Мишкә районы
| Мишкә районы | |
| Флаг[d] | |
.svg) | .png) |
 | |
| Нигеҙләү датаһы | 20 август 1930 |
|---|---|
| Дәүләт |
 Рәсәй |
| Административ үҙәк | Мишкә |
| Административ-территориаль берәмек | Башҡортостан Республикаhы |
| Халыҡ һаны | 22 601 кеше (1 ғинуар 2019)[1] |
| Административ рәүештә бүленә | Аҡбулат ауыл советы, Баймырҙа ауыл советы, Оло Сухояз ауыл советы, Оло Шаҙы ауыл Советы, Ирсай ауыл советы, Ҡайраҡ ауыл советы, Камай ауыл советы, Мәүлит ауыл советы, Мишкә ауыл советы, Иҫке Арзамат ауыл советы, Тымбай ауыл Советы, Урьяҙы ауыл советы һәм Сурай ауыл советы |
| Сәғәт бүлкәте | UTC+5:00[d] һәм YEKT |
| Сиктәш | Борай районы, Ҡариҙел районы, Балтас районы, Бөрө районы һәм Благовещен районы |
| Майҙаны | 1689,11 км² |
| Почта индексы | 4523ХХ |
| Рәсми сайт | mishkan.ru |
.svg) | |
| Урындағы телефон коды | 34749 |
 | |
 Мишкә районы Викимилектә | |
Мишкә районы (рус. Мишкинский район) — Башҡортостандағы муниципаль район. Административ үҙәге — Мишкә ауылы. Район 1930 йылдың 20 авгусында төҙөлгән. Районда 26253 кеше йәшәй.
Тарихы[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
Билдәле шәхестәре[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- Абукаев-Эмгак (Абукаев Вячеслав Александрович; 5.01.1959—29.05.2008), яҙыусы һәм тәржемәсе. Башҡорт әҙиптәре әҫәрҙәрен мари теленә тәржемә итеүсе. Марий Эл Республикаһының халыҡ яҙыусыһы (2006) һәм атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре (1999. Мари комсомолының Олык Ипай исемендәге премияһы (1990), шулай уҡ Яныш Ялкайн исемендәге премия (1998) һәм Марий Эл Республикаһының М. Шкетан исемендәге Дәүләт премияһы (2007) лауреаты. Туҡтар ауылынан[2].
- Андрианов Андрей Андрианович (24.04.1939—16.04.2010), театр актёры. Мари АССР‑ының халыҡ артисы (1989) артисы. Мари Иле Республикаһының Дәүләт премияһы лауреаты (2005). Иҫке Ҡолсобай ауылынан[3].
- Байбулатов Валерий Тимиргалиевич (13.02.1959), ауыл хужалығы һәм йәмәғәт эшмәкәре, педагог, Мишкә агросәнәғәт колледжы директоры. 2008—2016 йылдарҙа Бөтә мари Советы — Мер Канашта Башҡортостан Республикаһынан Совет рәйесе урынбаҫары һәм президиум ағзаһы. 1982 йылдан Мишкә район Советы депутаты, 2012—2014 йылдарҙа район Советы рәйесе. 2003—2016 йылдарҙа «Мишкә» республика мари тарихи-мәҙәни үҙәге мөдире, 2016 йылдан көнсығыш мариҙарҙың милли-мәҙәи автономияһы рәйесе. Рәсәй Федерацияһының почётлы башланғыс һөнәри белем биреү хеҙмәткәре (2006), Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған мәғариф (2009) һәм ауыл хужалығы (2013) хеҙмәткәре. Башҡортостан Республикаһының Халыҡтар дуҫлығы ордены менән бүләкләнгән (2019).Мишкә районының почётлы гражданы исемен йөрөтә. Тигермән ауылынан.
- Белов Михаил Ипатович (7.11.1924—24.02.2015), совет хәрби хеҙмәткәре, десантсы, генерал-майор (1979). Бөйөк Ватан һуғышында һәм Венгриялағы 1956 йылғы хәрби хәрәкәттәрҙә ҡатнашыусы. Юғары хәрби мәктәп уҡытыусыһы, хәрби фәндәр докторы (1968), профессор (1971). Тарихсы-мемуарсы. 1944 йылдан КПСС ағзаһы. Ҡыҙыл Байраҡ (1956), ике 1‑се дәрәжә Ватан һуғышы (1944, 1985), Ҡыҙыл Йондоҙ (1945) һәм 3‑сө дәрәжә «СССР Ҡораллы Көстәрендә Ватанға хеҙмәте өсөн» (1975) ордендары кавалеры. Алексеевка ауылынан.
