанда индерҙем. Бының өсөн үгеҙ менән һыйырҙы һуйҙым. Ә бит ҡасандыр бында мәктәп булды. Балалар бында Гортоптан килеп уҡыны. Һуңынан ул ябылды һәм уҡыуҙы Скворчихала дауам итергә тура килде. Мәктәп урынында тик сирень ҡыуаҡтары ғына бар, уларҙы мин мал ашамаһын өсөн кәртәләп алдым… ".

Халыҡ һаны[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Бөтә Рәсәй һәм Бөтә Союз халыҡ иҫәбе алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны (кеше)

Иҫәп алыу йылы һәм көнө Бөтә халыҡ Ир-егеттәр Ҡатын-ҡыҙҙар Ир-егеттәр өлөшө (%) Ҡатын-ҡыҙҙар өлөшө (%)
1897 йыл 9 февраль (26 ғинуар) * * * * *
1920 йыл 26 август
1926 йыл 17 декабрь
1939 йыл 17 ғинуар
1959 йыл 15 ғинуар
1970 йыл 15 ғинуар
1979 йыл 17 ғинуар
1989 йыл 12 ғинуар
2002 йыл 9 октябрь
2010 йыл 14 октябрь 8 4 4 50,0 50,0

Халыҡ һаны буйынса аңлатма төрлө йылдарҙа иҫәп алыу тәртибенең айырмалығы булыу сәбәпле халыҡ һанының үҙенсәлегенә иғтибар итегеҙ.

1939 йыл — бар булған халыҡ һаны.
1989, 2002, 2010 йылдарҙа — даими йәшәгән урыны булып иҫәпләнгән халыҡ һаны

Географик урыны[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Ишембай — Воскресенск юлында урынлашҡан.

Алыҫлығы:[6]

Урамдары[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Урам исеме[7]:

  • Йырын урамы (рус. улица Овражная)
  • Урман урамы (рус. улица Лесная)

Әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Ишимбайская энциклопедия/гл.ред. М. Х. Гайсин. — Уфа.:Башк.энцикл., 2015. — 656 с. ил.,карты. (рус.)

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]