Көйөргәҙе районы
Көйөргәҙе районы рус. Куюргазинский район | |
---|---|
Район гербы | Район флагы |
Ил | Рәсәй |
Статус | Муниципаль район |
Төбәк | Башҡортостан |
Эске бүленеш | 13 ауыл биләмәһе |
Административ үҙәге | Ермолаево ауылы |
Ойошторолған | 1931 йыл |
Хакимиәт башлығы | Ильясов Юлай Талха улы |
Халыҡ һаны | 26 259 [1] кеше |
Халыҡ тығыҙлығы | 11,1 |
Майҙаны | 2 370 |
Сәғәт бүлкәте | MSK+2 (UTC+6) |
Автомобиль коды | 02, 102 |
ОКАТО коды | 80 239 000 000 |
Сайт | http://kuyrgaza.tukaeva.ru |
Көйөргәҙе районы (рус. Куюргазинский район) — Башҡортостан Республикаһы составындағы муниципаль район. Административ үҙәге — Ермолаево ауылы.
География
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Район Башҡортостандың көньяғында урынлашҡан, Ырымбур өлкәһе менән сиктәш. Көйөргәҙе районының майҙаны 2 370 км² тәшкил итә. Район биләмәһе Дөйөм һырттың Төньяҡ тармағы сиктәрендә 400 метрға хәтле бейеклектә тора. Климаты йылы, ҡоро. Ағиҙел ҡушылдығы Мәләүез, Оло Юшатыр ҡушылдыҡтары Оло Көйөргәҙе һәм Кесе Юшатыр менән гидрографик селтәр барлыҡҡа килтерә. Һелтеләнгән ҡара ер өҫтөлөк итә. Имән, йүкә, ҡайын һәм башҡа төр япраҡлы ағастар урманы райондың 7 % территорияһын биләй. Газ, нефть, һоро күмер һәм башҡа төр файҙалы ҡаҙылмалар киң таралған. Күмерҙең эйәрсәндәре — янған тоҡом (тәбиғи шарттарҙа үҙенән-үҙе янған балсыҡ) һәм кварц ҡомдары — бик ҙур ҡиммәткә эйә. Шулай уҡ гипс, ҡом, балсыҡ, балсыҡһыл тупраҡ (суглинок), агроном рудалары ятҡылыҡтары бар. Был районда сәнәғәт һәм ауыл хужалығы үҫешкән. Ауыл хужалығы менән мәшғүл ерҙәр 190,8 мең. га (район биләмәһенең 80,5%-ты), шул иҫәптән һөрөнтө ерҙәр— 124,7 мең. га, көтөүлектәр — 57,9 мең. га, сабынлыҡтар — 8,3 мең. га. Игенселек хужалығы бик үҫешкән. Сөгөлдөрсөлөк, көнбағыш игеү, ит- һөт малсылығы һәм һарыҡсылыҡ.
Район территорияһы аша Өфө-Ырымбур һәм Яңы Мораптал — Түлгән тимер юлы, Өфө-Ырымбур һәм Ира- Мораҡ — Сибай — Магнитогорск, Ермолаево-Федоровка автомобиль юлдары үтә.
Тарих
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Район 1935 йылдың 31 ғинуарында төҙөлгән, үҙәге Ермолаево ауылы. Эреләтеү сәйәсәте нигеҙендә 1962 йылда Мәләүез районы составына күсерелә. 1965 йылда яңынан Күмертау районы ойошторола, үҙәге — Күмертау ҡалаһы. 1990 йылда район үҙәге ҡабат Ермолаево ауылына күсерелә. Башҡортостан Республикаһы Юғары Советының 1992 йылдың 17 ноябрендәге Указы менән Күмертау районы Көйөргәҙе районы итеп үҙгәртелә.
