Башҡортостан ҡалалары

Башҡортостан ҡалалары исемлеге — Башҡортостан Республикаһы биләмәһендә урынлашҡан, рәсми рәүештә ҡала тип танылған, халыҡ даими йәшәгән торама урындар.

Бөгөнгө ҡалалар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Әлеге ваҡытта Башҡортостанда барлығы 21 ҡала:

Кеше һаны буйынса иң ҙуры — Өфө ҡалаһы, иң бәләкәйе — Ағиҙел ҡалаһы.
Йәше буйынса иң олоһы — Өфө ҡалаһы, иң йәше — Межгорье.
Биләгән майҙаны буйынса иң ҙуры — Өфө ҡалаһы, иң бәләкәйе — Яңауыл.
Яңауыл ҡалаһы Башҡортостандың иң төньяғында урынлашҡан булһа, иң көньяғында Баймаҡ, иң көнсығышында Учалы, иң көнбайышында Октябрьский ҡалалары тора.
Учалы, Сибай, Туймазы, Октябрьский, Межгорье ҡалаларының рәсми исеме башҡортса ла урыҫса ла бер төрлө яҙыла һәм уҡыла.
Ҡайһы бер ҡала эсендә йәки иҫәбендә айырым ауылдар бар. Ундай ауылдар һаны — 39.

Ҡала исеме			Ҡала итеп танылыу йылы	Майҙаны (кв.км.)	Халыҡ һаны (кеше)	Ҡала иҫәбендәге ауылдар һаны	Өфөгә тиклем ара (км.)		ОКАТО	Почта индексы	Телефон коды
Башҡортса	Урыҫса	Инглизсә	Ҡала итеп танылыу йылы	Майҙаны (кв.км.)	Халыҡ һаны (кеше)	Ҡала иҫәбендәге ауылдар һаны	Өфөгә тиклем ара (км.)		ОКАТО	Почта индексы	Телефон коды
Өфө	Уфа	Ufa	1574	710	↗1 105 667^[1]	24	—	54°44′00″ с. ш. 55°58′00″ в. д.^HGЯO	80401000000	450000	347
Ағиҙел	Агидель	Agidel	1991	67	↘15 645^[2]	—	250	55°54′00″ с. ш. 53°56′00″ в. д.^HGЯO	80403000000	452920	34731
Баймаҡ	Баймак	Baymak	1938	139	↗17 463^[2]	—	489	52°35′00″ с. ш. 58°19′00″ в. д.^HGЯO	80404000000	453650	34751
Бәләбәй	Белебей	Belebey	1781	39	↘59 081^[2]	—	180	54°06′00″ с. ш. 54°08′00″ в. д.^HGЯO	80405000000	452000	34786
Белорет	Белорецк	Beloretsk	1923	39	↗45 553^[1]	—	250	53°58′00″ с. ш. 58°24′00″ в. д.^HGЯO	80410000000	453500	34792
Бөрө	Бирск	Birsk	1663	70	↗45 553^[1]	2	102	55°25′00″ с. ш. 55°32′00″ в. д.^HGЯO	80450000000	452450	34784
Благовещен	Благовещенск	Blagoveshchensk	1941	65	↗35 027^[2]	—	42	55°02′00″ с. ш. 55°59′00″ в. д.^HGЯO	80417000000	453430	34766
Дүртөйлө	Дюртюли	Dyurtyuli	1989	25	↘30 943^[1]	1	124	55°29′00″ с. ш. 54°52′00″ в. д.^HGЯO	80418000000	452320	34787
Дәүләкән	Давлеканово	Davlekanovo	1942	41	↘23 792^[2]	—	105	54°13′00″ с. ш. 55°02′00″ в. д.^HGЯO	80419000000	453400	34768
Ишембай	Ишимбай	Ishimbay	1940	103	↘65 850^[2]	—	160	53°27′00″ с. ш. 56°02′00″ в. д.^HGЯO	80420000000	453210	34794
Күмертау	Кумертау	Kumertau	1953	170	↘61 810^[1]	4	237	52°46′00″ с. ш. 55°47′00″ в. д.^HGЯO	80423000000	453300	34761
Мәләүез	Мелеуз	Meleuz	1958	92	↘59 154^[2]	—	205	52°57′00″ с. ш. 55°56′00″ в. д.^HGЯO	80425000000	453850	34764
Межгорье	Межгорье	Mezhgorye	1995	221	↘16 041^[2]	—	230	54°03′00″ с. ш. 57°49′00″ в. д.^HGЯO	80407000000	453571	34781
Нефтекама	Нефтекамск	Neftekamsk	1963	147	↗125 000^[1]}	6	250	56°05′00″ с. ш. 54°15′00″ в. д.^HGЯO	80427000000	452680	34783
Октябрьский	Октябрьский	Oktyabrsky	1946	99	↗114 050^[2]	—	185	54°29′00″ с. ш. 53°29′00″ в. д.^HGЯO	80435000000	452620	34767
Салауат	Салават	Salawat	1954	106	↘154 117^[2]	—	160	53°22′00″ с. ш. 55°56′00″ в. д.^HGЯO	80439000000	453250	34763
Сибай	Сибай	Sibay	1955	154	↘62 356^[1]	1	538	52°42′00″ с. ш. 58°39′00″ в. д.^HGЯO	80443000000	453830	34775
Стәрлетамаҡ	Стерлитамак	Sterlitamak	1766	109	↗279 568^[2]	—	130	53°38′00″ с. ш. 55°57′00″ в. д.^HGЯO	80445000000	453100	3473
Туймазы	Туймазы	Tuymazy	1960	42	↗68 277^[2]	—	170	54°36′00″ с. ш. 53°42′00″ в. д.^HGЯO	80450000000	452600	34782
Учалы	Учалы	Uchaly	1963	46	↗37 530^[2]	—	376	54°19′00″ с. ш. 59°23′00″ в. д.^HGЯO	80455000000	453700	34791
Яңауыл	Янаул	Yanaul	1991	26	↘25 882^[2]	—	230	56°16′00″ с. ш. 54°56′00″ в. д.^HGЯO	80407000000	452900	34760

