Күмертау ҡалаһы ҡала округы

Күмертау ҡалаһы ҡала округы
	Ҡала округы
Герб (описание);	Флаг (описание);
Ил	Рәсәй
Федерация субъекты	Башҡортостан
Административ үҙәк	Күмертау
Включает	5 тораҡ пункт
Халҡы (2016)	↘65 261 чел.
	• процент от населения субъекта РФ — 1,6 %
Халыҡ тығыҙлығың	384.79 чел/км²
Этник составы	рустар, башҡорттар, татарҙар, сыуаштар, украиндар
Конфессиональ составы	православие, мосолман-сөнниҙәр
Майҙан	169,60 км²
	Административ үҙәгенең координаталары; 52°46′00″ с. ш. 55°47′00″ в. д.HGЯO
Барлыҡҡа килгән	01.01.2006
Председатель совета городского округа	Мельников, Юрий Михайлович
Ҡала округы хакимиәт башлығы	Фролов, Олег Юрьевич
Сәғәт бүлкәте	MSK+3 (UTC+6)
Телефон коды	34761
Почта индексы	453300
Автомобиль коды	02, 102
Код ОКТМО	80 723 000
	http://www.admkumertau.ru

Күмертау ҡалаһы ҡала округы — Рәсәй Федерацияһы Башҡортостан Республикаһындағы муниципаль берәмек.

Округ үҙәге — Күмертау ҡалаһы.

Рәсәй Федерацияһы Хөкүмәтенең 2014 йылдың 29 июлендәге № 1398-р һанлы « Моно ҡалаларҙы раҫлау исемлеге» күрһәтмәһе менән^[5] ҡала " Рәсәй Федерацияһының ҡатмарлы социаль-иҡтисади хәлдәге монопрофилле муниципаль берәмектәре (моноҡалалар)категорияһына керетелде.

Тарихы

Күмертау ҡалаһы ҡала округы муниципаль берәмеге 2006 йылдың 1 ғинуарында муниципаль реформаларҙы ғәмәлләштереү барышында ойошторолдо.

Халҡы

Халыҡ иҫәбе
2002^[6]	2008^[7]	2009^[8]	2010^[9]	2012^[10]	2013^[11]	2014^[12]
69 792	↘67 158	↘66 880	↗67 078	↘66 558	↘66 543	↘66 159
2015^[13]	2016^[1]
↘65 879	↘65 261

Ҡала округы составы

№	Тораҡ пункт	Тораҡ пункттың төрө	Халҡы
1	Алексеевка	ауыл	Н/Д^[14]
2	Ира	ауыл	559^[9]
3	Күмертау	ҡала, хакимиәт үҙәге	↘61 810^[13]
4	Маяҡлы	ауыл	↘3075^[9]
5	Иҫке Урал	ауыл	257^[9]

Урындағы үҙидара

ҡала округы рәйесе

Олег Астахов^[3].

ҡала огругы хакимиәт башлығы

Олег Юрьевич Фролов^[4].

Иҡтисады

Муниципаль берәмек республиканың иҡтисад үҙәктәренең береһе булып тора.

Ҡаланың һәйкәлдәре

Хәрби һәйкәлдәр

Хәрби һәйкәлдәр ҡалабыҙҙа бер нисә урында урынлашҡан. Уларҙың күбеһе Еңеү паркында.Күмертау ҡалаһының Һуғыш һәм хеҙмәт ветерандары советы ветеран-интернационалистар союзы менән берлектә Афғанстан, Приднестровье, Сирия,Чечня һуғыштарында вафат булған һалдаттар иҫтәлегенә мемориал комплекс асырға ҡарар итәләр. Мемориал өсөн хәрби техника Свердлов өлкәһе гарнизонынан килтерелә. Был эште тормошҡа ашырыуҙа, техниканы постаментҡа ҡуйыуҙа "Акрополь", "Транспортсы",ойошмалары, КүмАПП ярҙам итә. О.Подбельская. Низкий поклон - павшим, благодарность - живым. Газета "Кумертауское Время", 27августа 2016г.

Ил сиген һаҡлаусыларға һәйкәл

Самолет һәйкәле

1985 йылда авиатөҙөүселәр тарафынан Гагарин исемендәге паркта ҡанатлы машина төҙөүселәргә арналған стела ҡуйыла. Ҡала паркындағы самолет авиация заводының элекке генераль директоры Александр Самойлович Палатниковтың авиацияға ғашиҡ булыуын күрһәтеп тора, уның тормошҡа ашҡан хыялын кәүҙәләндерә. Ул әле лә ҡаланың үҙенсәлекле визиткаһы булып һанала. Күмертауҙың 50 йыллығына ошо стела төшөрөлгән сағыу открытка донъя күрә. Уны 6-сы мәктәп уҡыусыһы Вера Михайлова уйлап сығара.