Иҡтисады
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Халыҡ һаны
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]1939 йылдан башлап халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса районда даими йәшәгән халыҡ һаны (кеше):
|
2002 йылдағы иҫәп алыу мәғлүмәттәре буйынса райондың милли составы: башҡорттар — 43,1 %, урыҫтар — 28 %, башҡа милләттәр — 28,9 %.[22]
Административ бүленеш
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]2008 йылдың ноябрендәге мәғлүмәттәр буйынса район составына 91 ауылды берләштереүсе 12 ауыл советы биләмәһе бар.[23]
- Бахмут үҙәге Бахмут ауылы
- Ермолаево — Ермолаево ауылы
- Илкәнәй — Илкәнәй ауылы
- Иҙәк — Ишмәт — Иҙәк — Ишмәт ауылы
- Керәүле-Илюшкин — Керәүле-Илюшкин ауылы
- Ленин — Бөгөлсән ауылы
- Мораптал — Яңы Мораптал ауылы
- Отрада — Иҫке Отрада ауылы
- Свобода — Свобода ауылы
- Таймаҫ — Яңы Таймаҫ ауылы
- Шәбағыш — Шәбағыш ауылы
- Яҡшымбәт — Яҡшымбәт ауылы
Мәғариф
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Районда 57 дөйөм белем биреү мәктәбе, шул иҫәптән 17 урта, музыка һәм спорт мәктәптәре, профессилналь училище;
Башҡа социаль сфералар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]24 китапхана, 47 мәҙәниәт учреждениеһы, 1 үҙәк район һәм 2 участка ауыл хәстәханаһы бар. Башҡорт телендә «Юшатыр» һәм урыҫ телендә «Куюргаза» гәзиттәре нәшер ителә.
Дин
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Ислам
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Мәсеттәр барлығы 20.Ермолаево ауыл хакимиәтендә: Ермолаево ауылында «Рамаҙан» мәсете; Яҡшымбәт ауыл хакимиәтендә: Абдул, Яҡуп, Яҡшымбәт, Көйөргәҙе ауылдарында; Мораптал ауыл хакимиәтентә:Яңы Мораптал, Иҫке Мораптал, Яҡут ауылдарында; Отрада ауыл хакимиәтендә: Яманғол ауылында; Шәбағыш ауыл хакимиәтендә: Шәбағыш ауылында; Таймаҫ ауыл хакимиәтендә: Таймаҫ ауылында; Илкәнәй ауыл хакимиәтендә: Илкәнәй, Йомағужа ауылдарында; Иҙәк-Ишмәт ауыл хакимиәтендә: Иҙәк-Ишмәт ауылында, Свобода ауыл хакимиәтендә: Тимербай ауылында; Керәүле-Илюшкин ауыл хакимиәтендә: Яңы Ямаш, Уңғар(төҙөлә) ауылдарында, Бахмут ауыл хакимиәтендә Яманһары ауылында, Ленин ауыл хакимиәтендә: Мәмбәтҡол ауылында. Нигеҙ һалынған: Илкәнәй ауыл хакимиәтенә ҡараған Яңы Муҫа ауылында.
Православие
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Район биләмәһендә ике сиркәү бар, улар район үҙәге Ермолаевола һәм Бөгөлсән ауылында.
Транспорт
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Район территорияһы буйлап Өфө—Ырымбур тимер юлы, Р-240 «Өфө — Ырымбур» федераль автомобиль юлы үтә.
Билдәле шәхестәр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Арыҫланов Ғәфиәтулла Шаһимәрҙән улы (1915—1945), Икенсе Кинйәбыҙ ауылынан, башҡорттар араһынан беренсе Советтар Союзы Геройы, 1939 йылғы Фин һәм Бөйөк Ватан һуғыштары ҡаһарманы.
- Биктимеров Сәлмән Ғәлиәхмәт улы (1913—1970) — Икенсе Кинйәбыҙ ауылынан, Советтар Союзы Геройы.
- Ғайсин Хәсән Назар улы(8 май 1908 йыл — 12 август 1991 йыл) — Икенсе Кинйәбыҙ ауылынан,Бөйөк Ватан һуғышы яугиры, Советтар Союзы Геройы.
- Недошивин Вениамин Георгиевич (5.10.1917—25.01.1988) — Советтар Союзы Геройы (1944). Совет-фин (1939—1940) һәм Бөйөк Ватан һуғыштарында ҡатнашыусы. 1944—1963 йылдарҙа СССР дәүләт именлеге һәм эске эштәр органдары хеҙмәткәре. Подполковник. Сығышы менән Ермолаевка ауылынан[24].
