Урмантау (Салауат районы)

Ауыл
Урмантау рус. Урмантау
Ил	РәсәйРәсәй
Федерация субъекты	Башҡортостан
Муниципаль район	Салават
Ауыл советы	Таймый
Координаталар	55°28′19″ с. ш. 57°42′34″ в. д.
Халҡы	↘357 кеше (2010)
Милли состав	башҡорттар, урыҫтар
Сәғәт бүлкәте	UTC+6
Почта индексы	452494
Һанлы танытмалар
Автомобиль коды	-
Код ОКАТО	80 247 855 004
Код ОКТМО	80 647 455 106
Номер в ГКГН	0520601
Урмантау

Урмантау (рус. Урмантау) — Башҡортостандың Салауат районындағы ауыл Советы үҙәге. 2008 йылға тиклем Урмантау ауыл Советына ҡараған. Әлеге ваҡытта Урмантау Таймый ауыл Советы биләмәһенә инә. 2010 йылдың 14 октябренә ҡарата халыҡ һаны 357 кеше. Почта индексы — 452494, ОКАТО коды — 80247855004.

Географик урыны

• Район үҙәгенә тиклем (Малаяҙ): 61 км
• Яҡындағы тимер юл станцияһы (Кропачёво): 90 км

Урмантау ауылы Йүрүҙән йылғаһы буйында, район үҙәге Малаяҙ ауылынан төньяҡ-көнбайышҡа табан һәм Кропачёво (Силәбе өлкәһе) тимер юл станцияһынан 89 километр алыҫлыҡта урынлашҡан.

Тарихы

Урмантау ауылы XX быуаттың 40-сы йылдары аҙағында, дәүләт ихтыяжына урман әҙерләү менән бәйле, ҡасаба булараҡ ойошторола.

Биләмә берәмектәренә инеүе

1945	Урмантау ауыл Советы	Малаяҙ районы	Башҡорт АССР-ы	СССР
1990	Урмантау ауыл Советы	Салауат районы	Башҡортостан Республикаһы	Рәсәй Федерацияһы
2008	Таймый ауыл Советы	Салауат районы	Башҡортостан Республикаһы	Рәсәй Федерацияһы

Ауылдың XX быуаттың икенсе яртыһындағы үҫеше

2005 йылдан хәҙерге статусына эйә була.

Халыҡ һаны

Урмантауҙа башҡорттар, урыҫтар йәшәй (2002).

Бөтә Рәсәй һәм Бөтә Союз халыҡ иҫәбе алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны (кеше)

Иҫәп алыу йылы һәм көнө	Бөтә халыҡ	Ир-егеттәр	Ҡатын-ҡыҙҙар	Ир-егеттәр өлөшө (%)	Ҡатын-ҡыҙҙар өлөшө (%)
1959 йыл 15 ғинуар	1835
1970 йыл 15 ғинуар
1979 йыл 17 ғинуар
1989 йыл 12 ғинуар	863
2002 йыл 9 октябрь	483
2010 йыл 14 октябрь	357	169	188	47,3	52,7

Халыҡ һаны буйынса аңлатма төрлө йылдарҙа иҫәп алыу тәртибенең айырмалығы булыу сәбәпле халыҡ һанының үҙенсәлегенә иғтибар итегеҙ.

1939 йыл — бар булған халыҡ һаны.

1989, 2002, 2010 йылдарҙа — даими йәшәгән урыны булып иҫәпләнгән халыҡ һаны

Халыҡ һаны буйынса сығанаҡтар

Ауылдағы халыҡ һаны буйынса мәғлүмәтте халыҡ иҫәбе буйынса алыу урынлы. Бөтә ил күләмендә үткән 1897, 1920, 1939, 1959, 1970, 1979, 1989, 2002, 2010 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса мәғлүмәттәр бар һәм асыҡ ҡулланыуҙа табырға була. Ҡайһы бер китаптарҙы электрон төрҙә асып ҡарап була. 1926 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса һәр ауыл тураһында мәғлүмәт осрағаны юҡ әле. Унан башҡа Өфө виләйәтендә 1865, 1879, 1886 йылдарҙа урындағы халыҡ иҫәбе алынған. Тағы ла ревиз яҙмалары аша мәғлүмәт бар.

• 1859 һәм 1865 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.I. Уфимская губерния, 1877. — Уфа:Китап, 2002. — 432 с. ISBN 5-295-03188-8 (ч. I). ISBN 5-295-03133-0.

Өфө виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1859 һәм 1865 йылдарға ҡарата бар.

• 1866 йыл — Список населенных мест. Ч. II. Оренбургская губерния, 1866. — Уфа: Китап, 2006. — 260 с. ISBN 5-295-03815-7 (ч. II). ISBN 5-295-03133-0.

Ырымбур виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1866 йылға ҡарата бар.

• 1897 йыл — Перепись населения. т.45 кн.01 Уфимская губерния. Н.А.Тройницкий (ред.)(С.-Петербург, 1901)

Был китапта Өфө виләйәте ауылдары буйынса мәғлүмәт бар. 500 кешенән күберек булған ауылдар исемлеге.

• 1920 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.III. Башреспублика, 1926. — Уфа. Китап, 2002. — 400 с. ISBN 5-295-03091-1 (ч. III). ISBN 5-295-03133-0.

