Баш бит

Башҡорт Википедияһына рәхим итегеҙ! 300-ләп телдәге ирекле интернет энциклопедияның башҡортса бүлегендә 63 426 мәҡәлә бар. Уны төҙөүҙә һәр кем ҡатнаша ала. Һеҙҙе лә берҙәм ирекмәндәр ғаиләһенә саҡырабыҙ! Welcome to the Embassy! * Добро пожаловать в Посольство!

Порталдар Башҡортостан Башҡортостан шәхестәре Башҡортостан ауылдары Фән География Тарих Техника Йәмғиәт Ислам Яңы портал: Башҡорт әҙәбиәте Әүҙем порталдар: Башҡорт әҙәбиәте, Бөрйән, Салауат, Нуриман райондары

Һайланған мәҡәлә Рёкалағы рун яҙмалы таш, көнбайыш яғы Рун — боронғо германдарҙың яҙмаһы. I—II быуаттарҙан алып XII быуаттар араһында — хәҙерге Дания, Швеция һәм Норвегияла, X—XIII быуаттарҙа — Исландия һәм Гренландияла, ә швед провинцияһы Даларнала XIX быуат башынаса ҡулланылған. Рундар (символдар) ташта, металда, ағаста, һөйәктә ырып, уйып яҙылған, уның үҙенсәлекле ҡырлы формаһы ырып яҙыуға көйләнгән. Европа илдәрендә христиан дине ҡабул ителгәс, латин яҙмаһы рун яҙмаһын ҡыҫырыҡлап сығарған. «Рун» термины боронғо герман телендәге run («сер») тамырына бәйләп аңлатыла. Донъяла рун хәрефтәренән торған бөтәһе 5 000-ләп яҙыу табылған, шуларҙың иң ҙур өлөшө — Швецияла. Бынан тыш, Урта быуаттарҙағы Европала рун календарҙары булған. Боронғо төркиҙәрҙең ҡырлап, мөйөшләп яҙылған алфавитын да рун тип йөрөтәләр. ↪ дауамы…: Исемлек (121) | Үҙгәртеү Яҡшы мәҡәлә Ҡулаев Мөхәмәтхан Сәхипгәрәй улы Ҡулаев Мөхәмәтхан Сәхипгәрәй улы (7 февраль 1873 йыл — 1959 йыл) — Башҡорт милли хәрәкәте эшмәкәре, телсе, табип. Башҡорт Хөкүмәте Рәйесе (26.01.1919—03.1919). Беренсе донъя һәм граждандар һуғыштарында ҡатнашыусы. СССР-ҙың һаулыҡ һаҡлау отличнигы (1943). Мөхәмәтхан Сәхипгәрәй улы (Мстислав Александрович) Ҡулаев 1873 йылдың 7 февралендә Ырымбур губернаһы Орск өйәҙе Үҫәргән улусының (хәҙерге Ырымбур өлкәһе Ҡыуандыҡ районы) Ейәнсура ауылында тыуған. Әсәһе Йәнифә Садыҡ ҡыҙы һәм атаһы Сәхипгәрәй Муса улы урта хәлле крәҫтиәндәре булғандар. Ҡартатаһы — Муса Торһонбай улы башҡорттарҙың үҙ ирке өсөн көрәштә ҡатнашып, ситтә йөрөп вафат була. Сығышы менән үҫәргән ырыуы башҡорттарынан. Башта ауылдарындағы мәсет янындағы мәҙрәсәлә һәм рус-башҡорт мәктәбендә уҡый. Артабан 1886—1896 йылдарҙа Ырымбур гимназияһында белем ала һәм уны алтын миҙал менән тамамлай. 