Е.Сидоренко. Был беҙҙең уртаҡ биографиябыҙ.«Юшатыр» Күмертау ҡалаһы һәм Көйөргәҙе районының ижтимағи-сәйәси гәзите, 2005 йыл, 30 апрель.

Вертолет һәйкәле

Вертолет - ҡалабыҙ символы булып иҫәпләнә. Һәйкәлдәге ҡанатлы машина иң беренсе сығарылған маркаларҙың береһе. 2004 йылда вертолет төҙөүселәргә арналған "Һауаға күтәрелеүсе" исемле стела Советтар майҙанында урынлашҡан.

Е.Сидоренко. Был беҙҙең уртаҡ биографиябыҙ. «Юшатыр» Күмертау ҡалаһы һәм Көйөргәҙе районының ижтимағи-сәйәси гәзите, 2005 йыл, 30 апрель.

Катюша, БМП һәйкәлдәре

Был һәйкәлдәр Еңеү паркында урынлашҡан. Еңеүҙең 70 йыллығына бағышлап ҡуйылды.

Автомобиль - һәйкәл

Күмертау автотранспорт предприятиеһының элекке хакимиәт бинаһы ҡаршыһындағы постаментта торған иҫке йөк машинаһына ҡала халҡы һәм килгән ҡунаҡтар ҙа иғтибар итмәйенсә үтеп китә алмайҙар. Был «газик» — үткән быуаттың 30-40 йылдарында беҙҙең илдә сығарылған иң беренсе автомобилдәрҙең береһе. Постаментҡа 1978 йылда ҡуйыла. Уның двагателе — ҡырҡ ат көслө, мең ярым килограмм йөк күтәрә (ошо һандан сығып халыҡта уны «полуторка» тип йөрөтәләр), тиҙлеге — сәғәтенә 70 километрға тиклем етә. Йәш егет Александр Скрипкин һуғыш башланғас та фронтҡа алына. Шунда уға автомобилде йөрөтөргә тура килә. А.Скрипкин был тонна ярымлы машинала һуғыш юлдары буйлап снарядтар, аҙыҡ-түлек һәм яраланған һалдаттарҙы ташый. Скрипкинға һәм уның автомобиленә һуғыштың ҡыҙыу нөктәләрендә булып күпте күрергә тура килә. Ҡыйыу һуғышҡаны өсөн Александр Михайлович «Батырлыҡ өсөн», «Кинесбергты алған өсөн», «Германияны еңгән өсөн» миҙалдары менән бүләкләнә. Һуғыштан һуң ул тыуған яҡтарына ҡайта. Һуғыш йылдарында тоғро хеҙмәт иткән «тонна ярымы» тыныс ваҡытта ла кәрәкле була: был осорҙа күмерселәр ҡалаһы төҙөлә башлай. Был машина- герой менән төҙөлөш материалдары, эшселәрҙе ташыйҙар. Тент менән көпләп, ағас эскәмйәләр ҡуйылған был машина Ырымбур, Стәрлетамаҡ, Йылайырға йыш йөрөй. 26 йыл буйына хеҙмәткәр-автомобилдә 600 меңдән ашыу юл үтәләр. Ул саҡтарҙа юлдары ла ниндәй бит әле…Һуңғараҡ был йөк автомобиленә реставрация уҙғарыла һәм уны постаментҡа ҡуялар. Ҡала масштабында уҙғарылған байрамдарҙа, ҙур тантаналарҙа был легендар машина постаменттан төшөп парадтарҙа ҡатнаша. Оло быуын кешеләре тарихыбыҙҙың үҙенсәлекле экспонаты булған был автомобилгә һоҡланыу менән ҡарайҙар.

Е.Сидоренко. Автомобиль-һәйкәл. «Юшатыр» Күмертау ҡалаһы һәм Көйөргәҙе районының ижтимағи-сәйәси гәзите, 2004 йыл, 30 октябрь.