- Флорид Бүләков (23.02.1948—18.01.2015), драматург, Башҡортостандың халыҡ яҙыусыһы (2013). Рәсәй Федерацияһының әҙәбиәт һәм сәнғәт өлкәһендәге Дәүләт премияһы (1996) һәм Башҡортостан Республикаһының Салауат Юлаев исемендәге дәүләт премияһы (1994) лауреаты, Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре (1993).Оло Шаҙы ауылынан.
- Иҡсанова Нәфирә Нәжметдин ҡыҙы (14.03.1951), хор дирижёры, режиссёр, юғары мәктәп уҡытыусыһы. «Мираҫ» йыр һәм бейеү фольклор ансамбленең художество етәксеһе. Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре (2004) һәм атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре (1992). Мишкә районының Почетлы гражданины (2020). Ҡыйғаҙытамаҡ ауылынан.
- Казаков Степан Александрович (25.03.1914—7.12.1964), 1938 йылда Хәсән күле һуғышында, 1939—1940 йылдарҙа совет-фин һәм Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашҡан яугир. Артиллерия полкының разведка начальнигы, гвардия лейтенанты, Советтар Союзы Геройы (1943). Яңы Троицкий ауылынан.
- Костарев Антон Дмитриевич (18.09.1928—15.08.1985), ауыл хужалығы алдынғыһы. 1958—1975 йылдарҙа Башҡорт АССР-ының Бөрө районы «Урал» колхозының тракторсыһы, бригадиры һәм механизацияланған отряд етәксеһе. Социалистик Хеҙмәт Геройы (1966). Кесе Нәкәрәк ауылынан.
- Легостаев Виктор Григорьевич (10.09.1948), журналистика ветераны, Бөрө районы «Победа» гәзитенең элекке баш мөхәррире. 1988 йылдан СССР Журналистар союзы ағзаһы. Башҡортостандың атҡаҙанған матбуғат һәм киң мәғлүмәт хеҙмәткәре. Мишкә ауылынан.
- Михайлов Кирилл Андреевич (2.04.1983), саңғысы-биатлонсы, 2004 йылдан Рәсәй йыйылма командаһы ағзаһы. Саңғыла уҙышыу һәм биатлон буйынса бер нисә тапҡыр Паралимпия уйындары (2006, 2010, 2014) чемпионы. Рәсәйҙең атҡаҙанған спорт мастеры (2006). 4‑се дәрәжә «Ватан алдында күрһәткән хеҙмәттәре өсөн» (2010), Дуҫлыҡ (2014), 2‑се дәрәжә «Ватан алдында күрһәткән хеҙмәттәре өсөн» орден миҙалы (2008), «Башҡортостан Республикаһы алдында күрһәткән хеҙмәттәре өсөн» (2010), Халыҡтар дуҫлығы (2014) һәм Салауат Юлаев (2006) ордендары кавалеры. Мишкә районының почётлы гражданы. Ҡайраҡ ауылынан[4].
- Мурзашев Сергей Михайлович (29.09.1967) — физик культура уҡытыусыһы, хәрби-ғәмәли күпбәйге (военно-прикладное многоборье) буйынса СССР-ҙың спорт мастеры, Рәсәй Федерацияһының почётлы дөйөм белем биреү хеҙмәткәре. Сурай ауылынан[5].
- Усков Валерий Иванович (24.10.1958—10.2013), журналист һәм йәмәғәт эшмәкәре. СССР Журналистар союзы ағзаһы. 2001—2013 йылдарҙа Мишкә районының «Дружба» гәзите мөхәррире. Башҡортостандың атҡаҙанған матбуғат һәм киң мәғлүмәт хеҙмәткәре, Мишкә районының почётлы гражданы (2014, үлгәндән һуң). Сығышы менән хәҙерге Башҡортостан Республикаһының Архангел районы Ҡыҙыл Еҙем ауылынан[6].
- Хәмәтйәнов Өлфәт Рәхимйән улы (27.07.1938—6.12.2016), акушер-гинеколог-ғалим, юғары мәктәп уҡытыусыһы. Медицина фәндәре докторы (1987), профессор (1988). Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған фән эшмәкәре (1995), Рәсәй Федерацияһының (2001) һәм Башҡортостан Республикаһының (1992) атҡаҙанған табибы. Ҡыҙыл Юл ауылынан[7].
- Шамратов Ефим Шамратович (02.03.1933), хужалыҡ эшмәкәре, 1986—1997 йылдарҙа Мишкә юл төҙөү механизацияланған күсмә колоннаһы етәксеһе. Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған төҙөүсеһе (1995), райондың почётлы гражданы. Сурай ауылынан[8].
- Әғләмов Нәғим Харислам улы (15.08.1932—24.12.2008), төҙөүсе. Социалистик Хеҙмәт Геройы (1977), РСФСР-ҙың атҡаҙанған төҙөүсеһе (1973). Оло Шаҙы ауылынан.[9].