1896—1902 йылдарҙа Ҡазан Император университетының медицина факультетында «Башҡорт стипендияһы»на уҡый. Шул уҡ ваҡытта 1899—1900 йылдарҙа Ҡазан университеты эргәһендәге Археология, тарих һәм этнография йәмғиәтенең Өфө губернаһы Стәрлетамаҡ өйәҙенә, Ырымбур губернаһы Верхнеурал һәм Орск өйәҙҙәренә экспедицияларында ҡатнаша, башҡорт һәм татар йырҙарын, мәҡәлдәрен, әйтемдәрен, йомаҡтарын һәм әкиәттәрен йыя. Университетҡа тик христиандар ғына алынғас динен алмаштырырға мәжбүр була, һәм христиан динен алып Мстислав Александрович тип исемен үҙгәртергә ризалыҡ бирә. Башҡа мәғлүмәт буйынса, уҡыған осорҙа хәлле генә бер рус ҡыҙына өйләнер өсөн исемен һәм динен алыштыра, уларҙың өс ҡыҙы тыуа. 1902 йылда Ҡазан губернаһы Тәтеш өйәҙенең Кесе Ялсыҡай ауылының земство дауаханаһына табип итеп тәғәйенләнә. 1903—1913 йылдарҙа Ҡазандың Александровск ҡала дауаханаһында һәм башҡа һаулыҡ һаҡлау учреждениеларында эшләй. 1910 йылда медицина докторы дәрәжәһенә имтихандар тапшыра, әммә хеҙмәтен ваҡытында тамамлап өлгөрә алмай. 1913 йылда Варшава ҡалаһына эшкә күсерелә. 1914—1917 йылдарҙа Беренсе донъя һуғышында ҡатнаша, Көньяҡ-Көнбайыш фронтының 275-се запас ялан госпиталенең баш табибы булып хеҙмәт итә. 1917 йылда Ҡазанға ҡайтып Шамовск ҡала дауаханаһының терапевт бүлегендә өлкән ординатор булып эшләй. Юныс Бикбов саҡырыуы буйынса Ырымбурға килә. 1918 йылдың авгусынан алып Башҡорт Хөкүмәтендә эшләй һәм башҡорт милли хәрәкәтенә ҡушылып китә. 1919 йылдың 26 ғинуарында хөкүмәт рәйесе һәм Башҡортостан хәрби-революцион комитеты ағзаһы итеп һайлана. ↪ дауамы… Исемлек (111) | Үҙгәртеү Сифатлы мәҡәлә, исемлектәр, порталдар Һуңғы сифатлы мәҡәлә: Хәмит Зөбәйер Ҡушай. Һуңғы һайланған исемлек: Нобель премияһын алған ҡатын-ҡыҙҙар исемлеге. Һуңғы һайланған портал: Башҡортостан ауылдары. Сифатлы мәҡәләләр (17) | Исемлектәр һәм порталдар (1, 1) | Үҙгәртеү

