Юлдаш (Учалы районы)

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Ауыл
Юлдаш
Юлдаш
Ил

Рәсәй

Федерация субъекты

Башҡортостан

Муниципаль район

Учалы районы

Ауыл совтеы

Ҡунаҡбай

Координаталар

54°22′13″ с. ш. 59°15′35″ в. д.HGЯO

Сәғәт бүлкәте

UTC+6

Һанлы танытмалар
Автомобиль коды

02, 102

ОКАТО коды

80 253 845 004

ОКТМО коды

80 653 445 111

ГКГН номеры

0520495

Картаны күрһәтергә/йәшерергә
Юлдаш (Рәсәй)
Юлдаш
Юлдаш
Юлдаш (Учалы районы) (Башҡортостан Республикаһы)
Юлдаш

Юлдаш (рус. Юлдашево) — Башҡортостандың Учалы районындағы ауыл. Ҡунаҡбай ауыл Советы составына инә. 2010 йылдың 14 октябренә ҡарата халыҡ һаны 683 кеше[1]. Почта индексы — 453740, ОКАТО коды — 80253845004. Яйыҡ аҡҡан торлаҡ пункт.

Географик урыны[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Район үҙәгенә тиклем (Учалы): 16 км
  • Ауыл советы үҙәгенә тиклем (Ҡунаҡбай): 9 км
  • Яҡындағы тимер юл станцияһы (Учалы): 21 км

Юлдаш ауылы Яйыҡ (Урал) йылғаһы буйында, Илтабан һыуһаҡлағысы янында урынлашҡан[2].

Тарихы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Юлдаш ауылына Нуғай даруғаһы Ҡаратабын улусы башҡорттары үҙҙәренең аҫаба ерҙәрендә нигеҙ һалған. 1737 йылдан улус старшинаһы Аҡҡужа Ҡолөмбәтов исеменән Аҡҡужа атамаһы менән билдәле. XVIII быуаттың 2-се яртыһынан Юлдаш Нөркин (1738—1819) исемен йөрөтә. Улдары Әзебай һәм Тулыбай тыуған ауылдарында йәшәй.

1795 йылғы V рәүиз ваҡытына Юлдаш (Аҡҡужа) ауылындағы 30 хужалыҡта 244 кеше, 1859 йылда 47 йортта 298 кеше теркәлә. 1866 йылда 151 хужалыҡта — 954 кеше йәшәгән. Малсылыҡ, игенселек менән шөғөлләнгәндәр. Мәсет, училище булған.

1900 йылда мәсет, һыу тирмәне иҫәпкә алынған.

Совет халыҡ иҫәбен алыу ваҡытында 106 йортта 547 кеше йәшәгәнлеге билдәле була[3].

Хәҙерге осор[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Әлеге ваҡытта Юлдаш ауылында төп белем биреү мәктәбе, балалар баҡсаһы, фельдшер‑акушерлыҡ пункты, мәҙәниәт йорто (башҡорт халыҡ театры, балалар халыҡ театры), китапхана, мәсет бар[4].

Халыҡ һаны[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Бөтә Рәсәй һәм Бөтә Союз халыҡ иҫәбе алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны (кеше)

Иҫәп алыу йылы һәм көнө Бөтә халыҡ Ир-егеттәр Ҡатын-ҡыҙҙар Ир-егеттәр өлөшө (%) Ҡатын-ҡыҙҙар өлөшө (%)
1897 йыл 9 февраль (26 ғинуар) 1245
1920 йыл 26 август 1545
1926 йыл 17 декабрь
1939 йыл 17 ғинуар 1074
1959 йыл 15 ғинуар 805
1970 йыл 15 ғинуар
1979 йыл 17 ғинуар
1989 йыл 12 ғинуар 636
2002 йыл 9 октябрь 670
2010 йыл 14 октябрь 683 329 354 48,2 51,8
Милли составы

2002 йылғы халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәтенә ярашлы, Юлдаш ауылында башҡорттар (94 %) йәшәй[5].

Халыҡ һаны буйынса аңлатма төрлө йылдарҙа иҫәп алыу тәртибенең айырмалығы булыу сәбәпле халыҡ һанының үҙенсәлегенә иғтибар итегеҙ.

1939 йыл — бар булған халыҡ һаны.
1989, 2002, 2010 йылдарҙа — даими йәшәгән урыны булып иҫәпләнгән халыҡ һаны

Ревизия материалдарында[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

1816 йылда[6] Юлдаш ауылында ла рәүиз (ревизия) үткәрелә һәм уның материалдары Башҡортостандың Милли архивында һаҡлана.

Урамдары[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Һаҙ тыҡрығы (рус. Болотный переулок)
  • Көнсығыш тыҡрығы (рус. Восточный переулок)
  • Тау тыҡрығы (рус. Горный переулок)
  • Дуҫлыҡ тыҡрығы (рус. Дружбы переулок)
  • Төтөн тыҡрығы (рус. Дымовой переулок)
  • Йәшел тыҡрыҡ (рус. Зеленый переулок)
  • Квартал урамы (рус. Квартальная улица)
  • Клуб тыҡрығы (рус. Клубный переулок)
  • Урман урамы (рус. Лесная улица)
  • Йәштәр урамы (рус. Молодежная улица)
  • Оло тау тыҡрығы (рус. Оло-тау переулок)
  • Йылға тыҡрығы (рус. Речной переулок)
  • Төньяҡ тыҡрыҡ (рус. Северный переулок)
  • Сауҙа тыҡрығы (рус. Торговый переулок)
  • Урал урамы (рус. Уральская улица)
  • Үҙәк урам (рус. Центральная улица)
  • Мәктәп урамы (рус. Школьная улица)
  • Шоссе урамы (рус. Шоссейная улица)[7].

Билдәле шәхестәре[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Тирә-яҡ мөхит[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Ер-һыу атамалары

Йылғалар:

  • Яйыҡ (Урал) йылғаһы

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Сығанаҡтар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]