Иҫкәрмәләр

↑ ^1,0 ^1,1 Предварительная оценка численности населения Республики Башкортостан на 1 января 2016 года по муниципальным образованиям (билдәһеҙ). Дата обращения: 21 февраль 2016. Архивировано 21 февраль 2016 года.
↑ Республика Башкортостан. Общая площадь земель муниципального образования 2020 йыл 28 май архивланған.
↑ ^3,0 ^3,1 Председатель совета городского округа (билдәһеҙ). Официальный сайт Кумертауского городского Совета. Дата обращения: 20 октябрь 2013.
↑ ^4,0 ^4,1 Глава администрации города Кумертау (билдәһеҙ). Официальный сайт администрации города Кумертау. Дата обращения: 20 октябрь 2013. 2016 йыл 5 август архивланған.
↑ Распоряжение Правительства РФ от 29 июля 2014 года № 1398-р «Об утверждении перечня моногородов»
↑ Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более (билдәһеҙ). Архивировано 3 февраль 2012 года.
↑ 1.5. Численность населения республики Башкортостан по муниципальным образованиям на 1 января 2009 года
↑ Численность постоянного населения Российской Федерации по городам, посёлкам городского типа и районам на 1 января 2009 года (билдәһеҙ). Дата обращения: 2 ғинуар 2014. Архивировано 2 ғинуар 2014 года.
↑ ^9,0 ^9,1 ^9,2 ^9,3 Всероссийская перепись населения 2010 года. Численность населения по населённым пунктам Республики Башкортостан (билдәһеҙ). Дата обращения: 20 август 2014. Архивировано 20 август 2014 года.
↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года (билдәһеҙ). Дата обращения: 31 май 2014. Архивировано 31 май 2014 года.
↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов) (билдәһеҙ). Дата обращения: 16 ноябрь 2013. Архивировано 16 ноябрь 2013 года.
↑ Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года (билдәһеҙ). Дата обращения: 2 август 2014. Архивировано 2 август 2014 года.
↑ ^13,0 ^13,1 Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года (билдәһеҙ). Дата обращения: 6 август 2015. Архивировано 6 август 2015 года.
↑ Алексеевка (городской округ город Кумертау) > Данные не обнаружены. Возможно, страница переименовывалась. Проверьте справочник

[2016BB-1] 1,0 ^1,1 Предварительная оценка численности населения Республики Башкортостан на 1 января 2016 года по муниципальным образованиям (билдәһеҙ). Дата обращения: 21 февраль 2016. Архивировано 21 февраль 2016 года.

[2] Республика Башкортостан. Общая площадь земель муниципального образования 2020 йыл 28 май архивланған.

[Глава_города-3] 3,0 ^3,1 Председатель совета городского округа (билдәһеҙ). Официальный сайт Кумертауского городского Совета. Дата обращения: 20 октябрь 2013.

[Глава_администрации_городского_округа-4] 4,0 ^4,1 Глава администрации города Кумертау (билдәһеҙ). Официальный сайт администрации города Кумертау. Дата обращения: 20 октябрь 2013. 2016 йыл 5 август архивланған.

[5] Распоряжение Правительства РФ от 29 июля 2014 года № 1398-р «Об утверждении перечня моногородов»

[2002B-6] Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более (билдәһеҙ). Архивировано 3 февраль 2012 года.

[2009L-7] 1.5. Численность населения республики Башкортостан по муниципальным образованиям на 1 января 2009 года

[2009D-8] Численность постоянного населения Российской Федерации по городам, посёлкам городского типа и районам на 1 января 2009 года (билдәһеҙ). Дата обращения: 2 ғинуар 2014. Архивировано 2 ғинуар 2014 года.

[2010F-9] 9,0 ^9,1 ^9,2 ^9,3 Всероссийская перепись населения 2010 года. Численность населения по населённым пунктам Республики Башкортостан (билдәһеҙ). Дата обращения: 20 август 2014. Архивировано 20 август 2014 года.

[2012A-10] Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года (билдәһеҙ). Дата обращения: 31 май 2014. Архивировано 31 май 2014 года.

[2013W-11] Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов) (билдәһеҙ). Дата обращения: 16 ноябрь 2013. Архивировано 16 ноябрь 2013 года.

[2014CQ-12] Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года (билдәһеҙ). Дата обращения: 2 август 2014. Архивировано 2 август 2014 года.

[2015DS-13] 13,0 ^13,1 Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года (билдәһеҙ). Дата обращения: 6 август 2015. Архивировано 6 август 2015 года.

[14] Алексеевка (городской округ город Кумертау) > Данные не обнаружены. Возможно, страница переименовывалась. Проверьте справочник

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]