Аҙна рәсеме Каруанһарай мәсете көмбәҙе, Ырымбур Үҙгәртеү | Архив Бөгөн: 9 декабрь ♦ Кисәге: 8 декабрь ♦ Иртәгә: 10 декабрь ♦ Барлыҡ көндәр ♦ Байрамдар һәм иҫтәлекле даталар Халыҡ-ара БМО: Коррупцияға ҡаршы көрәш көнө. Геноцид ҡорбандарын иҫкә алыу көнө. Ер: Компьютер усламы көнө. Раштыуа открыткаһы көнө. Техно-музыка көнө. Милли АҠШ: Кондитер изделиялары көнө. Перу: Армия көнө. Рәсәй Федерацияһы: Ватан Геройҙары көнө. Танзания: Бойондороҡһоҙлоҡ көнө. Һөнәри АҠШ: Ветеринар медицина көнө. Рәсәй Федерацияһы: Тимер юл транспортының ведомство (хәрбиләштерелгән) һаҡ көнө. Йөк тейәүсе көнө. Тажикстан: Геологтар көнө. Украина: Эске эштәр министрлығының штаб подразделениелары хеҙмәткәрҙәре көнө. Шри-Ланка: Хәрби-Диңгеҙ флоты көнө. 9 декабрь юбилярҙары Камалетдинов Зыяитдин Ямалетдин улы (Зыя Камали; 1873—1942), дин әһеле, ислам белгесе, мәғрифәтсе. «Ғәлиә» мәҙрәсәһен нигеҙләүсе һәм уның 1906—1918 йылдарҙағы ректоры. Йәдитселек етәкселәренең береһе. Сәйәси золом ҡорбаны. Ғәбдиев Шәһәрғәзи Шаһыбал улы (1898—5.07.1979), башҡорт импровизатор-шағиры. Беренсе донъя, граждандар, 1939—1940 йылдарҙағы совет‑фин һуғыштарында һәм Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусы. Сәйәси золом ҡорбаны. тулы исемлек   Ғәләүетдинов Ғабдулла Ғәләүетдин улы (1908—26.02.1983), мәғариф һәм партия органдары хеҙмәткәре. 1946 йылдан ВКП(б)-ның Архангел район комитетының икенсе, 1947 йылдан — Саҡмағош район комитетының беренсе секретары; 1953—1963 йылдарҙа КПСС-тың Краснокама район комитетының беренсе секретары. Башҡорт АССР-ының 3-сө саҡырылыш (1951—1955) Юғары Советы депутаты. Сығышы менән хәҙерге Башҡортостан Республикаһы Дүртөйлө районының Кесе Бишҡураз ауылынан. Чибрикова Евгения Васильевна (1923–13.03.2013), геолог-ғалим. Геология-минералогия фәндәре докторы (1982). Урал һәм Көнсығыш Европа платформаһының геологик төҙөлөшөн өйрәнеүсе. К. Р. Тимергазин исемендәге премия лауреаты (2003). Сығышы менән Тамбов ҡалаһынан. Праведников Николай Константинович (1933—4.12.2001), инженер‑нефтсе-ғалим. 1981 йылдан Бөтә Союз яғыулыҡ‑энергетика комплекстары проблемалары ғилми-тикшеренеү институтында директорҙың фәнни эштәр буйынса урынбаҫары, 1986 йылдан — институт директоры, 1995—2001 йылдарҙа «ЛУКОЙЛ» нефть компанияһы фәнни‑инженерлыҡ үҙәгенең генераль директоры. Техник фәндәр докторы (1984), профессор (1987). СССР Министрҙар Советы премияһы лауреаты (1981). Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ (1981) һәм «Почёт Билдәһе» (1971) ордендары кавалеры. Сығышы менән хәҙерге Башҡортостан Республикаһының Асҡын районы Ҡуяштыр ауылынан. Захаров Николай Павлович 1948—2003), ауыл хужалығы хеҙмәткәре. Шаран районы «Шаран» совхозының элекке механизаторы. 3-сө дәрәжә Хеҙмәт Даны ордены кавалеры. Сығышы менән ошо райондан. Ҡыҙыҡ мәғлүмәт Суфый сиңерткә Арал һыуының кәмеүе 17-18 йәшендә үк ғалим булып танылған Бохара кешеһенең ижади мираҫы — бөтә донъя мәҙәниәтендә ҙур урын тотҡан рухи байлыҡ. Урта быуаттар сиренән төрлө баһалар буйынса Европаның 30-60 процентҡа тиклем халҡы һәләк булған. 1919 йылдың 20 мартында «Үҙəк Совет власы менəн Башҡорт хөкүмəте араһында Башҡорт Совет автономияһы тураһында килешеү» буйынса үҙәге Тәңрекүл ауылы булған Ялан кантоны ойошторола. Был ғәжәйеп бөжәктең (һүрәттә) төҫтәре йәшелдән алып, көлһыу-һоро йәки ҡара-көрән төҫкәсә төрләнә. Ике тапҡыр Советтар Союзы Геройы тыуған ауылды йәлдәк ырыуы башҡорттары нигеҙләгән. Урта Азияла диңгеҙ урынында Аҡҡом сүллеге хасил булған (һүрәттә), һөҙөмтәлә уның эргәһендәге төбәктең климаты үҙгәргән. Үҙгәртеү | Архив | Тәҡдим Яңы мәҡәлә Мәҡәлә оҫтаһы | Тиҙ башланғыс

Дәреслек	Китапхана	Өҙөмтә	Һүҙлек	Милек	Викидата	Яңылыҡтар	Мета	Инкубатор	Төрҙәр	Сәйәхәт	Университет

Проекттар
Проект:Фән һәм мәғрифәт йылы 2023