- Александров Андрей Александрович (02.03.1936— ), педагог. Халыҡ мәғарифы отличнигы. Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған уҡытыусыһы (1985). Башҡортостан Республикаһы мәғариф отличнигы. Хеҙмәт ветераны. II дәрәжә «Тыуған ил алдында күрһәткән хеҙмәт өсөн» миҙалы (2001) һәм В. И. Лениндың тыуыуына 100 йыл айҡанлы «Намыҫлы хеҙмәт өсөн» миҙалы менән бүләкләнгән. Сығышы менән Иҫке Ҡолсобай ауылынан.
Халыҡ һаны[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
1939 йылдан башлап халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса районда даими йәшәгән халыҡ һаны (кеше):
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ауыл биләмәләре һәм ауылдар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
| ОКАТО коды | Мишкә районы | ' |
| 80 243 805 000 | Аҡбулат ауыл советы | |
| 80 243 805 001 | Яңы Аҡбулат | |
| 80 243 805 002 | Күскилде | |
| 80 243 805 004 | Иҫке Аҡбулат | |
| 80 243 805 005 | Яндуған | |
| 80 243 810 000 | Баймырҙа ауыл советы | |
| 80 243 810 001 | Баймырҙа | |
| 80 243 810 002 | Илек | |
| 80 243 810 003 | Ишем | |
| 80 243 810 004 | Ҡыҙыл Юл | |
| 80 243 810 005 | Левицкий | |
| 80 243 810 006 | Лепешкин | |
| 80 243 810 007 | Яңы Килмәт | |
| 80 243 810 008 | Тигермән | |
| 80 243 815 000 | Оло Сухояз ауыл советы | |
| 80 243 815 001 | Оло Сухояз | |
| 80 243 815 002 | Ҡорманай | |
| 80 243 815 003 | Сосновка | |
| 80 243 820 000 | Оло Шаҙы ауыл советы | |
| 80 243 820 001 | Оло Шаҙы | |
| 80 243 820 002 | Ҡалмаҙан | |
| 80 243 820 005 | Кесе Шаҙы | |
| 80 243 820 006 | Иштебай | |
| 80 243 820 007 | Ҡарасим | |
| 80 243 820 008 | Юбайкүл | |
| 80 243 825 000 | Ирсай ауыл советы | |
| 80 243 825 001 | Ирсай | |
| 80 243 825 003 | Үрге Сорокин | |
| 80 243 825 004 | Йылыш | |
| 80 243 825 005 | Митрәй | |
| 80 243 825 006 | Түбәнге Сорокин | |
| 80 243 830 000 | Ҡайраҡ ауыл советы | |
| 80 243 830 001 | Ҡайраҡ | |
| 80 243 830 002 | Андреевка | |
| 80 243 830 003 | Ҡарға | |
| 80 243 830 004 | Бикшик | |
| 80 243 830 005 | Сабыҡ | |
| 80 243 835 000 | Камай ауыл советы | |
| 80 243 835 001 | Камай | |
| 80 243 835 002 | Бабай | |
| 80 243 835 004 | Байтур | |
| 80 243 835 005 | Красный Ключ | |
| 80 243 835 006 | Николаевка | |
| 80 243 835 007 | Урыҫ-Байбаҡ | |
| 80 243 835 008 | У-Марий | |
| 80 243 845 000 | Мәүлит ауыл советы | |
| 80 243 845 001 | Татарбай | |
| 80 243 845 002 | Мәүлит | |
| 80 243 845 003 | Яңы Ҡарас | |
| 80 243 845 004 | Иҫке Атнағол | |
| 80 243 845 005 | Тирәкәй | |
| 80 243 850 000 | Мишкә ауыл советы | |
| 80 243 850 001 | Мишкә | |
| 80 243 850 002 | Яңы Васькин | |
| 80 243 850 003 | Иҫке Васькин | |
| 80 243 850 004 | Унур | |
| 80 243 850 005 | Ленинский | |
| 80 243 850 006 | Восход | |
| 80 243 850 007 | Ҡыйғаҙытамаҡ | |
| 80 243 850 008 | Яңы Ключево | |
| 80 243 855 000 | Яңы Троицкий ауыл советы | |
| 80 243 855 001 | Яңы Троицкий | |
| 80 243 855 002 | Бөрөбаш | |
| 80 243 855 003 | Михайловка | |
| 80 243 855 004 | Рәфәнде | |
| 80 243 855 005 | Укузәш | |
| 80 243 855 006 | Худяковка | |
| 80 243 860 000 | Иҫке Арзамат ауыл советы | |
| 80 243 860 001 | Кесе Нөкөрәк | |
| 80 243 860 002 | Крещенский | |
| 80 243 860 004 | Иҫке Нәкәрәк | |
| 80 243 860 005 | Озерки | |
| 80 243 860 006 | Иҫке Арзамат | |
| 80 243 865 000 | Тымбай ауыл советы | |
| 80 243 865 001 | Тымбай | |
| 80 243 865 002 | Изимари | |
| 80 243 865 003 | Яңы Николаевка | |
| 80 243 865 004 | Иҫке Ҡолсобай | |
| 80 243 865 005 | Туҡтар | |
| 80 243 870 000 | Уръяҙы ауыл советы | |
| 80 243 870 001 | Уръяҙы | |
| 80 243 870 002 | Баш-Байбаҡ | |
| 80 243 870 003 | Яңы Сафар | |
| 80 243 870 004 | Сабай | |
| 80 243 870 005 | Янағош | |
| 80 243 880 000 | Сурай ауыл советы | |
| 80 243 880 001 | Сурай | |
| 80 243 880 002 | Бөкләнде | |
| 80 243 880 003 | Маевка | |
| 80 243 880 004 | Октябрь | |
| 80 243 880 005 | Раевка |
Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- ↑ 1,0 1,1 Численность населения муниципальных образований Республики Башкортостан — 2019. — Б. 62.
