Сүрәкәй (Нуғай)

Сүрәкәй
Дәүләт	Рәсәй империяһы
Административ-территориаль берәмек	Мөрсәлим ауыл советы

Сүрәкәй (халыҡ араһында таралған исеме — Нуғай) (рус. Сюрюкаево) — Себер даруғаһы Түбәләҫ улусының (хәҙер — Башҡортостан Республикаһы Салауат районы Мөрсәлим ауыл Советы) Түбәләҫ—Ҡыуаҡан ырыуы башҡорттары үҙҙәренең аҫаба ерҙәрендә нигеҙ һалған, хәҙер бөткән ауыл.

Тарихы

Сүрәкәй ауылына XVIII быуат уртаһында Сүрәкәй (1760—1823) исемле башҡорт нигеҙ һала. Уның улы Мәжит Сүрәкәйев була. Мәжиттең улдары: Ғабит һәм Әбделатиф (уның улдары — Мөхәмәтшәриф, Ишбулды, Ишмырҙа). Мәжиттең ағаһы — указлы аҙансы Иркәбай, уның улы — Ишбирҙе булған. Сүрәкәй, Түбәләҫ улусының башҡа ауылдары кеүек үк 1728—1847 йылдарҙа 4-се Көнбайыш кантонының (һуңынан 5-се кантон тип үҙгәртелә) 2-се йортона ҡарай. 1843 йылғы формуляр исемлек буйынса, ул ваҡытта ул Троицк өйәҙе Әйле улусына ҡарай. 1812 йылғы Ватан һуғышында ҡатнашыусылар юҡ. 1795 йылда ауылда 21 хужалыҡта 99 кеше йәшәүе теркәлә. 1816 йылда шунса уҡ йортта 118 башҡорт иҫәпкә алына. 1859 йылда 44 хужалыҡта 200 кеше йәшәй. 1920 йылда — 65 хужалыҡта 350 башҡорт иҫәпкә алына. XIX быуаттың беренсе яртыһында йорт старшинаһы Ниғмәтулла Нуғаев була, ә йорт йөҙ башы — Шәмсетдин Нуғаев. Моғайын, ошо билдәле шәхестәр арҡаһында ауылдың исеме халыҡ араһында әлегә тиклем Нуғай тип йөрөтөләлер. Бөгөн Яңы Сүрәкәй тип аталып йөрөтөлгән ауыл 1920 йылда иҫәпкә алынмай, тимәк, ул һуңыраҡ барлыҡҡа килгән.

Һылтанмалар

• Асфандияров А. З. История сёл и деревень Башкортостана и сопредельных территорий. — Өфө: Китап, 2009. — ISBN 978-5-295-04683-4.
• Башкиры 3-го, 4-го и 5-го кантонов в Отечественной войне 1812 года 2021 йылдың 4 март көнөндә архивланған.