Яңы Әлим

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Ауыл
Яңы Әлим
татар. Яңа Әлем
Ил

Рәсәй

Федерация субъекты

Татарстан

Муниципаль район

Аҡтаныш

Ауыл биләмәһе

Яңы Әлим

Координаталар

55°40′ с. ш. 54°03′ в. д.HGЯO

Милли состав

татарҙар[1]

Сәғәт бүлкәте

UTC+4

Почта индексы

423762 

Һанлы танытмалар
Автомобиль коды

-

Код ОКАТО

922 058 340 01 

Код ОКТМО

92 605 434 101

Номер в ГКГН

0188804

Картаны күрһәтергә/йәшерергә
Яңы Әлим (Рәсәй)
Яңы Әлим
Яңы Әлим
Яңы Әлим (Татарстан)
Яңы Әлим

Яңы Әлим — Рәсәй Федерацияһы Татарстан Республикаһының Аҡтаныш районындағы ауыл. Яңы Әлим ауыл биләмәһенең административ үҙәге.

География[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Ауыл Тыңламаҫ йылғаһы буйында, Аҡтаныш ауылынан көньяҡҡа табан 12 км алыҫлыҡта урынлашҡан[1].

Тарих[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Яңы Әлим — ҡырғыҙ ырыуы башҡорттарының ауылы[2]. 11-се башҡорт кантоны, Ырымбур губернаһы Минзәлә өйәҙе Ҡырғыҙ улусы Байсар түбәһенә ҡарай, 1865 йылда был өйәҙ Өфө губернаһына инә. 1866 йылда ырыу улустары бөтөрөлгәс, ауыл Аҡтаныш улусы составына керә.

1848 йылда ауылда 3 тирмән (1905 йылда — 2 ел тирмәне), 3 бакалея кибете, 3 икмәк магазины, мәсет (1905 йылда — 2 мәсет) теркәлгән[3].

1920 йылдан Татар АССР-ының Минзәлә кантоны, 1930 йылдан — Аҡтаныш районы, 1963 йылдан — Минзәлә районы, 1965 йылдан — йәнә Аҡтаныш районы составына керә[1].

Халҡы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

1795 йылда ир енесле 226 башҡорт тархандары, 108 типтәр, 39 мишәр; 1816 йылда — 318 башҡорт, 69 типтәр, 20 мишәр; 1834 йылда — 520 башҡорт, 109 типтәр, 52 мишәр; 1848 йылда — 630 башҡорт, 216 типтәр; 1912 йылда — 2259 башҡорт, 340 керҙәш (типтәрҙәр һәм мишәрҙәр) йәшәй[3].

Инфраструктура[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Игенселек, малсылыҡ үҫешкән. Мәктәп, клуб, китапхана, мәсет бар[1].

Билдәле шәхестәре[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Ишмәтов Ғәбделғафар Ғәбдессәләм улы — 6-сы башҡорт полкы составында 1812 йылғы Ватан һуғышында ҡатнашыусы, «1812 йыл иҫтәлегенә» көмөш миҙалы кавалеры[3].
  • Шәйҙәҡов Вәлиша Шәрип улы — зауряд-сотник. 20-се башҡорт полкы составында 1812 йылғы Ватан һуғышында ҡатнашыусы, «1812 йыл иҫтәлегенә» көмөш миҙалы кавалеры[3].

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Татарская энциклопедия.
  2. История башкирских родов. Кыргыз. Том 10 / С. И. Хамидуллин, Ю. М. Юсупов, Р. Р. Асылгужин, Р. Р. Шайхеев, И. Р. Саитбатталов, В. Г. Волков, А. А. Каримов, А. М. Зайнуллин, Р. М. Камалов, Ф. С. Марваров, Р. М. Рыскулов, А. Р. Асылгужин, А. Я. Гумерова, Г. Ю. Галеева, Г. Д. Султанова. — Уфа: ГУП РБ Уфимский полиграфкомбинат, 2015. — С. 110—114. — 808 с. — ISBN 978-5-85051-640-6.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 Асфандияров А. З. Аулы мензелинских башкир. — Уфа: Китап, 2009. — С. 267—274. — 600 с. — ISBN 978-5-295-04952-1.