- ↑ Башҡорт энциклопедияһы — Абукаев-Эмгак (Абукаев) Вячеслав Александрович(недоступная ссылка) (Тикшерелеү көнө: 1 ғинуар 2019)
- ↑ Башҡорт энциклопедияһы — Андрианов Андрей Андрианович(недоступная ссылка) (Тикшерелеү көнө: 22 апрель 2019)
- ↑ Башҡорт энциклопедияһы — Михайлов Кирилл Андреевич 2016 йылдың 5 апрель көнөндә архивланған. (Тикшерелеү көнө: 20 март 2018)
- ↑ МБОУ Марийская гимназия им. Я.Ялкайна села Чураево Мишкинского района Республики Башкортостан. Официальный сайт. ПЕДАГОГИЧЕСКИЙ КОЛЛЕКТИВ. Мурзашев Сергей Михайлович — учитель физической культуры 2017 йылдың 3 октябрь көнөндә архивланған. (рус.) (Тикшерелеү көнө: 22 сентябрь 2017)
- ↑ Муниципальный район Мишкинский район Республики Башкортостан. Официальный сайт. Почетные граждане. Усков Валерий Иванович(недоступная ссылка) (Тикшерелеү көнө: 19 октябрь 2018)
- ↑ Башкирская энциклопедия — Хамадьянов Ульфат Рахимьянович 2019 йылдың 24 декабрь көнөндә архивланған. (рус.) (Тикшерелеү көнө: 11 июль 2018)
- ↑ Администрация Мишкинского района. Официальный сайт. Почетные граждане. Шамратов Ефим Шамратович (рус.) (Тикшерелеү көнө: 1 март 2018)
- ↑ Башҡорт энциклопедияһы — Әғләмов Нәғим Харислам улы(недоступная ссылка) (Тикшерелеү көнө: 17 февраль 2019)
- ↑ Перепись населения СССР (1939)
- ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 11,5 Население Башкортостана:XIX-XXI века: статистический сборник. — 2008. — Б. 448.
- ↑ перепись населения СССР 1959 года
- ↑ перепись населения СССР 1970 года
- ↑ перепись населения СССР 1979 года
- ↑ перепись населения СССР 1989 года
- ↑ Всероссийская перепись населения (2002)
- ↑ Всероссийская перепись населения (2010)
- ↑ https://web.archive.org/web/20170731141731/http://www.gks.ru/free_doc/doc_2017/bul_dr/mun_obr2017.rar
- ↑ 26. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года — Рәсәй Федерацияһы статистика федераль хеҙмәте.
Һылтанмалар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- Мишкә районы // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: «Башҡорт энциклопедияһы» ғилми-нәшриәт комплексы, 2015—2020. — ISBN 978-5-88185-143-9. (Тикшерелеү көнө: 19 март 2021)
Башҡортостан Республикаһы Мишкә районы ауылдары | |||
|---|---|---|---|
| Район үҙәге: Мишкә ауылы Бөткән ауылдар: Алексеевка | | | |
Мишкә районы муниципаль берәмектәре | |||
|---|---|---|---|
| Аҡбулат ауыл Советы • Баймырҙа ауыл Советы • Ирсай ауыл Советы • Иҫке Арзамат ауыл Советы • Камай ауыл Советы • Ҡайраҡ ауыл Советы • Мәүлит ауыл Советы • Мишкә ауыл Советы • Оло Сухояз ауыл Советы • Оло Шаҙы ауыл Советы • Сурай ауыл Советы • Тымбай ауыл Советы • Урьяҙы ауыл Советы • Яңы Троицкий ауыл Советы •
Иштебай ауыл Советы • Ленинский ауыл Советы • Сыбыҡ ауыл Советы • | | |