- Вәхитов Шәүәли Мөхәмәт улы(15 декабрь 1932) —Ялсыҡай ауылынан, Социалистик Хеҙмәт Геройы, һауынсы, Социалистик Хеҙмәт Геройы (1966), БАССР-ҙың атҡаҙанған малсыһы (1973). КПСС-тың XXV съезы делегаты[1]. Башҡорт АССР-ының алтынсы (1963—1967), һигеҙенсе, туғыҙынсы (1971—1980), унынсы, ун беренсе (1985—1990) саҡырылыш Юғары Советы депутаты.
- Абдуллина Гөльямал Кәлимулла ҡыҙы (9.12.1957), хеҙмәт ветераны, «Искра» хужалығының элекке машина менән һыйыр һауыу операторы, Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған ауыл хужалығы хеҙмәткәре.
- Аҙнабаев Марат Тәлғәт улы (1 февраль 1939 йыл) — Яҡшымбәт ауылынан табип-офтальмолог.
- Кинйә Арыҫланов (1723 -??) — Беренсе Кинйәабыҙ ауылынан 1773—1775 йылғы Крәҫтиәндәр һуғышы полковнигы, башҡорт дворяны, абыҙ, философ, дин белгесе, старшина.
- Арыҫланов Нурамбәк Ғиниәт улы (15.07.1928—30.06.2012), иҡтисадсы-ғалим, юғары мәктәп уҡытыусыһы. Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһының почётлы академигы (2002). Иҡтисад фәндәре докторы (1985), профессор (1987). Рәсәй Федерацияһының (1996) һәм Башҡорт АССР‑ының (1981) атҡаҙанған фән эшмәкәре, Рәсәй Федерацияһының почётлы юғары һөнәри белем биреү хеҙмәткәре (2009). Кинйәабыҙ ауылынан[25].
- Раил Байбулатов (2 июнь 1937 йыл — 22 июль 2002 йыл) — Яманғол ауылы, яҙыусы, публицист, тәржемәсе. .
- Баязит Бикбай (9 ғинуар 1909 йыл — 2 сентябрь 1968 йыл) — Ҡалта ауылынан, башҡорт шағиры, прозаик, драматург, С. Юлаев исемендәге премия лауреаты.
- Диҡҡәт Бураҡаев(30 декабрь 1932—1981) — Үрге Мотал ауылы, геолог.
- Йомағолов Илшат Хәлил улы — Тимербай ауылынан, актёр, драматург.
- Мәнди Ҡотош - Ҡыпсаҡи (1763—1849) — Бесәнсе ауылынан, 18 быуат шағиры.
- Мөхәммәт Исҡужин — Урта Мотал ауылынан, мәғрифәтсе.
- Исҡужин Рудик Ғәзиз улы — дәүләт эшмәкәре, Таймаҫ ауылы
- Тамара Ғәниева-Кинйәбай ауылынан, Башҡортостан Республикаһының халыҡ шағиры.
- Әлмира Бикҡолова (22 октябрь 1929 йыл — 22 сентябрь 2013 йыл) — Ҡалта ауылынан, ғалим-химик, юғары мәктәп уҡытыусыһы. Шағир һәм йәмәғәт эшмәкәре. Химия фәндәре докторы (1991), профессор (1995). Рәсәй Тәбиғи фәндәр академияһы академигы һәм Президиумы ағзаһы, Рәсәй Яҙыусылар союзы ағзаһы. 1996—2013 йылдарҙа «Күп милләтле Санкт‑Петербург» яҙыусылар союзы рәйесе, 1995—2013 йылдарҙа Санкт‑Петербургтағы Башҡорт милли-мәҙәни автономияһы рәйесе. Салауат Юлаев ордены кавалеры (2009).
- Ишмөхәмәтов Ғәфүр Шәкүр улы (10.09.1948), табип-ғалим, һаулыҡ һаҡлау өлкәһе һәм йәмәғәт эшмәкәре. 1999—2012 йылдарҙа Өфө ҡалаһындағы 22-се дауахананың баш табибы. Медицина фәндәре кандидаты. Башҡортостан Республикаһының 3-сө саҡырылыш Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай депутаты. Рәсәй Федерацияһының һәм Башҡортостандың атҡаҙанған табибы. Зәк-Ишмәт ауылынан.
- Айрат Ҡобағошов — Таймаҫ ауылынан, композитор.
