Өшкәтле йырыны
| Өшкәтле йырыны | |
|---|---|
| урыҫ :Ушкатлы, овраг | |
| Төп мәғлүмәт | |
| Майҙаны | 15,9 гектар |
| Нигеҙләнгән ваҡыты | 17 август 1965 йыл |
| Урынлашыуы | |
| 53°58′24″ с. ш. 55°59′51″ в. д.HGЯO | |
Өшкәтле йырыны (рус. Ушкатлы, овраг) — төбәк әһәмиәтендәге геология (палеонтология) тәбиғәт ҡомартҡыһы (1965).
Тәбиғи үҙенсәлектәре
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Ауырғазы районы Ситдиҡ-Мулла ауылынан көнбайышҡа табан 1 саҡрым алыҫлыҡта ята. Майҙаны 15,9 га. Йырын башында йәш имән урмандары менән ҡапланған Өшкәтле йылғаһының[1] асимметрик үҙәненең уң яҡ бейек эрозиялы битләүе. Йырындағы яланғаслыҡтар миоцендың өшкәтле свитаһын аса. Киҫелештә пермдең көңгөр ярусы, өфө ярусы ултырмаларынан һәм һоро күмерҙән торған неогендың ворошилов свитаһы[2] ҡатламдары бар. Бында тығыҙ, утҡа сыҙамлы аҡ балсыҡта, билдәле палеонтолог А. Н. Криштофович билдәләүенсә, һаҙлыҡ кипарисы, сәтләүеге, ликвидамбар, каштан, бук, имән, ҡайын, ерек кеүек ағас төрҙәре ҡалдыҡтары булыуы ихтимал. Йырын киҫелеше неогендың терриген ултырма тоҡомдары менән тамамлана, улар тәүге тапҡыр өшкәтле свитаһының стратотибы булараҡ айырып күрһәтелә. 1940 йылда беренсе тапҡыр Вахрушев Георгий Васильевич тарафынан өйрәнелгән.
Йырын ҙур фәнни әһәмиәткә эйә[3].
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ Ауырғазы йылғаһының уң ҡушылдығы
- ↑ тере организмдарҙың ҡаҙылма ҡалдыҡтары менән берләштерелгән ҡатламдары йыйылмаһы.
- ↑ / ООПТ Овраг-Ушкатлы-близ-дСитдик-Муллиной</ 2023 йыл 23 ғинуар архивланған.
Һылтанмалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Өшкәтле йырыны // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9.
- / ООПТ Овраг-Ушкатлы-близ-дСитдик-Муллиной</ 2023 йыл 23 ғинуар архивланған.
- Овраг Ушкатлы близ дСитдик Муллиной/. — «Рәсәйҙең махсус һаҡланыусы тәбиғәт биләмәләре» мәғлүмәт-аналитика сайты мәғлүмәте: (ИАС «ООПТ РФ») (рус.).