Был китап 1926 йылға ҡарата төҙөлгән, әммә халыҡ иҫәбе 1920 йылға ҡарата бирелгән.

• 1939 йыл — БАССР. Административно-территориальное деление на 1 июня 1940 года – Уфа:Государственное издательство, 1941. – 387 с.

Был китапта 1939 йылғы иҫәп алыу буйынса һәр ауыл буйынса мәғлүмәт бар.

• 1989 һәм 2002 йылдар — Башҡортостан Республикаһы ауылдарында 1989 һәм 2002 йылғы халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны.
• 2010 йыл — Численность и размещение населения Республики Башкортостан по данным Всероссийской переписи населения 2010 года. Статистический сборник.  (рус.)
• Население Башкортостана: XIX-XXI века: статистический сборник / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республики Башкортостан. — Уфа:Китап, 2008. — 448 с.: ил. ISBN 978-5-295-04439-7

1897 йылғы халыҡ иҫәбенән башлап ҡалалар, ҡала төрөндәге ҡасабалар, райондар, район үҙәктәре буйынса халыҡ һаны бар.

Бөгөнгө ауыл

Урмантау ауылында төп мәктәп, фельдшер-акушерский пункты, клуб бар.

Билдәле кешеләре

• Булатова Әлфирә Хәйретдин ҡыҙы (Ҡыҙ фамилияһы — Миңлеғәлиева, 5 март 1953 йыл) — сәнәғәт эшмәкәре, электр техникаһы инженеры. «Рәсәй Федерацияһының атҡаҙанған машина эшләүсеһе» (2000). Өфө моторҙар эшләү производство берекмәһенең махсус элемтә бүлеге мөдире (1998 йылдан алып).

Урамдары

• Урман урамы (рус.  Лесная (улица)
• Беренсе Май урамы (рус.  Первомайская (улица)
• Үҙәк урамы — (рус.  Центральная (улица)
• Яр буйы урамы (рус.  Набережная (улица)
• Һал ағыҙыу урамы (рус.  Сплавная (улица)
• Мәктәп урамы — (рус.  Школьная (улица)
• Таулы урамы — (рус.  Нагорная (улица)
• Урал урамы — (рус.  Уральская (улица)

Тирә-яҡ мөхит

Ер-һыу атамалары

Йылғалар:

• Йүрүҙән

Шишмәләр:

Тауҙар, ҡаялар, мәмерйәләр:

• Сабаҡай ҡаяһы

• Бағанаташ

Тарихи ҡомартҡы:

• Урмантау мәмерйәһе (1-се Атаутамаҡ). Салауат районындағы Урмантау ауылынан көнсығышҡа табан 2 км алыҫлыҡта Йүрүҙән йылғаһы үҙәненең уң битләүендә урынлашҡан. Карст мәмерйәһе, аҫҡы пермдең әртә ярусы эзбизташтарында барлыҡҡа килгән. Төньяҡ‑көнбайыш һәм төньяҡ‑көнсығыш йүнәлешле каньон һәм туннель формаһындағы коридорҙарҙан торған лабиринт һымаҡ. Оҙонлоғо 621 м, тәрәнлеге 36 м, уртаса киңлеге 2,0 м, уртаса бейеклеге 3,7 м, амплитудаһы 36 м, майҙаны 1004 м², күләме 3767 м³. Тәрән карст упҡынындағы мәмерйә ауыҙынан (киңлеге 1,0 м, бейеклеге 1,5 м) һикәлтәләр һәм ҡоҙоҡтар менән берләшкән 2 ҡатлы коридорҙар лабиринты башлана. Иҙәне балсыҡ, ваҡ таштар менәнн ҡапланған; үтә туйындырылған ҡабыҡ һымаҡ һарҡымдар, сталактиттар һәм сталагмиттар бар. Мәмерйә ҡоро, ауыҙы тирәһендә йәйгә тиклем боҙ һаҡлана. Мәмерйә эсендә ярғанаттар йәшәй.

Мәмерйә XX быуаттың 60-сы йылдарында осраҡлы рәүештә (ошонда йәшәүсе кеше ҡолап төшә) табыла. Артабанғы тикшеренеүҙәр бында тәүтормош кешеһенең торағы булғанын раҫлай.

Ялан-бесәнлектәр:

Шулай уҡ ҡарағыҙ

• Мырҙалар

Әҙәбиәт

Административно-территориальное устройство Республики Башкортостан: Справочник. — Уфа: ГУП РБ Издательство «Белая Река», 2007. — 416 с.— ISBN 978-5-87691-038-7. (рус.)

• Асфандияров А.З. История сел и деревень Башкортостана. Кн. 9. Уфа: Китап, 2001, 103-116 сс. Мурзаларская волость – 304 с. — ISBN 5—295—02843—7 (рус.)

Һылтанмалар

• Урмантау (Салауат районы) // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9.
• Карта д. Урмантау. Улицы
• Административно-территориальное устройство Республики Башкортостан: Справочник. — Уфа: ГУП РБ Издательство «Белая Река», 2007. — 416 с.— ISBN 978-5-87691-038-7. (рус.)
• Урмантау и Усть-Атавка
• ПЕЩЕРА УРМАНТАУСКАЯ (УСТЬ-АТАВСКАЯ-1) Бағанаташ

Ҡалын яҙылыш== Иҫкәрмәләр ==