- Өлфәт Ҡобағошов — Таймаҫ ауылы, рассәм-скульптор, Кинйә Арыҫланов һәйкәле авторы.
- Ҡотлогилдина Зөһрә Сәлимйән ҡыҙы (20.08.1951), башҡорт журналисы, шағир һәм балалар яҙыусыһы. 1979 йылдан СССР Журналистар союзы, 1989 йылдан СССР Яҙыусылар союзы ағзаһы. Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре (1995), Баязит Бикбай (2011) һәм Рәми Ғарипов исемендәге (2012) премиялар лауреаты.
- Кинйәкәйев Сабир Мөьмин улы. — Түбәнге Мотал ауылынан, шағир, Бөйөк Ватан һуғышында батырҙарса һәләк була.
- Солтангәрәев Рәшит Ғимран улы — Таймаҫ ауылынан, яҙыусы, публицист, Салауат Юлаев исемендәге Премия лауреаты.
- Солтангәрәев Әмир Миһран улы — Таймаҫ ауылынын, публицисит, яҙыусы, юрист.
- Фәхретдинова Хәҙисә Сиражетдин ҡыҙы (1.08.1938), дерматовенеролог-ғалим, юғары мәктәп уҡытыусыһы. Медицина фәндәре докторы (2000), профессор (2004). Рәсәй Федерацияһының почётлы юғары һөнәри белем биреү хеҙмәткәре (2003). Төкән ауылынан[26].
- Шәмсетдин Зәки — Иҙәк — Ишмәт ауылынан, суфый-шағир.
- Әбдрәшитов Рәил Абдулла улы — (5.12.1938), дәүләт һәм хужалыҡ эшмәкәре. 1975—1992 йылдарҙа Күмертау район Советы башҡарма комитеты рәйесе, 1992—1999 йылдарҙа Күмертау, аҙаҡтан Көйөргәҙе районы хакимиәте башлығы. Башҡорт АССР-ының 12-се саҡырылыш Юғары Советы (1990—1995) һәм Башҡортостан Республикаһы 1-се саҡрылыш Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтайҙың Вәкилдәр Палатаһы депутаты (1995—1999). «Почёт Билдәһе» ордены кавалеры, Рәсәй Федерацияһының атҡаҙанған ауыл хужалығы хеҙмәткәре, райондың почётлы гражданы. Яңы Мораптал ауылынан.
- Әлибаев Сәғит Рәхмәт улы — Яманһары ауылынан, БАССР-ҙың беренсе Мәғариф халыҡ комиссариаты рәйесе.
- Әлмөхәмәтов Ғәзиз Сәлих улы — Иҫке Мораптал ауылынан, беренсе профессиональ йырсы, композитор.
Башҡортостандың маҡтаулы исемдәренә лайыҡ булғандар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Ауыл хужалығының атҡаҙанған хеҙмәткәрҙәре
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Әбсәләмов Камил Ғәлләм улы — «БАССР-ҙың атҡаҙанған механизаторы» исеме һәм Ленин ордены, Таймаҫ совхозы механизаторы, 1966 йылдың 8 октябрендә тапшырылған.
- Аҙнабаева Рәүиә Ғәбделхаҡ ҡыҙы — Салауат исемендәге колхоздың быҙау ҡараусыһы, 1997 йылдың 4 ноябрендә тапшырылған.
- Әлмөхәмәтов Йәнмырҙа Аҡмырҙа улы — «БАССР-ҙың атҡаҙанған механизаторы» исеме Таймаҫ совхозы механизаторы, 1974 йылдың 12 апрелендә тапшырылған.
- Әминев Ишбулды Ғайса улы — Киров исемендәге колхоздың тракторсы-машинисы, 1994 йылдың 14 ноябрендә тапшырылған.
- Боҫҡанова Фәүзиә Хәмәтхужа ҡыҙы — «Искра» колхозы һауынсыһы, 1985 йылдың 3 ғинуарында тапшырылған.
- Вахитов Шәүәли Мөхәмәт улы — Таймаҫ совхозының машина менән һауыу оҫтаһы, 1973 йылдың 14 мартында тапшырылған.
- Ғәлимов Марат Усман улы — Киров исемендәге колхоз агрономы, 2001 йылдың 27 декабрендә тапшырылған.
