Иҫкесәк

Ауыл
Иҫкесәк Иҫкесәк
Ил	РәсәйРәсәй
Федерация субъекты	Башҡортостан
Муниципаль район	Ишембай районы
Координаталар	53°29′55″ с. ш. 56°29′59″ в. д.
Сәғәт бүлкәте	UTC+6
Һанлы танытмалар
Автомобиль коды	02, 102
ОКАТО коды	80 231 840 004
ОКТМО коды	80 631 440 116
Иҫкесәк

Иҫкесәк (рус. Искисяково) — Башҡортостандың Ишембай районындағы ауыл. 2010 йылдың 14 октябренә ҡарата халыҡ һаны 68 кеше. Көҙән ауыл Советы составына инә. Почта индексы — 453234, ОКАТО коды — 80 231 840 004.

Тарихы

Ауылдың исеме Икекиҫәк — башҡорт һүҙбәйләнешенән килеп сыҡҡан, ул «ике өлөш» тип тәржемә ителә. Сөнки башта ауылға ике ағалы-ҡустылы — Иҫәнгилде һәм Исламғол нигеҙ һалған.

Иҫкесәк башлыса 1819 һәм 1824 йылдар араһында нигеҙләнгән. Тәүге күскенселәр Маҡар, Юлдашбай, Ҡарайған, Мортаза (Стәрлебаш районы), Әхмәр, Йомағужа аулдарынан. 1816 йылда ауылда ике генә ғаилә йәшәй — Иҫәнгилде (1774 йылда тыуған) һәм Исламғол (1764 йылда тыуған) Йомағужиндар, Маҡар ауылынан Йомағужа Аҡынбәтевтың улдары. Башҡа ғаиләләр Иҫкесәккә 1819-1824 йылдар араһында башҡа ауылдарҙан күсенә

Иҫкесәктең 1834 йылдағы ревизия материалдарының 1-се бите. Тәүге 6 йортта Йомағужа Аҡимбәтовтың тоҡомдары йәшәгән

Иҫкесәк Азнай түбәһенең 7-се башҡорт кантоны 14-се тирмәһенә ингән.

Башҡортостан Республикаһының Юғары Советы Президиумының 1994 йылдың 25 октябрендәге No 6-2/165 номерлы «Иҫкесәк ауылын Ишембай районы Һайран ауыл Советынан Көҙән ауыл Советына күсереү тураһында» указы ҡарар итә:

1. Иҫкесәк ауылын Ишембай районының Һайран ауыл Советынан Көҙән ауыл советына күсерергә. 2. Һайран һәм Көҙән ауыл Советтары сиктәрен күрһәтелгән схема картаһы буйынса билдәләргә.

Хәҙерге осор

Ауылда мәктәп юҡ, балалар Көҙән урта дөйөм белем биреү мәктәбенә йөрөп уҡый, унда Иҫкесәк һәм Ҡыҙыл Октябрь ауылдарынан йөрөп уҡыусылар өсөн интернат бар. Петровск участка дауаханаһы ҡарамағындағы Иҫкесәк фельдшер-акушерлыҡ пункты бар, Үҙәк урам, 20 адресы буйынса урынлашҡан.

Халыҡ һаны

Бөтә Рәсәй һәм Бөтә Союз халыҡ иҫәбе алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны (кеше)

Иҫәп алыу йылы һәм көнө	Бөтә халыҡ	Ир-егеттәр	Ҡатын-ҡыҙҙар	Ир-егеттәр өлөшө (%)	Ҡатын-ҡыҙҙар өлөшө (%)
1897 йыл 9 февраль ( 26 ғинуар)
1920 йыл 26 август
1926 йыл 17 декабрь
1939 йыл 17 ғинуар
1959 йыл 15 ғинуар
1970 йыл 15 ғинуар
1979 йыл 17 ғинуар
1989 йыл 12 ғинуар
2002 йыл 9 октябрь
2010 йыл 14 октябрь	68	31	37	45,6	54,4

Халыҡ һаны буйынса аңлатма төрлө йылдарҙа иҫәп алыу тәртибенең айырмалығы булыу сәбәпле халыҡ һанының үҙенсәлегенә иғтибар итегеҙ.

1939 йыл — бар булған халыҡ һаны.

