Этҡол һаҙлығы

Этҡол һаҙлығы
урыҫ :Иткуловское болото
Төп мәғлүмәт
Майҙаны	5,0 гектар
Нигеҙләнгән ваҡыты	26 сентябрь 2018 йыл
Идара итеүсе ойошма	Башҡортостан Республикаһы Тәбиғәттән файҙаланыу һәм экология министрлығы
Урынлашыуы
53°22′33″ с. ш. 56°20′25″ в. д.
Этҡол һаҙлығы
Этҡол һаҙлығы

Этҡол һаҙлығы (рус. Иткуловское болото) — төбәк әһәмиәтендәге комплекслы «аҫылмалы һаҙлыҡ», 2018 йылдан тәбиғәт ҡомартҡыһы.

Тасуирламаһы

Үрге Этҡол ауылынан көньяҡ-көнбайышҡа табан 500 метр алыҫлыҡта Һәләүек йылғаһының һул яры буйлап һыубаҫар туғай өҫтө киртләсе битләүендә урынлашҡан. Майҙаны — 5,0 га. Һаҙлыҡ һирәк типҡа ҡарай, сөнки урынлашыуы буйынса битләүҙә ята, ул «аҫылмалы һаҙлыҡтар» иҫәбенә инә. Көнбайыштан көнсығышҡа табан бейеклектәрҙең түбәнәйеңе яҡынса 8 метр тәшкил итә. Составында кальций күп булған шишмә һыуҙары менән туйына. Атмосфера һауаһында эрегән карбонаттар меңәр йылдар буйына мүктәрҙә һәм һаҙ үләндәре ҡалдыҡтарында ҡаты күҙәнәкле эзбизташ рәүешендә һалына. Бындай һаҙлыҡтар карбонатлы тип атала, улар донъяла бик һирәк осрай, йыш ҡына уникаль флораға эйә һәм ҡәтғи һаҡланырға тейеш. 2011 йылда Башҡортостан Республикаһының Ҡыҙыл китабына индерелгән 3 төрө үҫә. Уларҙың икәүһе — Европанан Көньяҡ Уралға үтеп ингән голоцен реликттары: тутыҡ схенус һәм һаҙ һарыгүҙе. Руссов бармаҡтамырһабағы — карбонат һаҙлыҡтарының типик төрө, шулай уҡ Рәсәй Федерацияһының Ҡыҙыл китабына индерелгән.

Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәтенең 2018 йылдың 26 сентябрендәге 474-се Ҡарары менән тәбиғәт ҡомартҡыһы биләмәһендә етештереү һәм ҡулланыу ҡалдыҡтарын, ағыулы, минераль ашламаларҙы, тиреҫте йыйыу, зыярат, мал зыяраттары, етештереү объекттарын урынлаштырыу, файҙалы ҡаҙылма байлыҡтар сығарыу, урман ҡырҡыу, һөрөү, үҫемлектәрҙең һирәк төрҙәрен йыйыу, киптереү, торф, һаҙ эзбизташы, мүк сығарыу тыйыла.

Һылтанмалар

• Флора и Фауна Иткуловского болота 2023 йыл 29 ғинуар архивланған.
• Иткуловское болото  (урыҫ). — «Рәсәйҙең махсус һаҡланыусы тәбиғәт биләмәләре» мәғлүмәт-аналитика сайты мәғлүмәте: (ИАС «ООПТ РФ»)  (рус.).