- Ғисмәтуллин Рауил Ғөбәй улы — Киров колхозының баш агрономы, 1974 йыл, 12 апрель.
- Глущенко Владимир Степанович — «Ҡыҙыл шар» агросоюзы бүлексә агрономы.1996 йыл,5 ноябрь.
- Глущенко Михаил Степанович — Калинин исемендәге колхоз рәйесе, 1992 йыл, 12 ноябрь.
- Гребнев Александр Михайлович — 1996 йыл, 5 ноябрь.
- Дәминова Шәмсиә Закир ҡыҙы — «Мораптал» тоҡомсолоҡ совхозы һауынсыһы, 1981 йыл, 25 сентябрь.
- Ермолаев Егор Петрович — «Күмертау» мал һимертеү комплексы етәксеһе, 1992 йыл,3 сентябрь.
- Искәндәрова Рәзилә Зәйнәғәбдин ҡыҙы — «Искра» крәҫтиән хужалығы ассоциацияһының һауынсыһы, 1997 йыл, 25 май.
- Исмәғилева Раҡия Әхмәтғәли ҡыҙы — «Таймаҫ» совхозы һауынсыһы, 1981 йыл, 25 сентябрь.
- Исхаҡов Наил Йәмил улы — Киров исемендәге колхоз механизаторы, 1999 йыл, 3 ноябрь.
- Ишдәүләтов Тәлғәт Данияр улы — Киров исемендәге колхоз механизаторы, 1997 йыл, 4 ноябрь.
- Ишмаев Әфтәх Ғата улы — Киров исемендәге колхоз рәйесе, 1976 йыл, 9 ноябрь.
- Ишмөхәмәтова Хәйәт Насир ҡыҙы — «Таймаҫ» совхозы һауынсыһы, 1974 йыл, 12 апрель.
- Ҡаранаев Рәүеф Бәҙретдин улы — «Көйөргәҙе» совхозы тракторсылар звено башлығы, 1998 йыл, 3 ноябрь.
- Кийәбулатова Шафиға Шәкүр ҡыҙы — Калинин исемендәге колхоз зоотехнигы, 1996 йыл, 5 ноябрь.
- Крыжановский Алексей Данилович — Көйөргәҙе районы хакимиәте башлығының беренсе урынбаҫары, 1994 24 ноябрь.
- Курноскин Василий Иванович — «Көйөргәҙе» совхозы механизаторы, 1974 йыл, 12 апрель.
- Ҡотлоәхмәтов Рим Йәүҙәт улы — Салауат исемендәгн колхоз механизаторы, 1997 йыл, 4 ноябрь.
- Мельников Владимир Георгиевич — «Дружба» АХЕК тракторсы-машинисы, 2001 йыл, 26 октябрь.
- Мостафин Рәмил Ғиниәт улы — «Искра» крәҫтиәндәр хужалығы ассоциацияһы рәйесе, 1996 йыл, 5 ноябрь
- Мөхәмәтйәнов Ишбулды Хәйелҡул улы — «Искра» колхозы тракторсы-машинисы, 1981 йыл, 22 сентябрь.
- Мөхәмәтов Ғәйнетдин Ғәзиз улы — «Ватан» ауыл хужалығы кооперативы етәксеһе, 2019 йыл, 21 октябрь.
- Нурғәлиев Мөхәммәт Сәғит улы — «Күмертау» совхозы директоры, 1997 йыл, 4 ноябрь.
- Оборин Михаил Иванович — "Калинин! исемендәге АКХ-һы 1-се комплекс бригадаһы бригадиры, 199 йыл, 3 ноябрь.
- Панферова Наталья Петровна — «Көйөргәҙе» совхозы сусҡа ҡараусыһы, 1973 йыл, 13 ноябрь.
- Просолов Анатолий Ефимович — район ауыл хужалығы һәм аҙыҡ-түлек етештереү идаралығының баш зоотехнигы, 2000 йыл, 1 ноябрь.
- Һабанғолов Шамил Бәҙретдин улы — "Көйөргәҙе совхозы эшсеһе, 1969 йыл, 19 март.
- Саҡаев Йәүҙәт Әбүбәкер улы — «Таймаҫ» агросоюзы тракторсы-машинисы, 1994 йыл, 14 ноябрь.