Ҡасаба — ҡалалар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Шишмә һәм Приют ҡасабалары ҡала төрөндәге торама пункт булып иҫәпләнә. 2005 һәм 2006 йылда ошондай уҡ 38 ҡасабаның дәрәжәһе ауыл итеп үҙгәртелде.

Ауыл — ҡалалар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Башҡортостан йөмһүриәтенең тәүге йылдарында кантон үҙәктәре Йылайыр һәм Мәсәғүт ауылдары рәсми рәүештә ҡала дәрәжәһен ала, әммә артабан кире ауыл дәрәжәһенә ҡайтарыла.

Боронғо ҡалалар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Башҡорт АССР-ы ҡалалар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Дим (ҡала) hәм Черниковск Өфө ҡарамағына индерелде.

Тарихи Башҡортостан биләмәләрендәге тарихи ҡалалар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Арҡайым — билдәле иң боронғо тарихи ҡала.
Башҡорт — ҡайһы бер боронға карталарҙа һәм яҙмаларҙа иҫкә алынған ҡала. Академик Нияз Мажитов раҫлауынса хәҙерге Өфө ҡалаһы биләмәһенә тура килә.

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года (билдәһеҙ). Дата обращения: 6 август 2015. Архивировано 6 август 2015 года.
↑ ^2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 ^2,11 ^2,12 ^2,13 Предварительная оценка численности населения Республики Башкортостан на 1 января 2016 года по муниципальным образованиям (билдәһеҙ). Дата обращения: 21 февраль 2016. Архивировано 21 февраль 2016 года.

Шулай уҡ ҡарағыҙ[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Әҙәбиәт[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Башҡортостан Республикаһының административ-территориаль төҙөлөшө. — Белешмә йыйынтығы. Өфө, 2007. — 416 б.: рәсем.
Вахитов Р. Города башкир средневековья // Ватандаш. — 2016. — № 1. — С. 84—105. — ISSN 1683-3554.
Хамидуллин С. И. К вопросу о названии средневековой Уфы // Ватандаш. — 2015. — № 6. — С. 20—26. — ISSN 1683-3554.
Юсупов Ю. Письменные источники о городах средневековой Башкирии // Ватандаш. — 2009. — № 11. — С. 37—40. — ISSN 1683-3554.

Һылтанмалар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

	Портал «Башҡортостан»
	Портал «Башҡортостан ауылдары»
	Башҡортостан ҡалалары Викимилектә

[2015DS-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года (билдәһеҙ). Дата обращения: 6 август 2015. Архивировано 6 август 2015 года.

[2016BB-2] 2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 ^2,11 ^2,12 ^2,13 Предварительная оценка численности населения Республики Башкортостан на 1 января 2016 года по муниципальным образованиям (билдәһеҙ). Дата обращения: 21 февраль 2016. Архивировано 21 февраль 2016 года.

[1]

[2]

Башҡортостан темаларҙа
Тарих	Тарихи Башҡортостан • Автономиялы Башҡортостан • Башҡорт АССР-ы • Башҡорт ҡәбиләләре • Башҡорт ихтилалдары (1735—1740) • Башҡорт ғәскәре • Башҡорт милли хәрәкәте • Совет Рәсәйе менəн килешеү • Суверенитет тураһында декларация
География	Административ-территориаль ҡоролошо • Геология • Ҡалалар • Климат • Халыҡ • Күлдәр • Тораҡ пункттары • Файҙалы ҡаҙылмалар • Һаҡланыусы тәбиғәт биләмәләре • Йылғалар • Баш ҡала • Фауна • Флора
Сәйәсәт	Конституция • Парламент • Хөкүмәт • Башлыҡ • Конституция Суды • Юғары Суд
Иҡтисад	Сәнәғәт (нефтехимия • машиналар эшләү • металлургия • аҙыҡ-түлек • еңел) • Ауыл хужалығы (игенселек • умартасылыҡ) • Сауҙа • Милли банкы • Транспорт • Туризм • Энергетика
Дәүләт символдары	Герб • Гимн • Флаг • Бүләктәре
Йәмғиәт	Архитектура • Дин (ислам) • Һынлы сәнғәт • Аш-һыу • Әҙәбиәт • Мәҙәниәт • Музейҙар • Музыка • Фән • Медицина • Мәғариф • Байрамдар • Киң мәғлүмәт саралары (телевидение • радиостанциялар) • Спорт • Бейеү • Театрҙар • Китапханалар
«Башҡортостан» порталы • Категория