1989, 2002, 2010 йылдарҙа — даими йәшәгән урыны булып иҫәпләнгән халыҡ һаны

Халыҡ һаны буйынса сығанаҡтар

Ауылдағы халыҡ һаны буйынса мәғлүмәтте халыҡ иҫәбе буйынса алыу урынлы. Бөтә ил күләмендә үткән 1897, 1920, 1939, 1959, 1970, 1979, 1989, 2002, 2010 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса мәғлүмәттәр бар һәм асыҡ ҡулланыуҙа табырға була. Ҡайһы бер китаптарҙы электрон төрҙә асып ҡарап була. 1926 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса һәр ауыл тураһында мәғлүмәт осрағаны юҡ әле. Унан башҡа Өфө виләйәтендә 1865, 1879, 1886 йылдарҙа урындағы халыҡ иҫәбе алынған. Тағы ла ревиз яҙмалары аша мәғлүмәт бар.

• 1859 һәм 1865 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.I. Уфимская губерния, 1877. — Уфа:Китап, 2002. — 432 с. ISBN 5-295-03188-8 (ч. I). ISBN 5-295-03133-0.

Өфө виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1859 һәм 1865 йылдарға ҡарата бар.

• 1866 йыл — Список населенных мест. Ч. II. Оренбургская губерния, 1866. — Уфа: Китап, 2006. — 260 с. ISBN 5-295-03815-7 (ч. II). ISBN 5-295-03133-0.

Ырымбур виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1866 йылға ҡарата бар.

• 1897 йыл — Перепись населения. т.45 кн.01 Уфимская губерния. Н.А.Тройницкий (ред.)(С.-Петербург, 1901)

Был китапта Өфө виләйәте ауылдары буйынса мәғлүмәт бар. 500 кешенән күберек булған ауылдар исемлеге.

• 1920 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.III. Башреспублика, 1926. — Уфа. Китап, 2002. — 400 с. ISBN 5-295-03091-1 (ч. III). ISBN 5-295-03133-0.

Был китап 1926 йылға ҡарата төҙөлгән, әммә халыҡ иҫәбе 1920 йылға ҡарата бирелгән.

• 1939 йыл — БАССР. Административно-территориальное деление на 1 июня 1940 года – Уфа:Государственное издательство, 1941. – 387 с.

Был китапта 1939 йылғы иҫәп алыу буйынса һәр ауыл буйынса мәғлүмәт бар.

• 1989 һәм 2002 йылдар — Башҡортостан Республикаһы ауылдарында 1989 һәм 2002 йылғы халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны.
• 2010 йыл — Численность и размещение населения Республики Башкортостан по данным Всероссийской переписи населения 2010 года. Статистический сборник.  (рус.)
• Население Башкортостана: XIX-XXI века: статистический сборник / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республики Башкортостан. — Уфа:Китап, 2008. — 448 с.: ил. ISBN 978-5-295-04439-7

1897 йылғы халыҡ иҫәбенән башлап ҡалалар, ҡала төрөндәге ҡасабалар, райондар, район үҙәктәре буйынса халыҡ һаны бар.

Географик урыны

Һәләүек йылғаһына ҡойған Шиҙе йылғаһы буйында урынлашҡан.

Алыҫлығы:

• Район үҙәгенә тиклем (Ишембай): 53 км
• Ауыл советы үҙәгенә тиклем (Көҙән): 9 км
• Яҡындағы тимер юл станцияһы (Стәрлетамаҡ ): 53 км.

Урамдары

Урам исеме:

• Үҙәк урам (рус. улица Центральная)

Әҙәбиәт

• Ишимбайская энциклопедия. — Уфа: Башкирская энциклопедия, 2015. — С. 233. — 656 с. — 3000 экз. — ISBN 978-5-88185-205-4.
• Словарь топонимов Башкирской АССР. Уфа: Башк. кн. изд-во, 1980. С. 63

Һылтанмалар

• вконтакте сайтында д.Искисяк Ишимбайский район
• «Налог Белешмәһе» системаһында Иҫкесәк ауылы
• Асфандияров А. З. История сёл и деревень Башкортостана и сопредельных территорий. — Өфө: Китап, 2009. — С. 127. — ISBN 978-5-295-04683-4.