Чөгәнә

Чөгәнә
	Ауыл
	Чөгәнә; татар. Чөгәнә
Ил	Рәсәй
Федерация субъекты	Татарстан
Муниципаль район	Аҡтаныш
Ауыл биләмәһе	Аҡтанышбаш
Координаталар	55°45′ с. ш. 54°08′ в. д.HGЯO
Беренсе мәртәбә телгә алынған	1745 йыл
Халҡы	160 человек (2010)
Милли состав	татарҙар
Сәғәт бүлкәте	UTC+4
Почта индексы	423740
Һанлы танытмалар
Автомобиль коды	-
Код ОКАТО	922 058 080 04
Код ОКТМО	92 605 408 116
	Картаны күрһәтергә/йәшерергә Чөгәнә

Чөгәнә — Рәсәй Федерацияһы Татарстан Республикаһының Аҡтаныш районындағы ауыл. Аҡтанышбаш ауыл биләмәһе составына керә.

География

Ауыл Чөгәнә күле буйында, Аҡтаныш ауылынан төньяҡ-көнсығышҡа табан 4 км алыҫлыҡта урынлашҡан^[1].

Тарих

Чөгәнә — ҡырғыҙ ырыуы башҡорттарының ауылы^[2]. 1745 йылдан билдәле^[1]. 11-се башҡорт кантоны, Ырымбур губернаһы Минзәлә өйәҙе Ҡырғыҙ улусы Ябалаҡ түбәһенә ҡарай, 1865 йылда был өйәҙ Өфө губернаһына инә. 1866 йылда ырыу улустары бөтөрөлгәс, ауыл Аҡтаныш улусы составына керә.

ХХ быуат башында мәсет (1832 йылдан билдәле), мәктәп, икмәк пристане теркәлгән^[1]. 1905 йылда 2 тирмән, бакалея кибете, хужалыҡ магазины, мәсет теркәлгән^[2].

1920 йылдан Татар АССР-ының Минзәлә кантоны, 1930 йылдан — Аҡтаныш районы, 1963 йылдан — Минзәлә районы, 1965 йылдан — йәнә Аҡтаныш районы составында була^[1].

Халҡы

1795 йылда ир енесле 148 башҡорт; 1816 йылда — 107 башҡорт, 91 типтәр; 1834 йылда — 148 башҡорт, 120 типтәр; 1859 йылда — 527 башҡорт; 1870 йылда — 542 башҡорт йәшәй^[2]^[3].

Йылдар буйынса халыҡ иҫәбе
(Сығанаҡ: ^[1])
1858	1870	1906	1920	1926	1938	1949	1958	1970	1979	1989	2002	2010
527	542	546	599	427	425	318	324	279	236	186	186	160

Инфраструктура

Игенселек, малсылыҡ үҫешкән. Ауылда башланғыс мәктәп бар^[1].

Иҫкәрмәләр

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 ^1,7 Татарская энциклопедия.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 Асфандияров А. З. Аулы мензелинских башкир. — Уфа: Китап, 2009. — С. 482—484. — 600 с. — ISBN 978-5-295-04952-1.
↑ История башкирских родов. Кыргыз. Том 10 / С. И. Хамидуллин, Ю. М. Юсупов, Р. Р. Асылгужин, Р. Р. Шайхеев, И. Р. Саитбатталов, В. Г. Волков, А. А. Каримов, А. М. Зайнуллин, Р. М. Камалов, Ф. С. Марваров, Р. М. Рыскулов, А. Р. Асылгужин, А. Я. Гумерова, Г. Ю. Галеева, Г. Д. Султанова. — Уфа: ГУП РБ Уфимский полиграфкомбинат, 2015. — С. 122—124, 383—396. — 808 с. — ISBN 978-5-85051-640-6.

[ТЭ-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 ^1,7 Татарская энциклопедия.

[АМБ-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 Асфандияров А. З. Аулы мензелинских башкир. — Уфа: Китап, 2009. — С. 482—484. — 600 с. — ISBN 978-5-295-04952-1.

[3] История башкирских родов. Кыргыз. Том 10 / С. И. Хамидуллин, Ю. М. Юсупов, Р. Р. Асылгужин, Р. Р. Шайхеев, И. Р. Саитбатталов, В. Г. Волков, А. А. Каримов, А. М. Зайнуллин, Р. М. Камалов, Ф. С. Марваров, Р. М. Рыскулов, А. Р. Асылгужин, А. Я. Гумерова, Г. Ю. Галеева, Г. Д. Султанова. — Уфа: ГУП РБ Уфимский полиграфкомбинат, 2015. — С. 122—124, 383—396. — 808 с. — ISBN 978-5-85051-640-6.

[1]

[2]

[3]