- Сары Кинйәтай Тулебай улы —"Көйөргәҙе" совхозы мал ҡараусы эшсеһе, 1987 йыл, 8 ғинуар.
- Сиражетдинов Фәрит Хәмит улы — «Күмертау» совхозы директоры, 1993 йыл, 3 сентябрь.
- Сөлйәмәнова Ғәшүрә Ғәлимйән ҡыҙы — «Заря» агросоюзын машина менән һауыу операторы, 1996 йыл, 5 ноябрь.
- Станкин Петр Николаевич — «Көйөргәҙе» совхозы механизаторы, 1997 йыл, 25 май.
- Таңатаров Әсҡәт Шәйхетдин улы — Киров исемендәге колхоз председателе, 2001 йыл, 2 июнь.
- Тураев Ришат Ибраһим улы — «Мораптал» агросоюзы директоры, 1994 йыл, 24 ғинуар.
- Тураев Булат Ибраһим улы — Көйөргәҙе районы ауыл хужалығы һәм аҙыҡ-түлек администрацияһының баш зоотехнигы, 1997 йыл, 4 ноябрь.
- Төхвәтуллин Ғилметдин Вәлиәхмәт улы — Киров исемендәге колхоздың тракторсы-машинисы, 1981 йыл, 22 сентябрь.
- Төхвәтуллин Салауат Абдрахман улы — Киров исемендәге колхоздың беренсе комплекслы бригадаһы бригадиры, 1998 йыл, 3 ноябрь.
- Фәтҡуллин Рәйес Абдрахман улы — «Ҡыҙыл шар» совхозы механизаторы,
- Филатов Владимир Алексеевич — «Көйөргәҙе» агросоюзы директоры, 1994 йыл, 24 ғинуар.
- Хижняков Алексей Никитович — Күмертау районы «Селхозтехника» берекмәһе механизаторы, 1968 йыл, 10 октябрь.
- Шәрәфетдинов Ғүмәр Бәкер улы — «Таймаҫ» совхозы тракторсы-машинисы, Ленин ордены һәм БАССР-ҙың атҡаҙанған механизаторы исеме, 1981 йыл, 22 сентябрь.
- Юлбаева Мәүлиҙә Нурғәли ҡыҙы — Киров исемендәге колхоз һауынсыһы, 1997 йыл, 14 ноябрь.
- Йосопов Альберт Ғәбдерафиҡ улы — "Ҡыҙыл шар " совхозы директоры, 1994 йыл, 14 ноябрь.
Атҡаҙанған уҡытыусылар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Абдуллинна Рауза Абдулла ҡыҙы — Мораптал урта мәктәбенең математика уҡытыусыһы, 1997 йылдың 11 ноябрендә тапшырылған.
- Абуҡаева Фирҙәүес Хәлил ҡыҙы — Мораптал урта мәктәбенең башҡорт теле һәм әҙәбиәте, рус теле һәм әҙәбиәте уҡытыусыһы, 1983 йылдың 1 октябрендә тапшырылған.
- Аритҡолов Фәнил Насретдин улы — Свобода урта мәктәбенең директоры.1989 йылдың 27 февралендә тапшырылған.
- Бикмөхәмәтова Рабиға Шәрифйән ҡыҙы — Яманһары башланғыс мәктәбенең Рус теле һәм әҙәбиәте уҡытыусыһы, 1981 йыл, 2 октябрь.
- Вострикова Александра Семеновна — Ермолаево ауылы 1-се урта мәктәбенең башланғыс кластар уҡытыусыһы, 1982 йыл, 30 сентябрь.
- Ғәлина Фәүзиә Нафиҡ ҡыҙы — Мораптал урта мәктәбенең пионерважатыйы, 1972 йыл, 18 май.
- Горбанева Вера Александровна — Ермолаево ауылы 1-се урта мәктәбе уҡытыусыһы, 1976 йыл, 4 ноябрь.
- Евина Валентина Ивановна — Ермолаево ауылы 1-се урта мәктәбенең рус теле һәм әҙәбиәте уҡытыусыһы, 1966 йыл, 30сентябрь.
- Йоғова Дилара Барый ҡыҙы — Ермолаево ауылы 1-се урта мәктәбенең химия уҡытыусыһы, 1987 йыл, 7 сентябрь.
