Ағиҙел (ҡала)

Ағиҙел
	Ҡала
	Ағиҙел; Ағиҙел
Флаг	Герб
Ил	Рәсәй
Федерация субъекты	Башҡортостан
Ҡала округы	Ағиҙел
Координаталар	55°54′00″ с. ш. 53°56′00″ в. д.HGЯO
Нигеҙләнгән	1980
Ҡала с	1991
Майҙаны	67 кв.км км²
Бейеклеге	80 м
Халҡы	↘15 645 кеше (2016)
Этнохороним	ағиҙелдәр
Сәғәт бүлкәте	UTC+6
Почта индексы	452920
Һанлы танытмалар
Автомобиль коды	02, 102
ОКАТО коды	80 403
ОКТМО коды	80 703 000 001
Рәсми сайт	adm-agidel.info
	Картаны күрһәтергә/йәшерергә Ағиҙел Аудио, фото и видео Викимилектә

Был терминдың башҡа мәғәнәләре лә бар, ҡарағыҙ: Ағиҙел.

Ағиҙел (тыңлау) (мәғл.) — Башҡортостан Республикаһының төньяҡ-көнбайышында, Ағиҙел йылғаһының уң яҡ ярында, түбәнге ағымында — Кама йылғаһына ҡушылған ерҙән алыҫ түгел урынлашҡан. 1980 йылда Башҡорт атом электр станцияһын төҙөүселәр өсөн ҡасаба итеп төҙөлә. 1991 йылдан республика әһәмиәтендәге ҡала статусын ала. Нефтекама ҡалаһына тиклем — 45 км, Яңауыл ҡалаһы һәм станцияһына — 100 км, Өфө ҡалаһына тиклем — 250 км.

Транспорт бәйләнеше

Ҡазан — Екатеринбург тимер юлындағы Әмзә станцияһы менән тимер юл бәйләнеше бар.

Халыҡ һаны

Бөтә Рәсәй һәм Бөтә Союз халыҡ иҫәбе алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны (кеше)

Иҫәп алыу йылы һәм көнө	Бөтә халыҡ	Ир-егеттәр	Ҡатын-ҡыҙҙар	Ир-егеттәр өлөшө (%)	Ҡатын-ҡыҙҙар өлөшө (%)
1989 йыл 12 ғинуар	16757	8734	8023	52,1 %	47,9 %
2002 йыл 9 октябрь	18721	8886	9835	47,5 %	52,5 %
2010 йыл 14 октябрь	16370	7820	8550	47,8 %	52,2 %

Халыҡ һаны буйынса аңлатма төрлө йылдарҙа иҫәп алыу тәртибенең айырмалығы булыу сәбәпле халыҡ һанының үҙенсәлегенә иғтибар итегеҙ.

1939 йыл — бар булған халыҡ һаны.

1989, 2002, 2010 йылдарҙа — даими йәшәгән урыны булып иҫәпләнгән халыҡ һаны

Халыҡ һаны буйынса сығанаҡтар

Ауылдағы халыҡ һаны буйынса мәғлүмәтте халыҡ иҫәбе буйынса алыу урынлы. Бөтә ил күләмендә үткән 1897, 1920, 1939, 1959, 1970, 1979, 1989, 2002, 2010 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса мәғлүмәттәр бар һәм асыҡ ҡулланыуҙа табырға була. Ҡайһы бер китаптарҙы электрон төрҙә асып ҡарап була. 1926 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса һәр ауыл тураһында мәғлүмәт осрағаны юҡ әле. Унан башҡа Өфө виләйәтендә 1865, 1879, 1886 йылдарҙа урындағы халыҡ иҫәбе алынған. Тағы ла ревиз яҙмалары аша мәғлүмәт бар.

1859 һәм 1865 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.I. Уфимская губерния, 1877. — Уфа:Китап, 2002. — 432 с. ISBN 5-295-03188-8 (ч. I). ISBN 5-295-03133-0.

Өфө виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1859 һәм 1865 йылдарға ҡарата бар.

