Ҡолон (ауыл)

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Ҡолон
Дәүләт  Рәсәй
Административ-территориаль берәмек Староаймановское сельское поселение[d][1]
Почта индексы 423745
Карта

Ҡолын[2] (Ҡолон[3]; татар. Колын, рус. Кулуново) — Рәсәй Федерацияһы Татарстан Республикаһы Аҡтаныш районы ауылы.

География[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Ауыл Бәжәнә йылғаһы буйында, Аҡтаныш ауылынан көньяҡ-көнбайышҡа табан 54 км алыҫлыҡта урынлашҡан[4].

Тарих[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Ауылға бүләр ырыуы башҡорттары нигеҙ һала. 1701 йылдан билдәле. Ауыл Бүләр улусының Мышыға түбәһенә ҡарай, һуңыраҡ был улус Ырымбур губернаһы Минзәлә өйәҙенә ҡарай. 1865 йылда Минзәлә өйәҙе Өфө губернаһына инә. 1866 йылда ырыу улустары бөтөрөлгәс, ауыл Поисево улусы составына керә[5].

Ауыл кешеләре 1773—1775 йылдарҙағы Крәҫтиәндәр һуғышында әүҙем ҡатнаша[4].

1905 йылда ауылда тимерлек, хужалыҡ магазины, бакалея кибете, мәсет (1837 йылдан билдәле), мәктәп теркәлгән[5].

1920 йылда ауыл яңы ойошторолған Татар АССР-ының Минзәлә кантоны, ә 1922 йылда Саллы кантоны составына керә. 1930 йылдан Минзәлә районы, 1935 йылдан — Калинин районы, 1959 йылдан — Аҡтаныш районы, 1963 йылдан — Минзәлә районы, 1965 йылдан — йәнә Аҡтаныш районы составында була[4].

Халҡы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

1816 йылда ауылда 66 башҡорт һәм 35 типтәр, 1834 йылда — 136 башҡорт һәм 55 типтәр, 1870 йылда — 413 башҡорт иҫәпләнгән[5].

Йылдар буйынса халыҡ иҫәбе
(Сығанаҡ: [4][3])
17951834185918701884189719061913192019261938194919581970197919892002
97136386413475694642919854790630377340379286176156

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. ОКТМО (урыҫ)
  2. Камалов А. А., Камалова Ф. У. Атайсал. — Уфа: Башкирское издательство «Китап», 2001. — С. 380. — 544 с. — ISBN 5-295-02882-8.
  3. 3,0 3,1 Населённые пункты камско-икских башкир, входившие в Казанскую и Уфимскую губернии / Ҡолон (ауыл) // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: «Башҡорт энциклопедияһы» ғилми-нәшриәт комплексы, 2015—2020. — ISBN 978-5-88185-143-9.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 Татарская энциклопедия.
  5. 5,0 5,1 5,2 Асфандияров А. З. Аулы мензелинских башкир. — Уфа: Китап, 2009. — С. 365—367. — 600 с. — ISBN 978-5-295-04952-1.