- Заикина Лилия Ивановна — Ермолаево ауылы 1-се урта мәктәбенең башланғыс кластар уҡытыусыһы, 1984 йыл, 8 август.
- Иванов Виктор Николаевич — Көйөргәҙе районы мәғариф бүлеге етәксеһе, 1994 йыл, 15 ноябрь.
- Исламғолова Лена Бариевна — Яҡшымбәт урта мәктәбенең география уҡытыусыһы, 1979 йыл, 5 октябрь.
- Нафиҡов Нурулла Ғөбәй улы — Керәүле-Юлюшкин урта мәктәбе директоры, 1998 йыл, 1 сентябрь.
- Ниғмәтуллина Хөмәйрә Хәйрулла ҡыҙы — Мораптал урта мәктәбенең башланғыс кластар уҡытыусыһы, 1967 йыл, 30 сентябрь.
- Станковская Вера Александровна — Свабода урта мәктәбе уҡытыусыһы, 1976 йыл, 4 ноябрь.
- Һыртланов Рафиҡ Шәрәфетдин улы — Мораптал урта мәктәбенең география уҡытыусыһы, 1966 йыл, 28 сентябрь.
- Тарасов Алексей Павлович — Ермолаево ауылының 1-се урта мәктәбе директоры, 1985 йыл, 4 сентябрь. Шулай уҡ «Почет билдәһе» ордены — 1966 йыл, 30 сентябрь, «За трудовую доблесть» миҙалы, СССР- ҙың халыҡ депутаты (1989-1994йылдар).
- Тарасова Алевтина Владимировна — Ермолаево интернат-мәктәбенең рус теле һәм әҙәбиәте уҡытыусыһы, 1972 йыл, 29 сентябрь. шулай уҡ — «Почет билдәһе» ордены һәм «За трудовую доблесть» миҙалы,1971 йыл, 20 июль.
- Усманова Гүзәл Фәтих ҡыҙы — Таймаҫ дөйөм белем биреү урта мәктәбенең уҡытыусыһы, 2001 йыл, 10 ноябрь.
- Хөсәйенова Мәрйәм Рубаевна — Ялсыҡай башланғыс мәктәбе уҡытыусыһы,
- Самсоненко Людмила Александровна — Ермолаево ауылының 2-се урта мәктәбе уҡытыусыһы, 2000 йыл, 23 август.
Атҡаҙанған медицина хеҙмәткәрҙәре
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Ибраһимова Венера Ғиззәтулла ҡыҙы
- Фазлыйәхмәтов Фәйзулла Зәкиулла улы
- Юлбарыҫов Рәжәп Рамаҙан улы
- Недопекина Татьяна Андреевна
- Валитова Фания Масалимовна
Атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәрҙәре
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Дәминова Гөлнур Йәүҙәт ҡыҙы
- Ҡашапова Нәзилә Сабит ҡыҙы
- Солтанов Мостафа Кәрим улы
Атҡаҙанған сауҙа хеҙмәткәрҙәре
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Мостафина Лениза Мөхәмәҙей ҡыҙы
Атҡаҙанған аҙыҡ-түлек индустрияһы хеҙмәткәрҙәре
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Лященко Михаил Викторович
Атҡаҙанған төҙөүселәр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Каменев Егор Данилович
Атҡаҙанған иҡтисадсылар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Давыдова Хәҙисә Абдрафиҡ ҡыҙы
Атҡаҙанған урмансылар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Краснов Дмитрий Михайлович — «Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған урмансыһы» исеме, Көйөргәҙе районы урман хужалығының директоры, 1994 йыл, 15 декабрь.
Атҡаҙанған юристар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Заһретдинов Фәнәүи Фәиз улы
- Солтангәрәев Әмир Миһран улы
Атҡаҙанған ер төҙөүселәре
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Кабатчиков Владимир Александрович
Атҡаҙанған шахтерҙар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Рәхимов Кинйәбай Закир улы
- Ефримов Леонид Федорович
Атҡаҙанған электриктар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Хәлилов Рәшит Насретдин улы
Иҫтәлекле урындар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Ғәзиз Әлмөхәмәтов музейы
- Көйөргәҙе тарих һәм тыуған яҡты өйрәнеү музейы
- Кинйә Арыҫланов музейы
- Кинйә мәмерйәһе
- Урта Мотал ауылындағы ҡыҙыл еректәр. Улар «Ҡыҙыл китап»ҡа индерелгән. Бик һирәк ерҙәрҙә үҫә.
