Танып

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
(Танып (ҡәбилә) битенән йүнәлтелде)
Танып

Тамғалары
Һаны һәм йәшәгән урыны

Барлығы: билдәһеҙ
Рәсәй Федерацияһы Рәсәй Федерацияһы

Тел

башҡорт (төньяҡ-көнбайыш диалект)

Дин

ислам

Таныпбашҡорт ҡәбиләһе.

Телдәре башҡорт теле төньяҡ-көнбайыш диалектының танып һәм ҡариҙел һөйләштәренә ҡарай[1].

Ырыу-ҡәбилә ҡоролошо[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Тарихы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Башҡортостандың Рус дәүләтенә ҡушылыуынан һуң, ҡәбиләнең аҫаба ерҙәре Себер даруғаһының Танып улусын тәшкил итә.

XVIII быуат таныптар башҡорттарҙың башҡа ҡәбиләләре — балыҡсы, гәрә, ғәйнә, йылан, унлар, урандар менән күрше йәшәгән[2].

Танып башҡорттарының ерҙәре XVIII—XIX быуаттарҙа Бөрө һәм Уҫы өйәҙҙәренә, ә 1798—1854 йылдарҙа, Башҡортостанда идара итеүҙең кантон системаһы осоронда — 1-се, 5-се (артабан 10-сы, 11-се) башҡорт кантондарына ҡарай[2].

Урынлашыуы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Танып башҡорттарының тораҡ пункттары[3][4]
РФ субъекты Район Тораҡ пункттар
Башҡортостан Асҡын районы Алъяғыш, Баҙансат, Башҡортостан, Вашъяҙы, Дәүләт, Ерекле Шишмә, Иҫке Ҡаҙансы, Иҫке Ҡара, Иҫке Мутабаш, Йырмаялан, Йәнкиҫәк, Ҡаракүл, Ҡарткиҫәк, Ҡубыяҙ, Ҡушкүл, Ҡыйғаҙы, Ҡышлауйылға, Ҡәйүм, Мутайылға, Олойылға, Олокүл, Сат, Солтанай, Төлгөҙбаш, Төпрәле, Хәтмулла, Әбдәл, Әүәҙәй, Яңауыл, Яңы Бағаҙы, Яңы Ҡаҙансы, Яңы Ҡара, Яңы Ҡарткиҫәк, Яңы Ҡубыяҙ, Яңы Мутабаш, Яңы Шишмә
Балтас районы Имән, Иҫке Балтас, Иҫке Илекәй, Көнтүгеш, Ҡомъяҙы, Маты, Мишәр, Мәнәгәҙ, Тоҙлоғош, Тутағас, Тушҡыр, Түбәнге Һикеяҙ, Уртайылға, Штәнде, Яңы Балтас, Яңы Тушҡыр
Ҡариҙел районы Ураҙбахты, Бағаҙытамаҡ, Дәүләт, Иҫке Бағаҙы, Урта Бағаҙы
Тәтешле районы Асауҙы, Ауыҡ-Бүләк, Байҡыбаш, Беләш, Бүл-Ҡайпан, Бәҙрәш, Иҫке Ҡайпан, Иҫке Салдау, Иҫке Һикәяҙ, Иҫке Шарҙаҡ, Кәлтәү, Ҡарман, Ҡытҡыйылға, Сәүкияҙ, Танып-Шишмә, Түбәнге Кәлтәй, Үрге Сәләй, Яңы Ҡайпан, Яңы Шарҙаҡ
Пермь крайы Көйәҙе районы Бәдәш (Ташлыйылға), Маныш, Салдау (Кесе Салдау, Яңы Салдау), Сикәш (Татар Сикәше)

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. История башкирских родов, 2014, с. 27
  2. 2,0 2,1 Йәнғужин Р. З. Танып // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: «Башҡорт энциклопедияһы» ғилми-нәшриәт комплексы, 2015—2020. — ISBN 978-5-88185-143-9.
  3. История башкирских родов, 2014, с. 27,35—97
  4. Асфандияров А. 3. История сёл и деревень Башкортостана и сопредельных территорий. — Уфа: Китап, 2009. — 744 с. — ISBN 978-5-295-04683-4.

Әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Видеояҙмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]