1866 йыл — Список населенных мест. Ч. II. Оренбургская губерния, 1866. — Уфа: Китап, 2006. — 260 с. ISBN 5-295-03815-7 (ч. II). ISBN 5-295-03133-0.

Ырымбур виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1866 йылға ҡарата бар.

1897 йыл — Перепись населения. т.45 кн.01 Уфимская губерния. Н.А.Тройницкий (ред.)(С.-Петербург, 1901)

Был китапта Өфө виләйәте ауылдары буйынса мәғлүмәт бар. 500 кешенән күберек булған ауылдар исемлеге.

1920 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.III. Башреспублика, 1926. — Уфа. Китап, 2002. — 400 с. ISBN 5-295-03091-1 (ч. III). ISBN 5-295-03133-0.

Был китап 1926 йылға ҡарата төҙөлгән, әммә халыҡ иҫәбе 1920 йылға ҡарата бирелгән.

1939 йыл — БАССР. Административно-территориальное деление на 1 июня 1940 года – Уфа:Государственное издательство, 1941. – 387 с.

Был китапта 1939 йылғы иҫәп алыу буйынса һәр ауыл буйынса мәғлүмәт бар.

1989 һәм 2002 йылдар — Башҡортостан Республикаһы ауылдарында 1989 һәм 2002 йылғы халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны.
2010 йыл — Численность и размещение населения Республики Башкортостан по данным Всероссийской переписи населения 2010 года. Статистический сборник. (рус.)
Население Башкортостана: XIX-XXI века: статистический сборник / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республики Башкортостан. — Уфа:Китап, 2008. — 448 с.: ил. ISBN 978-5-295-04439-7

1897 йылғы халыҡ иҫәбенән башлап ҡалалар, ҡала төрөндәге ҡасабалар, райондар, район үҙәктәре буйынса халыҡ һаны бар.

Ҡала тураһында гәзит һәм журналдар

Ауыл менән ҡала серләшә. «Аҡ ҡалам» гәзите (Ағиҙел). 2015, 30 ғинуар.
Моратов М. Өмөтһөҙлөккә бирелергә ваҡыттары юҡ. «Башҡортостан» гәзите, 2012, 23 ноябрь^[2].

Арҙаҡлы шәхестәр

Денисламова Гөлфиә Әлфәт ҡыҙы (1963), Башҡортостандың атҡаҙанған уҡытыусыһы, республиканың мәғариф алдынғыһы.
Шакиров Миҙхәт Әхмәт улы (3.03.1941—21.03.2006) — Башҡортостандың хужалыҡ һәм йәмәғәт эшмәкәре, 1982—93 йылдарҙа Төҙөлөүсе Башҡорт атом электр станцияһы директоры, 1993—2002 йылдарҙа Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте премьер-министры. Рәсәйҙең почетлы химигы, Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған энергетигы^[3].
Ураҙбахтин Радик Хәмзә улы (11.07.1957) — Балалар-үҫмерҙәр спорт мәктәбе директоры, көрәш буйынса халыҡ-ара класлы судья, Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған физик культура хеҙмәткәре.

Иҫкәрмәләр

↑ Предварительная оценка численности населения Республики Башкортостан на 1 января 2016 года по муниципальным образованиям (билдәһеҙ). Дата обращения: 21 февраль 2016. Архивировано 21 февраль 2016 года.
↑ «Башҡортостан» гәзите, 2012, 23 ноябрь(недоступная ссылка)
↑ «Виперсон» сайты (рус.)

Һылтанмалар

Владимир Поцяпун: «Знаковое событие прошедшего года — решение вопроса о строительстве АЭС в Агидели»

[2016BB-1] Предварительная оценка численности населения Республики Башкортостан на 1 января 2016 года по муниципальным образованиям (билдәһеҙ). Дата обращения: 21 февраль 2016. Архивировано 21 февраль 2016 года.

[2] «Башҡортостан» гәзите, 2012, 23 ноябрь(недоступная ссылка)

[3] «Виперсон» сайты (рус.)

[1]

[2]

[3]