- Туғай Кинйәһе (Беренсе Кинйәабыҙ) ауылы тарихи-мәҙәни ҡурсаулығы.
- Ермолаевка ауылындағы 18 быуат ҡарағайҙары. Улар ауылға нигеҙ һалыусы Шотт баяры тарафынан ултыртылған.
- Бағырлы Усман (әүлиә) ҡәберлеге. Яманһары ауылы.
- Татырлы (тоҙло)шифалы батҡаҡлыҡ. Яҡут ауылынан 2 км алыҫлыҡта ята.
- Ҡуяныш йылғаһы һыуһаҡлағысы.
- Юшатыр йылғаһы һыуһаҡлағысы.
БСТ каналында
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- YouTube сайтында Видео «Сәләм, Республика!» проектының Көйөргәҙе районы Шәхестәренә арналған сығарылышы
Видеояҙмалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Көйөргәҙе районы геройҙары хаҡында фильм. 28 октябрь 2019. [27]
Һылтанмалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Көйөргәҙе районы хәҡимиәте рәсми сайты (урыҫ.) 2013 йыл 8 март архивланған.
- Башҡортостан Республикаһы рәсми мәғлүмәт сайтында Көйөргәҙе районы (урыҫ.) 2011 йыл 30 ғинуар архивланған.
- Уфаген сайтында Көйөргәҙе районы ауылдары (урыҫ.)
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ Численность населения Российской Федерации по городам, поселкам городского типа и районам на 1 января 2010 года
- ↑ перепись населения СССР 1939 года
- ↑ Население Башкортостана:XIX-XXI века: статистический сборник. — 2008. — Б. 448.
- ↑ перепись населения СССР 1959 года
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 Население Башкортостана:XIX-XXI века: статистический сборник. — 2008. — Б. 448.
- ↑ перепись населения СССР 1970 года
- ↑ перепись населения СССР 1979 года
- ↑ перепись населения СССР 1989 года
- ↑ Всероссийская перепись населения 2002 года
- ↑ 1.5. Численность населения республики Башкортостан по муниципальным образованиям на 1 января 2009 года
- ↑ Численность постоянного населения Российской Федерации по городам, посёлкам городского типа и районам на 1 января 2009 года (урыҫ)
- ↑ Всероссийская перепись населения 2010 года
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года (урыҫ)
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. Таблица 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов (урыҫ) — Росстат, 2013. — 528 с.
- ↑ Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года (урыҫ)
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года (урыҫ)
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года (урыҫ) — 2018.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года (урыҫ) — М.: Росстат, 2017.
- ↑ 26. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года — Рәсәй Федерацияһы статистика федераль хеҙмәте.
- ↑ Численность населения муниципальных образований Республики Башкортостан — 2019. — Б. 62.
- ↑ Итоги Всероссийской переписи населения 2020 года (по состоянию на 1 октября 2021 года) (урыҫ)
- ↑ Население Башкортостана: XIX—XXI века: статистический сборник/ Территориальный орган Федеральной службы государствеңой статистики по Республике Башкортостан.- Уфа: Китап, 2008.- 448 с.:ил.
- ↑ Закон Республики Башкортостан «Об изменениях в административно-территориальном устройстве Республики Башкортостан в связи с объединением отдельных сельсоветов и передачей населеңых пунктов» (Принят Государствеңым Собранием — Курултаем Республики Башкортостан 18 ноября 2008 года)
- ↑ Недошивин Вениамин Георгиевич — Башҡорт энциклопедияһы 2016 йыл 21 апрель архивланған. (Тикшерелеү көнө: 27 сентябрь 2017)
- ↑ Башҡорт энциклопедияһы — Арыҫланов Нурамбәк Ғиниәт улы 2019 йыл 24 декабрь архивланған. (Тикшерелеү көнө: 29 июнь 2018)
- ↑ Башҡорт энциклопедияһы — Фәхретдинова Хәҙисә Сиражетдин ҡыҙы 2019 йыл 30 октябрь архивланған. (Тикшерелеү көнө: 16 июль 2018)
- ↑ YouTube сайтында Видео